مهم‌ترین فائده‌ی نماز
عمده‌ی خیر نماز و فائده‌اش، در فهم نماز است. چون فهم، نزدیک‌ترین سبب به معرفت است؛ و معرفت، تمامش خیر است بلکه همه‌ی خیر و خوبی، در معرفت است. چنانکه جهل، تمامش شرّ است بلکه همه‌ی شرّ در جهل و نادانی است. و سرّ آن در این است که: وقتی روح نمازگزار به عالم اعلی […]
کیفیّت حضور دل در نماز
گذراندن معنای هر فعل و قولی بر دل، پیش از پرداختن به آن [در تفهّم و حضور قلب] جدّاً مؤثّر است. مثلاً وقتی خواست قرائت کند، معنی «بسم الله الرَّحمنِ الرَّحیم» را از دل بگذراند، سپس آن را بخواند. آن‌گاه معنی «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ» را به دل بگذراند، سپس آن را بخواند؛ و همین‌طور […]
ریشه‌ی خطورات مشغول‌کننده
تردیدی نیست که ریشه و اصل همه‌ی خطورات مشغول‌کننده و مرجع آن‌ها، دوستی دنیا و پرداختن به آن است… پس برای هر کسی که دوستدار دنیا و زینت‌های آن است، طمعی در گوارا شدن شیرینی مناجات خداوند و لذّت هم‌صحبتی با او نیست؛ اگرچه به زور خودش را به عبادت وادارد. در حدیث معراج است: […]
اگر نماز را معراج بدانیم
هر که اراده و همّتش پیش نماز بود، دلش با آن حاضر است. و به اندازه‌ی اراده‌اش، غافل از چیزهای دیگر می‌باشد. پس هر که به خداوند ایمان آورد و دید که خداوند خیر و باقی است و نماز، معراج او به سوی خدا است و ایمانش به این مطلب با دلش مباشرت پیدا نمود، […]
نتیجه‌ی اعتقاد واقعی
اگر برایت ممکن بود که از صمیم دل به این‌که نماز، معراج و نردبان ترقّی بنده و دیدار پروردگار است معتقد شوی، همانا باور خواهی کرد که نماز موجب رستگاری است؛ و بهترین عمل‌ها است. و به انجام دادن سطحی و صوری اعمال و ارکان، و به لقلقه‌ی زبان آوردن ذکرها و خطاب‌ها و مناجات‌هایش، […]
اخلاص در شهادت بر رسالت
اخلاص در شهادت [بر رسالت رسول خدا (ص) عبارت است از: تهی کردن دل از هر گونه اعتراض بر احکام شرعی، تا در جان و دلش از آنچه ایشان آورده و به آن فرمان داده –اگرچه به او ضرر رساند- سختی و گرفتگی نباشد. منبع: کتاب به سوی دوست، ص 140
لطفی بزرگ از محبوب
هر که جایگاه نماز را در معامله‌ی با پروردگار شناخت، و دانست که آن لطفی بزرگ از سوی خداوند مهربان است، باید که روشنی چشم او در نماز باشد؛ و باید که چشم به راهش باشد؛ چنانکه منتظر مجالس انس با دوستانش می‌شود. و ندای اذان را چنانچه دعوت دوستان و احبّاء را پاسخ می‌دهد، […]
ندای دیدار
اذان، ندای دیدار است. و چنانکه در رستاخیز، مردم را به عرضه‌ی شدن بر خداوند صدا می‌زنند؛ همین‌طور مؤذّنان، مؤمنان را به مجلس حضور و معراج و زیارت می‌خوانند. پس اگر معرفت انسان در این دنیا چنان باشد که از این ندا لذّت برد، این معرفت در دنیا، بذر دیدار در آخرت است! و اگر […]
آثار عمل خالصانه
دامنه‌ی فریب در اعمال، گسترده‌تر از فاصله‌ی عرش و فرش است! و من گمان نمی‌کنم کسی از آن نجات یابد، جز کسی که خداوند به لطفش او را حفظ کرده باشد، و برای همین است که مردم را می‌بینی عمل مقرّبان را انجام می‌دهند، امّا از آن سودی نمی‌برند! و این جز به جهت آفات […]
موهبت بزرگ اخلاص
«اخلاص»، دارای مراتبی است که دست یافتن به آن، ممکن نیست جز برای کسی که خداوند به فضلش او را هدایت کرده و به او حکمت داده، و آن را روشنی و درمان دلش قرار داده، و چشم‌هایش را به حیله‌های نفس فریبکار و مداخل شیطان اهریمن و کافرش باز کرده است، و با جنود […]
دقّت در اخلاص
از یکی از سادات بزرگوار نقل کرده‌اند که: او نماز سی ساله‌اش را قضا کرد؛ زیرا که او در این مدّت، نمازش را در صف نخست به جماعت می‌گزارد. یک روز دیکر کرد و از صف نخست بازماند. و پیش خودش از کسانی که او را می‌دیدند، شرم و حیائی احساس کرد. و از آن […]
آیا نمی‌ترسد
در روایت آمده که رسول خدا (ص) فرمود: «آیا کسی که در نماز، چهره‌اش را این سو و آن سو می‌کند، نمی‌ترسد که خداوند چهره‌ی او را به صورت الاغی درآورد؟» یکی از محقّقان گفته است: «مقصود این است که: آیا کسی که در حال نماز از خدا و بزرگی‌اش روی می‌گرداند، نمی‌ترسد که خداوند […]
کمال حضور دل در قیام
کمال حضور قلب [در حال قیام] به این است که: به یاد سخن خدای متعال باشد که فرمود: «الَّذي يَراكَ حينَ تَقُومُ» [شعراء/218] «خداوندی که وقتی می‌ایستی، تو را می‌بیند» و دارای سکون و آرامشی در تحت اوامر الهی بوده، و از درک کوتاهی و تقصیر در اهتمام به انجام حقّ بندگی به اندازه‌ی توان، […]
ادب قیام در نماز
درباره‌ی «قیام» [در نماز]. و آن ایستادن در پیشگاه خداوند است برای خدمت و عبادت و اظهار بندگی به دل و همه‌ی جوارح. و کامل بودن قیام بدن، به این است که توأم با اطمینان، آرامش و ترس و شرم باشد، در حالی که سرش افتاده و به جایگاه سجده‌اش می‌نگرد، گردن و پشت خود […]