لذائذ معرفت شهودی
لذّتی که شهود این مراتب ]عوالم معرفت[ بر اهلش دست می‌دهد، همان است که در «کافی» از حضرت صادق (ع) روایت کرده که می‌فرماید: «لَو عَلِمَ النَّاس ما فی فَضلِ مَعرِفَةِ الله…» ]«اگر مردم بدانند چه چیزهایی در فضیلت معرفت خداوند وجود دارد، دیدگان خود را نمی‌دوختند به آنچه خداوند، دشمنان را بدان بهره‌مند کرده […]
در مسیر وصال
64اگر این دولت برای کسی دست دهد و از عوالم آب و گل –که عالم ظلمت است- ترقّی نماید، و خود را به مقام معرفت نفس برساند؛ یعنی حقیقت نفس و روح خود را که از عالم نور است و مفتاح معرفت ربّ است بالکشف و العیان ببیند، خواهد دید که نفس او از مجرّدات […]
آنچه اندر وهم ناید آن شود
اگر انسان، عالمین ]دو عالم[ حسّ و مثال خود را تابع عقلش نماید، یعنی توجّهش و همّتش را به آن عالمش کند، و قوّه‌ی آن را به فعلیّت بیاورد. سلطنت عالمی الشَّهادةِ و المثال ]دو جهان مادّه و مثال[ بر او موهبت می‌شود. خلاصه به مقامی می‌رسد که بر قلب احدی خطور نکرده از شرافت […]
انسان: نسخه‌ی همه‌ی عوالم
این انسان کذائی، طُرفه معجونی است که در او از همه‌ی عوالم امکان، نمونه‌ای هست؛ بلکه از تمام اسماء و صفات الهی جلَّ جلاله تأثیری در او موجود است! کتابی است که احسن الخالقین او را با دست خود نوشته است. و اوست مختصر از لوح محفوظ. و اوست اکبر حجّة الله. و اوست حامل […]
شرط علم و معرفت
علم و معرفت حاصل نشود، مگر به تحسین ]نیکو کردن[ اخلاق، چنانچه می‌فرماید: «لیسَ العلمُ فی السَّماء لِیَنزلَ اِلَیکم و لا فی الاَرض لِیَصعَدَ لکم بل مَجبُولٌ فی قلوبِکم تَخلّقُو باَخلاقّ الرُّحانیّین حتّی یَظهَرَ لکم.» ]«علم در آسمان نیست تا به سوی شما فرود آید؛ و در زمین هم نیست تا برای شما بالا آید؛ […]
خاصیّت انسانیّت
بالجمله این را داشته باش که: انسان، انسانیّتش به صورت نیست؛ چرا که صورت در دَرِ حمّام هم می‌کشند. و به جسمانیّت هم نیست؛ چرا که حیوانات خبیثه هم جسم دارند. و با شَرَه ]حرص و شهوت[ طعام و جماع هم نیست؛ چرا که خرس و خنزیر هم شَرَهشان بیشتر از تو است. و با […]
خود را بشناس
راه وصول به این کرامت عظمی ]رسیدن به مقام انسانیّت و معرفة الله[ معرفت نفس است. همّت بکن بلکه نفس خود را بشناسی؛ که شناختن او، راه شناختن خداوند جلَّ جلاله است، چنانکه در روایت است که: «مَن عَرف نفسَهُ فقد عرَفَ ربَّه.» ]«کسی که خو را شناخت، تحقیقاً پروردگارش را شناخته است.»[. چنانکه در […]
حرکت به سوی وطن اصلی
حالا برادر من، اگر همّت داری که از اهل معرفت شوی و انسان بشوی، بشر روحانی باشی، سهیم و شریک ملائکه باشی، و رفیق انبیاء و اولیاء بوده باشی، کمر همّت به میان زده از راه شریعت بیا یک مقدار از صفات حیوانات را از خود دور کن و متخلّق به اخلاق روحانیّین باش؛ راضی […]
راه وصول به اسرار الهی
راه وصول به این مطالب ]معارف و حقایق و اسرار دین[ را تزکیه‌ی نفس با تقوی و ریاضات شرعیّه قرار داده‌اند که: با این جمله، قوّه‌ی حیوانیّه را تضعیف نموده و قوّه‌ی روحانیّه و ایمانیّه را تقویت کرده؛ آن وقت چشم بصیرتش باز شده، به حقیقت این مطالب بالکشف و الشّهود می‌رسد. منبع: کتاب به […]
) اسرار الهی و مطالب عالیه در دین
در این‌که این‌گونه مطالب عالیه و اسرار ربّانیّه در دینِ حقّ هست، حرفی نیست؛ حتّی اجمال این را متوغّلین در جمود ]غرقه‌شدگان در ظواهر دین[ هم تصدیق دارند. منبع: کتاب به سوی دوست، ص 49
روش صحیح در جستجوی حقیقت
مؤمن اگر بنایش را به این بگذارد که هر مطلبی که در بادیِ نظرش نفهمد نفی نماید، از ایمان خارج می‌شود؛ بلکه به مقتضای دستور العمل امام صادق (ع) بعد از تأمّل و تحقیق هم اگر نفهمد، هر گاه ردّ و انکار بنماید، و این ردّ را رای خودش مذهب اخذ کند و به این […]
تجلّی اسم «الظّاهر» خداوند
معرفت اسم «ظاهر» خداوند تبارک و تعالی برای ولیّی از اولیاء اگر به تجلّی اسم «ظاهر» حاصل بشود و بگوید که: «اَلِغَیرک مِنَ الظُّور ما لیس لک حتّی یکونَ هُوَ المُظهِر لَک.» ]«آیا برای غیر تو ظهوری وجود دارد که برای تو وجود نداشته است؛ تا آن‌که آن غیر، ظاهرکننده‌ی تو بوده باشد؟!» (الحاقی دعای […]
عالی‌ترین هدف دین
این معنی ]محال بودن شناخت کنه حقیقت ذات خداوند[ منافاتی با دعوای حضرات نیست که: معرفت حقّ جلَّ جلاله اجمالاً برای بزرگان دین و اولیای خداوند رحیم، ممکن و مرغوبٌ فیه ]رغبت شده‌ی در آن[ است. بلکه اهمّ مطالب دینیّه همین است که بلکه کسی از این مطالب و مراتب، چیزی تحصیل نماید. بلکه این […]
وصال و ملاقات بنده با حقّ
معنی ملاقات ممکن با خداوند جلیل هم، روح ملاقات در او حقیقةً هست، ولیکن نحوه‌ی آن هم لایق این ملاقی ]ملاقات کننده[ و ملاقا ]ملاقات شونده[ است؛ و آن عبارت از همان معنی است که در ادعیه و اخبار از او به تعبیرات مختلفه، به لفظ وصول و زیارت و نظر بروجه و تجلّی و […]