تواضع قلبی: نتیجه‌ی مجاهده‌ی خالصانه
از مهمّ‌ترین چیزهائی که مترتّب بر مجاهده و تلاش برای خالص کردن عمل از آفت‌ها می‌شود [و ثمره‌ی آن است] فروتنی و تواضع قلبی است که از معرفت به نابودی و ضایع بودن اعمالش به دست می‌آید. چون آن مجاهده، یک خواری و ذلّت باطنی در دل پدید می‌آورد که از عمل و از خودش […]
آنچه بر بنده لازم است
بر بنده است که همّت و جدّیّت خود را در تصحیح عمل و پا کردنش از آفت‌ها و ناخالصی‌های هوی و هوس قرار دهد. پس اگر بتواند با قلب و عملش، بلکه با روح و سرّش و جمیع جوارحش، یک بار بگوید: «لا اله الا الله»، این برایش پر منفعت‌تر است از این‌که تمام عمرش […]
تا رسیدن به معدن عظمت
انسان از رسیدن به معدن عظمت – به سبب حجاب‌های ظلمانی و نورانی- در پرده و محروم است. حجاب‌های ظلمانی عبارت است از عالم طبیعت و این‌ها از جهان حسّ و شهادت هستند؛ بلکه بعضی از عوالم مثال نیز ملحق به حجاب‌های ظلمانی است. و حجاب‌های نورانی بعد از ترّقی و عبور از عوالم طبیعت، […]
از مراقبات مهمّه
یاد [خداوند] هنگام غافل بون عامّه‌ی مردم، از مراقبات مهمّه است؛ و باعث سرعت اجابت دعا و نزدیکتر به قبول و فراوانی اجر می‌باشد. منبع: کتاب به سوی دوست، ص 106
علّت کسالت و سستی در امور آخرتی
بنگر به شوق و رغبتی که در به دست آوردن متاع این دنیای پست داری!… ببین در رسیدن و جمع‌آوری آن‌ها چگونه جدّیّت و تلاش می‌کنی: به صرف احتمالی، از وطن و راحتی خود دست می‌کشی و از آن‌جا سفر می‌کنی… و نهایت آرزویت این است که از این سفرها هزار دینار سود ببری! و […]
ستّاریّت خداوند کریم
همه‌ی ما بیچاره و نیازمند به پرده‌پوشی نیکوی خداوند هستیم. اگر پرده را از ما بردارد، رسوا خواهیم شد! و از جمله‌ی عیب‌پوشی نیکوی او، همین صورت انسانیّت است که اگر آن را بردارد و مردم صورت واقعی ما را ببینند، خوار می‌شویم! زیرا صورت روح‌ها مناسب با اخلاق و صفات [آن‌ها] است. کسی که […]
بصیرت معنوی، و کشف حقایق
آن چیزی که قرآن کریم و اخبار آل محمّد (ع) و مکاشفات اهل یقین بر آن گواهی می‌دهد این است که: این دنیا، خانه‌ی فریب است؛ و چیزهائی که در آن دیده می‌شود، آن گونه‌ای نیست که دیده می‌شود؛ بلکه آنچه از صفات موجودات این عالم دیده می‌شود و حسّ می‌گردد، نظیر چیزی است که […]
عدم توجّه به کوچکی و بزرگی عمل
هر عملی را که بنده انجام دهد و آن را کوچک بشمرد، پیش خدا بزرگ است و شاید مورد قبول خداوند جلّ جلاله واقع شود. و اگر قبول شد، دیگر به کوچکی آن نباید توجّه داشت؛ زیرا خداوند وقتی از بنده‌اش –ولو چیز کمی را- قبول کند، به آن پاداش بزرگ می‌دهد. و هر گاه […]
مجهول القدر بودن نعمت مناجات
به جانم سوگفند که اکثریّت مردم، قدر و شأن نعمت مناجات و راز و نیاز را نمی‌دانند، و این‌که از جمله شئون و آثارش، علوم کمیاب و معارف عالیه‌ای است که اطّلاع پیدا نمی‌کند بر آن‌ها و بر خصوصیّاتشان، مگر اهلش از اولیاء الله که از طریق کشف و شهود به آن رسیده‌اند! و [مطلب […]
درنگی در فرازهائی از مناجات
از کلامت [«در مناجات شعبانیّه»] غفلت مورز که می‌گوئی: «وَ اَنِر اَبصارَ قُلوبِنا بِضیِاءِ نَظَرِها اَلیک حتَّی تَخرِجَ اَبصارُ القلُوب حُجُبَ النُّور فَتَصِلَ اِلی مَعدِنِ العَظَمَة…» [«و روشن فرما چشمان دل‌های ما را به درخشش نظر کردن به سوی خودت، تا این‌که دیدگان دل‌ها، پرده‌های نورانی را پاره کرده و متّصل به حقیقت و معدن […]
مناجات شعبانیّه: گنجینه‌ی معرفت
[«مناجات شعبانیّه»] مناجاتی است که برای اهلش بسیار محترم و عزیز است که آن را دوست دارند، و به خاطر آن با ماه شعبان انس گیرند؛ بلکه منتظر و مشتاق آمدن ماه شعبان می‌شوند. و در آن دانش‌های فراوانی در کیفیّت رفتار و معامله‌ی بندگان با خداوند جلَّ جلاله و بیان انواع ادب، در راه […]
امر دل و نیّت
آری، اگر امر دل‌ها و نیت‌ها تا این درجه‌ی از بزرگی و اهمّیّت نبود، خداوند در کتاب عزیزش در سوره‌ی «والشّمس» یازده سوگند برای رستگاری کسی که آن [نفس] را پاک نمود و زیان و پشیمانی برای کسی که آن را آلوده ساخت، نمی‌آورد. پس بر انسان خردمند است که تمام کوشش و سعی خود […]
پس از رفع حجاب‌های ظلمانی و نورانی
هر گاه از روی دلش [دل مؤمن] پرده‌های اوهام و خیالات برداشته شده و حجاب‌های ظلمانی رفع شود، و انوار جمال صفات و تابش‌های جلال ذات در آن متجلّی گردد، دیگر امکان غفلت و فراموشی برای او نیست؛ و حالات دل او طبق تجلیّات صفات جمالیّه و جلالیّه متحوّل شده؛ و خداوند جلَّ جلاله ریاضت […]
روش صحیح در عبادت قلبی و بدنی
آنچه بر بنده لازم و واجب است که نهایت طاقت و توان خود را در آن به کار برد، عبادت قلبی است به وسیله‌ی معرفت و ذکر و شکر و غیر این‌ها از عبادات دل. وامّا در مورد عبادات بدنی، آنچه در شرع مرغوب و مورد پسند است حدّ وسط و اعتدال است، نه زحمت […]