آنچه در غدير تحقق پيدا كرده، تنزل حقيقت ولايت و به كمال رسيدن جريان هدايت الهي و سرپرستي خداي متعال است؛ و تا قبل از غدير اين جريان سرپرستي به حد كمال در عالم تنزل پيدا نكرده بود و به كف باكفايت نبي اكرم (ص) جريان هدايت الهي و سرپرستي و ولايت حضرت حق در غدير گشوده شد. با آمدن انبياء و حتي خود نبي اکرم (ص) هنوز نعمت توحيد به كمال نرسيده است، وقتي باب نعمت ولايت به دست نبي اكرم (ص) گشوده ميشود، نعمت توحيد به تمام ميرسد. لذا ذيل آيه «وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَة»، فرمود… نعمت باطني ولايت است… و چيز ديگري نيست. حضرت درهاي باطن توحيد را گشودند «اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتي». اين است كه هم ملائكه صف به صف آمده اند و هم شياطين، هم ابليس و هم جبرائيل. هم سران كفر و هم ميكائيل و اسرافيل غدير را رصد ميكنند.
«اليوم يأس الذين كفروا» اصلا يأس از آنجا شروع مي شود؛ وقتي ابليس و سران كفر اميدوار باشند، مابقي آنها اميدوارند و اگر مأيوس باشند، مأيوس اند؛ در قرآن خيلي از خطاب ها براي سران است، كمااينكه فرمود هيچ آيه اي نيست كه با «يا ايها الذين آمنوا» شروع ميشود الا اينكه مخاطب اصلي، اميرالمومنين اند؛ و وقتي گفته ميشود «كفروا» در قدم اول مقصود ابليس و سران كفرند. وقتي آنها واقعه را ديدند و حقيقت آنچه را در باطن اين صحنه واقع شد و عهدي كه خدا از نبي اكرم (ص) و اميرالمومنين (ع) گرفت و عهدي كه اينها با خدا بستند در فداكاري براي هدايت و درهايي كه از ولايت و هدايت گشوده شد و جريان هدايت الهي و ولايت الهي به يك مرتبه اي از كمال تنزل رسيد، اينها مأيوس شدند…