نفس ناطقه را از لطف الهی، دو قوّه عطا شده است: یکی قوّه‌ی عقل نظری (نیروی دانش و فکرت)؛ و یکی قوّه‌ی عقل عملی (نیروی ...

هر گاه در نظر اهل بحث و جدل، معرفت الله مشکل آید که چون معرفت به کُنهِ حقیقت حق، محال و ممتنع است؛ پس این ...

عالی‌تر از حم عقل یا عالی‌ترین عقل، عشق است و عشق حقیقی به حقیقه الوجود [خداوند]؛ که هر چه از عشق صادر شد، آن عین ...

فکر باید دانست که برای تنظیم فکر و خیال و نیروی حفظ و تقویت نفس مطلقاً تدبیری بهتر از ایمان به خدا و تقوای از ...

هر مبتدی در ریاضت و سلوک راه معرفت که در خویشتن به چشم بصیرت بنگرد، خود را دو حقیقت بیند: یکی حقیقت عقلی که طالب ...

قوای باطنی انسان را که مرتبه‌ی برزخی اوست، دستگاهی وسیع‌تر و نیروهایی بسیار قوی‌تر از قوای ظاهری است که می‌توان در مَثَل نسبتِ قوای ظاهر ...

آن حقیقتی که از او به کلمه‌ی «من» اشاره می‌شود که نفس ناطقه است، اوست از اَعلی مراتب ادراکات عقلی، تا اَنزل [پایین‌ترین] ادراکات که ...

یکی از صفات نفس ناطقه‌ی قدسیّه، صفت «نباهت و بلندهمّتی» است. در جهان هر کس به هر مقامی رسید، از نظر بلند و همّت عالی ...

یکی از نیروهای نفس ناطقه‌ی قدسیّه، حلم و بردباری با خلق است. حلم یعنی نیرو و ملکه‌ای که انسان، ذمام شهوت و غضب خود را ...

این «قوّه‌ی فکر» است که با تتبّع و گردش در معلومات خود، مجهولات را به دست می‌آورد؛ و هرچه بیشتر قوّه فکرت را به کار ...

فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ. یعنی چون پرده‌ی عالم حسّ از پیش نظر برافتاد، روح قوّت یابد و چشم عقل تیزبین شود و به ...

جوهر مدبّر بدن را که حکیمان بیشتر «نفس ناطقه» تعبیر کنند… بر حسب هر مقام و شأنی، اهل معنی بر آن اصطلاحی نهادند مانند: نفس ...

اگر گویی: پس چرا آدمی با آن‌که دارای نفس ناطقه‌ی مجرّد است، از لذّات حیوانی به لذّات عقلی، اغلب نپردازد و پیوسته فریفته‌ی لذّات حسّی ...

تا هنگامی که نفس ناطقه، محکوم بدن است اکثر مردم از لذّات جهان غیب، محرومند و فقط حرفی از آن می‌شنوند… و تنها نفوس انبیاء ...