دسته: 08 – امام صادق علیه السلام

تاریخ شهادت امام صادق علیه السّلام

سال درباره سال شهادت امام ششم (علیه السّلام) خوشبختانه منابع کهن شیعیان[1] و سنیان[2] یکدست هستند و همگی شهادت آن یگانه‌ی دوران را در سال 148 هجری دانسته‌اند. این در حالی است که این گونه اجماع درباره رخدادهای زندگی اهل بیت پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به ندرت در منابع تاریخی به […]

تاریخ تولد امام صادق علیه السّلام

سال منابع تاریخی درباره سال تولد امام ششم (علیه السّلام) همسو نیستند؛ اگرچه انتظار این بود که میان آن‌ها موازنه برقرار باشد؛ چرا که شرایط اجتماعی آن دوران این امکان را فراهم آورده بود که آن گرامی شاگردان فراوانی را بپروراند تا با تلاش آنان بخش عظیمی از فرهنگ اسلام و اهل بیت (علیهم السّلام) […]

امام صادق علیه السّلام و رخدادهای مهم سیاسی‌

در دوران حیات امام صادق علیه السّلام حوادث سیاسی مهمی رخ داد که از جمله آنها جنبش علویان (قیام زید بن علی در سال 122 و قیام محمد بن عبد الله بن حسن و برادرش ابراهیم در سالهای 145 و 146 هجری) و جنبش عباسیان بود که به دنبال آن حکومت اموی سقوط کرده و عباسیان روی کار آمدند. جدایی عباسیان و علویان نیز که زمینه‌های آن قبل از به حکومت رسیدن آل عباس آماده شده بود، از جمله حوادثی است که در زمان آن حضرت به وقوع پیوست.

قرآن حاکم بر حدیث‌

امام صادق علیه السّلام قرآن را به عنوان اصل و حدیث را به عنوان فرع مطرح کرده و ملاک درستی و نادرستی حدیث را مطابقت حدیث با قرآن دانستند. این اصلی بود که سایر امامان علیهم السّلام نیز آن را ترویج می‌کردند.

فقه شیعه مبتنی بر روایات اهل بیت علیهم السّلام‌

عصر امام باقر و صادق علیهما السّلام عصر گسترش علوم اهل بیت علیهم السّلام در زمینه‌های مختلف بود. این مسأله درباره امام صادق علیه السّلام بیشتر صدق می‌کند و این به دلیل مصادف شدن بخشی از دوران امامت آن حضرت، با فضای باز سیاسی بود که در نتیجه خلاء سیاسی ناشی از انقراض حاکمیت نیرومند امویان از یک طرف و روی کار آمدن بنی عباس از طرف دیگر به وجود آمده بود. امام توجه تامّ و تمام شیعیان را به اهل بیت جلب کرده و آنان را از تمسک به احادیث دیگران بازمی‌داشت. این امر مهمترین علت شکل‌گیری فقه شیعه به صورتی مستقل و اصیل بود و اهمیت آن از پیش تا حدودی در زندگی امام باقر علیه السّلام تبیین شده بود.

امام صادق علیه السّلام و غلوّ

امام صادق علیه السّلام همانند پدرشان، بشدّت در برابر انحراف غلو ایستادگی کردند. باید گفت در طی سالها تلاش، از زمان امام علی علیه السّلام تا امام باقر علیه السّلام محبوبیتی برای اهل بیت علیهم السّلام پدید آمد و نفوذ تشیع در عراق و برخی از نقاط دیگر، تعمیق یافته بود. اینک غالیان می‌کوشیدند تا با رخنه در درون شیعه، آن را از داخل متلاشی کرده و چهره خارجی آن را خراب کنند.

شیعیان امام صادق علیه السّلام‌

گستردگی اصحاب امام صادق علیه السّلام و وسعت جریان تشیع، به طور طبیعی، ناهماهنگی‌ها و اختلافاتی به همراه داشت. در آن روزگار کلیه شاگردان و شیعیان آن حضرت نمی‌توانستند تفکر و اندیشه خود را در یک زاویه صحیحی قرار داده و تمامی معارف دینی خود را همچون محمد بن مسلم و زراره از سرچشمه اصلی آن، که خاندان رسالت بود، بگیرند.

شخصیت اخلاقی و فقهی امام صادق علیه السّلام‌

به نظر شیعه، نصب حضرت صادق علیه السّلام‌ به مقام امامت از جانب خداوند متعال بوده و این بدان معناست که آن حضرت دارای شرایط لازم برای احراز این منصب بوده است. حضرت در میان اهل سنت، از نظر روایت حدیث و فقاهت و افتاء، از موقعیت شامخی برخوردار بوده به طوری که او را از شیوخ مسلّم ابو حنیفه و مالک بن انس و شمار فراوانی از محدثان بزرگ زمان خود به شمار آورده‌اند.