در فقه اسلامی به چه افرادی «یتیم» میگویند و این عنوان تا چه زمانی برای یک کودک و یا نوجوان، قابل استفاده است؟
سلام. منظور از یتیم دقیقاً کیست؟ مثلاً تا چه سن و سالی یتیم اطلاق می شود؟ تا قبل ازدواج طفل؟ آیا اصلاً یتیم فقط به طفل بدون پدر گفته می شود یا مادر را هم شامل می شود؟
پاسخ اجمالی
یتیم؛ در لغت به معنای مفرد و یکتا از هر چیز است، و در اصطلاح به کودکی که پدرش مرده باشد، اطلاق می گردد.[۱]
در شرع مقدس اسلام نیز یتیم به کودکى گفته مى شود که پدر خود را از دست داده و به سن بلوغ نرسیده است و در این باره فرقى بین پسر و دختر نیست. و همین که به حدّ بلوغ برسد، دیگر یتیم بر او صدق نمى کند.[۲]
بر این اساس، اگر فردی به سن بلوغ رسیده باشد و یا آنکه قبل از آن، علائم بلوغ را در خود مشاهده کرده باشد، از لحاظ فقهی نمی توان به او یتیم گفت.
در ضمن، گرچه فرزند بدون مادر شاید در مواردی دچار مشکلات بیشتری باشد، اما از لحاظ فقهی به او یتیم گفته نشده و احکام ویژه یتیم در مورد او جریان نمی یابد. شاید به این دلیل که سرپرستی که تأمین مالی او بر عهده اش می باشد(پدر)، هنوز در قید حیات است.
[۱]. عمید، حسن، فرهنگ عمید، واژه «یتیم»، اَشجَع، چاپ نخست، ۱۳۸۹ش.
[۲]. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ۲، ص ۳۵۳، قم، امیر قلم، چاپ یازدهم.
پاسخ دهید