به هنگام فتح وادی القری، رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) با اشاره به احد فرمودند: «احد کوهی است که ما را دوست دارد و ما او را دوست می‌داریم.»[۱]

مکان‌ها را در زندگی بشر نقشی است که از آنچه درباره‌ی استفاده انسان از آن می‌دانیم و عادت کرده‌ایم، بسی فراتر می‌رود. از آن جمله است: آسان سازی نیازمندی‌ها و تحقق اهداف بشر. زمین می‌تواند مقدّس باشد یا نباشد. در آیات قرآنی آمده است که وقتی انسان صالح بر روی زمین نماز گزارد، نزد خداوند متعال گواهی می‌دهد. ممکن است انسان را نفرین کند یا برایش بگرید؛ ممکن است به او نیکی روا دار یا او را رد کند و بیرون اندازد؛ ممکن است او را دوست بدارد یا مورد خشم و دشمنی قرار دهد؛ شاید به وجود او فخر فروشد و مباهات کند و چه بسا بترساند و یا مهربانی و شفقت ورزد؛ ممکن است یکی بر آن حرام باشد و دیگری روا؛ ممکن است به اختیار باشد یا به اکراه و …

کوه احد، پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و اهل بیت طاهرین او و همه‌ی مؤمنان همراه حضرت را دوست می‌دارد؛ زیرا خیر و برکت را برای احد و دیگر موجودات جلب می‌کنند. این کوه، صبر و جهاد و فداکاری‌های آنان را به عیان دیده است و نیک شاهد، که از مهم‌ترین و گران‌بهاترین چیزها و بلکه عزیزترین دوستان و خویشاوندان خود در راه عزّت دین و ایمان و دفاع از کیان مسلمانی و زنان و مردان و کودکان مستضعف جانانه گذشته‌اند… کوه احد به عیان این همه فداکاری را دیده و خود نیز به گونه‌ای در این کار سهیم بوده است و هنوز در برخی دامنه‌های خود، اجساد پاک شهدای ابرار از جمله پیکره حمزه عموی رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را در دامن دارد.

کوه احد هنوز هم دعا، تسبیح، مناجات و صوت قرآن را در کنار این قبول می‌شنود که به هستی‌اش حیات می‌دهد و وجودش را به جنبش وامی‌دارد؛ و در مقابل ذکر خداوند تبارک و تعالی خشوع و فروتنی می‌ورزد و در لذّت تسبیح ذات احدیثت زندگی می‌کند و عظمت او را در ذره‌ذره وجود خویش احساس. کوه احد همراه این تسبیح‌گویان و ذاکران، احساس آرامش و امنیت می‌کند و به نسمات انسی مطمئن است که تسبیح آنان در گوشه و کنار فضای کوه می‌پراکند، از نفحات خیر و رحماتی که در سراسر منطقه موج می‌زند، به راحت نفس می‌کشد.

آنان هم احد را دوست دارند؛ زیرا خاطرات جهادی را از او به یاد دارند که دل‌هایشان را از خشیت مالامال ساخت؛ و زمزمه‌های سحرگاهانی را که انوار آن وجودشان را غرق در خود داشت و روح و روانشان را پاکیزگی و صفا بخشید و به ذکر خداوند سبحان خشنود و به جان‌های آنان آرامش و اطمینان ارزانی داشت.

هم‌چنان که آنان را نزد احد، ودایع ارزشمند و گران‌بها و امانت‌های مبارکی است که از او می‌خواهند آن را حفظ کند و حق آنان را به حقیقت بشناسد.

منبع: اقتباسی از ترجمه کتاب الصحیح من سیره النبی الاعظم صلى الله علیه وآله، ج۱۰  

[۱]ـ الاحکام، یحیی بن حسن، ۲/۵۴۶؛ الموطّأ، ۲/۸۸۹ـ۸۹۳؛ تنویر الحوالک، ۶۴۱؛ المجازات النبویه، ۱۵ـ ۱۶؛ بحار الانوار، ۲۱/۲۴۸؛ الغدیر، ۵/۱۶۲؛ عوالی اللآلی، ۱/۱۷۷؛ مستدرک سفینه البحار، ۲/۳۰؛ مسند احمد، ۳/۱۴۰، ۱۴۶، ۱۵۹، ۲۴۳؛ صحیح بخاری، ۲/۱۳۳؛ ۳/۲۲۳ـ۲۲۵؛ ۴/۱۱۹؛ ۵/۴۰، ۱۳۶؛ ۶/۲۰۷؛ ۸/۱۵۳٫ و منابع متعدد دیگر که در پاورقی کتاب به تفصیل ذکر شده است که ما به علت اختصار به برخی از آن ها اشاره کرده ایم.