آنچه در گزارش‌های موجود در کتب کهن مانند -ارشاد شیخ مفید (م ۴۱۳ق)- وجود دارد، غیر از امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع) و حضرت علی اکبر(ع)، جایگاه دقیق دفن شهیدان کربلا گزارش نشده است. البته گزارش است که شهدا در پیرامون حضرتشان چه بالا سر و چه پایین سر دفن شده‌اند؛ شیخ مفید می‌گوید: «یاران حسین(ع) که در رکاب او شهید شده اطراف آن‌حضرت مدفون گردیده‌اند و ما مرقد معیّنى براى آنان سراغ نداریم. آرى آنچه که مسلّم و به حقیقت نزدیک است همان است که حائر مبارک حسینى بر آنها احاطه دارد و نامبردگان خارج از حائر مدفون نیستند. خداى متعال از همه آنها خشنود باشد و همه را خشنود گرداند و بهشت جاویدان را مسکن آنان قرار دهد».[۱]
درباره چرایی جدا بودن قبر حبیب بن مظاهر از سایر شهدا، تحلیل‌ها و گزارش‌هایی بیان شده است؛ مانند این‌که گفته‌اند: از آن‌جایی که وی از سران بنی اسد و مورد احترام آنان بوده است، بدین سبب، قبر او را از سایر شهدا جدا قرار دادند.
[۲] ولی مستند قابل اعتباری برای این تحلیل نیافتیم و شاید این توجیه، تنها به عنوان یک احتمال مطرح شده باشد. در برخی نوشتارهای متأخر نیز ادعا شده که شیخ حافظ ابو نعیم احمد بن عبدالله اصفهانى(م ۴۳۰ق)، در کتاب «حلیه الاولیاء» چنین چیزی را گفته است؛[۳] ولی با جست‌وجویی که در کتاب «حلیه الاولیاء» داشتیم به مطلبی که ناظر به تعیین دقیق مکان قبر حبیب باشد برخورد نداشتیم.

 

منبع: اسلام کوئست


[۱]. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج ‏۲، ص ۱۲۶، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق؛ نیز نک: طبرسی، فضل بن حسن، تاج الموالید، ص ۸۷، بیروت، دار القاری، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.

[۲]. سماوی، محمد بن طاهر، إبصار العین، ص ۲۱۹، قم، دانشگاه شهید محلاتى‏، چاپ اوّل‏، ۱۴۱۹ق؛ قاضى طباطبائى، سید محمد علی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سید الشهدا(ع)، ص ۸۹، تهران، وزارت ارشاد، ۱۳۸۳ش.

[۳]. حسینی حائری شیرازی، سید عبد المجید، ذخیره الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین(ع) و اصحابه‏، ص ۳۵۶، قم، زمزم هدایت‏، بی‌تا