به گفته‌ی علامه مجلسی:

صاحب «الدر الثمین» در تفسیر آیه‌ی «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ‏» (درباره‌ی کلماتی که خداوند به آدم آموخت) روایت کرده است که آدم (ع) بدنه‌ی عرش الهی و نام‌های پیامبران و امام (ع) را دید. جبرئیل به او تلقین کرد که بگو ای خدای حمید به حقّ محمّد، ای خدای والا به حقّ علی، ای خدای شکافنده به حقّ فاطمه، ای خدای محسن به حقّ حسن و حسین، که احسان از سوی توست. چون نام حسین را آورد، اشک‌هایش جاری شد و دلش خاشع شد و گفت: برادرم جبرئیل! چرا به یاد پنجمین نفر دلم می‌شکند و اشکم جاری می‌شود؟ جبرئیل گفت: این فرزندت مصیبتی خواهد دید که همه‌ی مصیبت‌ها پیش آن کوچک است. گفت: چیست آن، برادرم؟ گفت: تشنه و غریب، یکه و تنها و بی‌یار و یاور کشته می‌شود. ای آدم! کاش او را می‌دیدی که می‌گوید وای از تشنگی و کمی یاوران، تا آن‌که تشنگی همچون دودی میان او و آسمان فاصله می‌افکند. جز با شمشیرها و مرگ‌ها جوابش نمی‌دهند. او مثل گوسفند، از پشت گردن ذبح می‌شود، دشمنانش وسایل او را به غارت می‌برند، سر او و یارانش را در شهرها می‌گردانند، در حالی که زنان همراه آن سرهایند. در علم خدای منان چنین مقدّر شده است. آدم و جبرئیل، همچون مادر داغدیده گریستند.

 

 

[۳۷]- ۴- قال علامه المجلسیّ:

وَ رَوَى صَاحِبُ الدُّرِّ الثَّمِینِ‏ فِی تَفْسِیرِ قَوْلِهِ تَعَالَی: «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ‏» أَنَّهُ‏ رَأَى‏ سَاقَ‏ الْعَرْشِ‏ وَ أَسْمَاءَ النَّبِیِ‏ وَ الْأَئِمَّهِ (ع) فَلَقَّنَهُ جَبْرَئِیلُ قُلْ: یَا حَمِیدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ، یَا عَالِی بِحَقِّ عَلِیٍّ، یَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَهَ، یَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ مِنْکَ الْإِحْسَانُ.

فَلَمَّا ذَکَرَ الْحُسَیْنَ سَالَتْ دُمُوعُهُ وَ انْخَشَعَ قَلْبُهُ، وَ قَالَ: یَا أَخِی جَبْرَئِیلُ فِی ذِکْرِ الْخَامِسِ یَنْکَسِرُ قَلْبِی وَ تَسِیلُ عَبْرَتِی؟ قَالَ جَبْرَئِیلُ: وَلَدُکَ هَذَا یُصَابُ بِمُصِیبَهٍ تَصْغُرُ عِنْدَهَا الْمَصَائِبُ، فَقَالَ: یَا أَخِی وَ مَا هِیَ؟ قَالَ: یُقْتَلُ عَطْشَاناً غَرِیباً وَحِیداً فَرِیداً لَیْسَ لَهُ نَاصِرٌ وَ لَا مُعِینٌ، وَ لَوْ تَرَاهُ یَا آدَمُ وَ هُوَ یَقُولُ: وَا عَطَشَاهْ وَا قِلَّهَ نَاصِرَاهْ، حَتَّى یَحُولَ الْعَطَشُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ السَّمَاءِ کَالدُّخَانِ، فَلَمْ یُجِبْهُ أَحَدٌ إِلَّا بِالسُّیُوفِ، وَ شُرْبِ الْحُتُوفِ، فَیُذْبَحُ ذَبْحَ الشَّاهِ مِنْ قَفَاهُ، وَ یَنْهَبُ رَحْلَهُ أَعْدَاؤُهُ وَ تُشْهَرُ رُءُوسُهُمْ هُوَ وَ أَنْصَارُهُ فِی الْبُلْدَانِ، وَ مَعَهُمُ النِّسْوَانُ، کَذَلِکَ سَبَقَ فِی عِلْمِ الْوَاحِدِ الْمَنَّانِ؛ فَبَکَى آدَمُ وَ جَبْرَئِیلُ بُکَاءَ الثَّکْلَى.[۱]


[۱]– البحار ۴۴: ۲۴۵ ح ۴۴، العوالم ۱۷: ۱۰۴ ح ۱٫