قرآن مى‏فرماید:

«وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطّائِفِینَ وَ الْعاکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ»؛[۱]

«و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا براى طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید».

مراسم اعتکاف، به زمان حضرت ابراهیم علیه‏السلام بر مى‏گردد و بعد از او، در بعضى از شریعت‏ها و در زندگى برخى از صالحان – حضرت مریم و زکریا علیهم‏السلام- به چشم مى‏خورد. با ظهور دین اسلام، این امر شکل تازه‏اى به خود گرفت و در میان مسلمانان، به عنوان یک عبادت مستحب با آداب و شرایط خاص رایج شد.

پیامبر اسلام صلى‏الله‏علیه‏و‏آله همه ساله در ماه رمضان – به ویژه دهه آخر آن – اعتکاف مى‏کرد و دستور مى‏داد رختخوابش را برچینند و چادرى در مسجد بر پا کنند و همیشه مى‏فرمود: «ده  روز اعتکاف در ماه رمضان، برابر با دو حج و دو عمره است».[۲]

 امام حسن و امام حسین علیهماالسلام نیز به سنت اعتکاف عمل نموده و آن را زنده نگاه مى‏داشتند.

در حدیث آمده که امام حسن علیه‏السلام با آن که در حال اعتکاف بودند، براى رفع حاجت برادر دینى خود اقدام و او را از مشکل مالى نجات دادند.[۳]

امام صادق علیه‏السلام نیز مانند نبى اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در مسجدالنبى معتکف مى‏شدند.[۴]

اعتکاف در دوران غیبت امام زمان(عج) نیز ادامه داشته به ویژه در عصر صفوى که در سایه تلاش‏هاى عالمان دینى در شهرهاى ایران رونق خاصى یافته است[۵] و اکنون در بسیارى از شهرهاى کشورمان در روزهاى ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رجب (ایام البیض) برگزار مى‏شود.

 

 

پی نوشت ها


[۱] – بقره ۲، آیه ۱۲۵٫

[۲] – «اعتکافُ عشرٍ فِى شَهْرِ رَمَضان یَعْدُلُ حَجَّتَیْنِ وَ عُمْرَتَیْنِ»، وسائل الشیعه، ج ۱۰، ابواب الاعتکاف ؛ اللمعه‏الدمشقیه، کتاب الاعتکاف.

[۳] – بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۱۲۹٫

[۴] – همان، ج ۴۷، ص ۵۳٫

[۵] – اعتکاف سلوک منتظران، زیر نظر حضرت آیه‏اللّه‏ مظاهرى، ص ۱۹٫