«پروانگی» منصبی برجسته در تشکیلات سلجوقیان روم (حک: ۷۰۷ ـ ۴۷۳ ق) بود که تنها در این دولت، جایگاه والایی یافت و برای مدتی توانست فراتر از اقتدار همه مناصب دستگاه حکومتی ظاهر شود. شرایط حاکم بر دیوانسالاری سلجوقیان روم سبب شده بود تا پیچیدگیها و درآمیختگیهای بسیاری از حیث وظایف و اختیارات پروانگی با سایر مناصب پدید آید؛ به همین سبب پژوهش معتنابه درباره وظایف و اختیارات پروانگی کمتر صورت پذیرفته است. این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع، مآخذ و پژوهشهای تاریخی سامان داده شده و در گام نخست، پروانه و پروانگی را از نظر لغوی بررسی کرده، آنگاه با گزارشی مختصر درباره اصطلاح پروانه در دیوانسالاری سایر دولتهای مسلمان، وارد بحث اصلی شده و درنهایت، پروانگان، وظایف، اختیارات و عملکرد آنان واکاوی کرده و به جایگاه پروانگی در میان سایر مناصب عهد سلجوقیان روم پرداخته است.
پروانگی در تشکیلات حکومتی سلجوقیان روم
مقاله ای از سید احمدرضا خضری و طاهر بابایی
پاسخ دهید