آیا برای شما مقدور است، وظایف ۱۰ فرشته را همراه با آیاتی که در آنها به این وظایف و مسئولیت ها اشاره شده است، بیان کنید؟ به عنوان مثال؛ وظیفه جبرئیل در کدام آیه اشاره شده است؟

پاسخ اجمالی

در قرآن کریم درباره جایگاه و وظایف فرشتگان به صورت کلی مطالبی اشاره شده است؛ مانند این که می فرماید: «وَ ما مِنَّا إِلاَّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُوم»؛[۱] و هیچ یک از ما(فرشتگان) نیست جز آن که مقام معلومى دارد. و یا می فرماید: «یَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُون»؛[۲] [فرشتگان] از پروردگار مسلط و بالاى سر خویش می ترسند و آنچه را که به آن مأمور می شوند انجام می دهند. لذا ما آگاه به تمام وظایف فرشتگان نیستیم، اما همین قدر می دانیم که فرشتگان به آنچه خداوند به آنها دستور می دهد مأمورند: «یفعلون ما یؤمرون». فرشتگان وظیفه اصلیشان تسبیح خداوند است. در عین حال برخی از فرشتگان علاوه بر تسبیح در برخی از وظایف محوّله از سوی خداوند نیز مسئولیت دارند که در همان محدوده آن کار را انجام می دهند؛ مانند حضرت اسرافیل که مأمور دمیدن در صور است برای پایان عمر دنیا و برای برپایی قیامت. بنابراین، وظایف فرشتگان را پروردگار تعیین می کند.
اما درباره وظایف و مسئولیت های تک تک فرشتگان، جز دو مورد، یعنی جبرئیل که وظیفه اش رساندن وحی به پیامبران خدا بود، و عزرائیل(فرشته مرگ) به صورت خاص، درباره تکالیف و مسئولیت آنها در قرآن مطلبی وجود ندارد.
۱ – درباره جبرئیل می فرماید: «قُلْ مَنْ کانَ عَدُوًّا لِجِبْریلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى‏ قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللهِ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى‏ لِلْمُؤْمِنینَ»؛[۳] به آنان که با جبرئیل دشمنى می ورزند، بگو: او است که این آیات را به فرمان خدا بر دل تو نازل کرده است تا کتاب هاى دیگر آسمانى را تصدیق کند و براى مؤمنان رهنمون و بشارت باشد.
۲ – در مورد وظیفه عزرائیل نیز فرمود: «قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلى‏ رَبِّکُمْ تُرْجَعُون»؛[۴] بگو: فرشته مرگ که موکّل بر شما است، شما را می میراند. سپس به سوى پروردگارتان باز گردانیده می شوید.
۳ – «و بی شک نگهبانانى والامقام و نویسنده [اعمال نیک و بد] بر شما گمارده شده، که می دانند چه می کنید».[۵]
۴٫ «فرشتگان حامل عرش و نیز فرشتگان گرداگرد آن،  تسبیح و حمد پروردگارشان را می گویند و به او ایمان دارند و براى مؤمنان استغفار می کنند».[۶]
۵ – برخی از آیات به صورت کلی وظایف فرشتگان را تسبیح خدای متعال بیان می کنند: «گفت: من در زمین خلیفه اى می آفرینم، گفتند: آیا کسى را می آفرینى که در آن جا فساد کند و خون ها بریزد، و حال آن که ما به ستایش تو تسبیح می گوییم و تو را تقدیس می کنیم»؟[۷]
در این جا نکته ای باقی می ماند؛ برخی از فرشتگان تنها برای عبادت خداوند آفریده شده اند که امام علی(ع) آنان را چنین توصیف می کند: «سپس آسمان هاى بالا را از هم گشود، و از فرشتگان گوناگون پُر نمود. گروهى از فرشتگان همواره در سجده اند و رکوع ندارند و گروهى در رکوعند و یاراى ایستادن ندارند و گروهى در صف هایى ایستاده اند که پراکنده نمی شوند و گروهى همواره تسبیح گویند و خسته نمی شوند و هیچ گاه خواب به چشمشان راه نمی یابد، و عقل هاى آنان دچار اشتباه نمی گردد، بدن هاى آنان دچار سستى نشده، و آنان دچار بی خبرى برخاسته از فراموشى نمی شوند».[۸]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. صافات، ۱۶۴.

[۲]. نحل، ۵۰

[۳]. بقره، ۹۷.

[۴]. سجده، ۱۱.

[۵]. انفطار، ۱۰ – ۱۳.

[۶]. غافر، ۷.

[۷]. بقره، ۳۰: «وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَهِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَهً قالُوا أَ تَجْعَلُ فیها مَنْ یُفْسِدُ فیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَک…».

[۸]. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، خطبه اول، ص ۴۱، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.