وصیت‌نامه‌نویسی به عنوان سنتی اجتماعی دارای پیشینه در دوره‌جاهلی اعراب و نیز ایران پیش از اسلام است. این سنت در دوره‌ی پیامبر(ص) دارای شکلی دینی، موعظه‌ای و ساختاری قرآنی بود. پس از فتوحات و گسترش مرزهای جهان اسلام، وصیت‌نامه‌نویسی نیز تحول یافت و موضوع‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر‌گرفت. این مقاله می‌کوشد با روش توصیفی- تحلیلی پس از بررسی روند وصیّت نامه نویسی در صدر اسلام تا پایان خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) به پرسش‌های زیر پاسخ دهد:
۱٫ وصیّت نامه‌ها در صدر اسلام دارای چه مفاهیم، تقسیم‌ها و اسلوبی هستند؟
۲٫ وصیّت نامه‌های پیامبر(ص) و جانشینان نخستین ایشان از چه تشابه‌ها و تفاوت‌هایی برخوردار هستند؟