دلایل بروز وسواس

رفتارهای وسواس‌گونه بچّه‌ها در این دوران شاید دو دلیل عمده داشته باشد؛

الف. تقلید و الگوگیری

گاهی اوقات ممکن است منشأ این مشکل، الگو نامناسب باشند؛ مثلاً اگر والدین یا اطرافیان این مشکل را داشته باشند، ممکن است بچّه‌ از ‌آن‌ها الگو بگیرد.

ب. حسّاسیت های نابجا

دلیل دوم ممکن است حسّاسیّت‌های بیش از حدّ والدین نسبت به این موضوع باشد. گاهی اوقات مادرها با اینکه خودشان وسواس ندارند، ولی به خاطر این‌که نگران بیمار شدن فرزند خود هستند، نسبت به نظافت فرزندشان حسّاسیت زیادی داشته از خود نشان می‌دهند.

اگر انسان به فرزند خود درباره‌ی نظافت تذکّر دهد کار خوبی است؛ ولی این‌که او را به خاطر تک تک اشتباهاتش توبیخ کنیم و مدام به تذّکر دهیم، درست نیست و ممکن است این رفتارها در فرزند ما تبدیل به رفتارهای وسواس‌گونه می‌شود.

راهکارهایی برای درمان:

الف. مراجعه به مشاور

اولین راهکار این است که پدر و مادر به یک مشاور و یا روانشناس مراجعه کنند و با او در این رابطه مشورت کنند.

ب. پرهیز از بیکاری

وسواس عمدتاً زاییده‌ی بیکاری است؛ یعنی هر چه فعّالیّت فرد کمتر شود، وسواس او بیشتر می‌شود. لذا یکی از علل اینکه وسواس در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است، این است که به نوعی ممکن است اوقات بیکاری خانم‌ها در محیط خانه بیشتر باشد.

والدین باید سعی کنند که فرزند خود را خیلی بیکار نگذارند؛ یعنی یک مقدار برنامه و مشغله‌های مختلفی برای او ایجاد کنند، تا توجّه بچّه نسبت به این رفتارها کم شود.

ج. پرهیز از منع مستقیم

نکته‌ی دوم این است که والدین مطلقاً نباید فرزند خود را که دچار وسواس است، به صورت مستقیم از این کار منع کنند؛ بلکه باید در زمین بازی او بروند و با او بازی کنند! مثلاً اگر می‌گوید این‌جا کثیف است، باید بگوییم: بیایید این‌جا را با هم تمیز کنیم؛ نه این‌که بگوییم: داری وسواس به خرج می‌دهی! زیرا این حرف باعث می‌شود که رفتار او بدتر شود.

د. کنترل ارتباطات

پدر و مادر باید ارتباط فرزندشان را با افرادی که وسواس دارند کمتر کنند؛ مثلاً اگر مادربزرگ ایشان این مشکل را دارد، باید وقتی به خانه‌ی مادربزرگ می‌رویم، بچّه را مشغول به کارهای مختلف کنیم و اجازه ندهیم که رفتارهای مادربزرگ را ببیند.

ه. همراهی کردن

گاهی اوقات پدر و مادر باید با فرزندشان همراهی کنند؛ به این صورت که اگر دیدند فرزندشان آب زیاد مصرف می‌کند، به او بگویند: اگر یک مقدار مایه‌ی دستشویی به روی دستت بریزی میکروب ها سریع کشته می‌شوند.

ز. پرهیز از خطاب منفی

ما هرگز نباید به افرادی که با این مشکل مواجه هستند، مستقیماً بگوییم که شما وسواس دارید یا این رفتار وسواس‌گونه است؛ زیرا ممکن است مشکل فرزند را تشدید کند.

ط. افزایش ارتباط با همسالان

پدر و مادر باید یک مقدار ارتباطات فرزند خود را با گروه هم سالانش زیاد کنند. بچّه‌هایی که همسالان خود را کمتر می‌بینند، مدل زندگی خود را بر اساس تصوّرات خود می‌چینند و به جلو می‌برند؛ امّا فردی که ارتباط اجتماعی خود را قوی ‌می‌‌کند و با دیگران مرتبط می‌شود، همین ارتباط، فضای زندگی او را تلطیف می‌کند.

ظ. پرهیز از تمیزی بیش از حد

ما به مادران و پدرانی که فرزندشان دچار مشکل وسواس است، توصیه می‌کنیم که همیشه سعی نکنند محیط خانه را تمیز نگه دارند؛ البته نمی‌گویم که محیط خانه باید آلوده و کثیف باشد؛ بلکه گاهی اوقات باید اجازه دهند که یک مقدار نامرتّب باشد؛ زیرا وقتی کودک با تمیزی بیش از حد و همیشگی روبروست، ممکن است به آن عادت کند و بیشتر با این مشکل مواجه شود.