«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ‏».

مقدّمه

میلادِ مسعودِ شفیعه‌ی روز محشر، حجّتِ خدا بر حججِ عالَم، امّ ابیها، امّ الأئمه، امّ الفضیله، امّ الکتاب، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و میلاد مسعودِ امام راحل اعلی الله مقامه الشّریف را تبریک عرض می‌کنم.

بحمدالله در جمعِ فضلاء هستیم، و متدیّنینی که عمری با دین زندگی کردند، هم اهلِ مطالعه هستند، هم پای منبرهای نشسته‌اند.

همه‌ی شما در ارتباط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اطلاعاتِ زیادی دارید، لکن بیانِ اوصافِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مانندِ خوراک است، تکرارِ آن هم تکرارِ نفس کشیدن است، از نور استضاعه کردن است، از انرژی بهره بردن است.

لذا چند نکته راجع به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها خدمتِ شما تقدیم می‌داریم.

شباهت‌های قرآن کریم و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

نکته‌ی اول این است که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به معنیِ واقعیِ کلمه «قرآن» هستند، همانطور که هیچ کسی هیچ دخلی در قرآن کریم ندارد، «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ»[۲]، لذا هم اصلِ انتخابِ زمانِ ولادتِ ایشان، مقدّماتِ ولادتِ ایشان، تولّدِ ایشان، همه و همه آسمانی و معجزه است و دقیقاً همان چیزی که در قرآن کریم هست کسی نمی‌تواند برای ایشان مثل و مانندی بیاورد، «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا»[۳]، جهان بشریت و جن و انس هیچ وقت مانندِ قرآن را نخواهند آورد، علّتِ اینکه کسی نمی‌تواند مانندِ قرآن کریم را بیاورد برای این است که خدای متعال خواسته است که قرآن کریم برای همیشه حجّت باشد و اعجازِ او محفوظ باشد، هم در دسترسِ مردم باشد و هم فوقریال عقولِ مردم و برای همه‌ی زمان‌ها ذخیره باشد.

شخصی از امام رضا علیه السلام پرسید: چرا این قرآن کهنه نمی‌شود؟ حضرت پاسخ فرمودند: «لِأَنَّهُ لَمْ یُجْعَلْ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ»[۴]، قرآن کریم در محدوده‌ی زمان گنجانده نشده است، همیشه فرازمانی است.

الگو بودنِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای زمانِ خودشان نیست، همین کلیّاتِ قرآن کریم در وجودِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها تجلّی کرده است، لذا امامانِ ما حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را مرجعِ خود می‌دانند، وقتی امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: «حُجَّهٌ عَلَینا»[۵]، و امام زمان ارواحنا فداه می‌فرمایند: «اِنَّ لی فی ابنه رسولِ الله اُسوهٌ حَسَنَهٌ»[۶]، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اسوه‌ی حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف هستند، امام زمان ارواحنا فداه مادرِ خود را بعنوانِ الگوی حرکتِ فردی، اجتماعی و حکومتیِ خودشان قرار خواهند داد.

بنابراین حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یک نمونه‌ی استثنایی هستند، الگوی مطلق برای همه‌ی زمان‌ها و همه‌ی مکان‌ها و همه‌ی بشریت هستند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای مرد و زن الگو هستند.

رابطه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با خالقِ خود

از یک طرف ببینیم ارتباط حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با خالق چه بوده است، چون «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسِی»[۷]، این تعبیرِ عجیبِ دل‌انگیز را خدای متعال در مورد حضرت موسی علیه السلام فرموده است که من تو را برای خودم خلق کرده‌ام، اما در موردِ همه‌ی بشر که باید راهِ حضرت موسی علیه السلام را بروند فرمودند: «خَلَقْتُ الْأَشْیآءَ لِأَجْلِک، وَ خَلَقْتُک لِأَجْلی»[۸]، خدای متعال همه چیز را برای بشر خلق کرده‌ است و بشر را برای خود، پس بشرِ کامل آن کسی است که در رابطه‌ی با خدای متعال خالص باشد، خالص، زلال، طاهر، مطهّر، «سَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا»[۹]، یک محبّتی است، خدای متعال این محبّت را در جانِ کسی که می‌خواهد او را خالص می‌کند می‌اندازد و او را گرفتارِ خود می‌کند، خودِ خدای متعال دلِ او را می‌برد، خدای متعال خود را معشوق او می‌کند، و اگر خدای متعال معشوقِ کسی باشد خدای متعال هم عاشقِ اوست.

لذا اسامیِ مبارکی که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها دارند… کسانی که نامِ خوب ندارند در روز قیامت بی‌نام هستند، بهترین اسم‌ها نامِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، تمامِ اسامیِ ایشان نمره‌ی اول است، فاطمه، فاطمه کسی است که «فطموا عن معرفتها»، مردم نمی‌توانند او را بشناسند، کسی قدرتِ شناختِ او را در مقامِ عرشیِ او ندارد، «فَطَمَتْ شِیعَتَهَا مِنَ النَّارِ»[۱۰]، خدای متعال شیعیانِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را گرفتارِ آتشِ جهنّم نمی‌کند، این‌ها از همه‌ی اموری که این‌ها را جهنّمی می‌کند بریده شده‌اند، شیعه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بهشتی است و جهنّم بر او حرام است، «زهرا»ست، یعنی زمین با نورِ آسمان روشن می‌شود، با نورِ خورشید و ستارگان روشن می‌شود، ولی نورِ خورشید و ستارگان از حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، نورِ بهشت به جمالِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، نورِ برزخ به ضیاء حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، «یظهر [یَزْهَرُ] نُورُهَا لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ کَمَا یَزْهَرُ نُورُ اَلْکَوَاکِبِ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ»، این نورِ معناست، نورِ خدای متعال است، آینه‌ای است که عالَم با وجودِ او نورِ خدای متعال را می‌بیند، خدای متعال نورِ خود را در حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌تابد، «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاهٍ»[۱۱]، «مشکاه» حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، منعکس کننده‌ی نورِ وجودِ مطلق است، نورِ قدرتِ مطلق است، نورِ علمِ مطلق است، نورِ حکمتِ مطلق است.

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها «امّ أبیها» هستند

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از چند جهت «امّ أبیها» هستند، یکی اینکه اگر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نبودند حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام را از بین می‌بردند، و اگر حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و اهل بیت علیهم السلام نبودند دینی که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آورده بودند از بین می‌رفت، شخصیّتِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم قرآن کریم است، شخصیّتِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دینِ ایشان است، و این دین و قرآن کریم در دامانِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بیمه شدند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها آن‌ها را پرورش داده است، حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند که آن‌ها را نشر کرده‌اند، هم حقیقتِ دین که ولایتِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام است، هم شرایعِ دین و معارفِ دین بوسیله‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها منتشر و بیمه و حفاظت شده است.

هم اینکه ارتباطِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ارتباطِ مادر با فرزند بود، خیلی بالاتر از محبّتِ دختر به پدر بود، یک طورِ دیگری بود.

لذا در این حدیث کساء که مغتنم است می‌بینید وقتی ضعف حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را می‌گیرد به همسرانِ خود نمی‌گویند، بلکه به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌فرمایند، «اِنّى اَجِدُ فى بَدَنى ضُعْفاً»[۱۲]، این یک ارتباطِ ویژه‌ای است که هر فرزندی درد و مشکلاتِ خود را به مادرِ خود می‌گوید، و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بودند که همدردِ پدرِ خویش بودند، و این حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بود که دردهای پدر را می‌شنیدند و هضم و رفع می‌کردند.

جایگاهِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در زندگیِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام یک همسرِ تنها نبودند، بلکه ستونِ زندگیِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام بودند، به تعبیرِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم زندگیِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام دو رکن داشت، یکی وجودِ نازنینِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و دومی هم حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها.

تعبیرِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در موردِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها که «او مادرِ من است»، این تعبیرِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام کمتر از آن نیست، حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها فرمودند: «سَیّدَتی»، یعنی بی‌بیِ من، این «سَیّدَتی»… من نمی‌توانم از عهده‌ی بیانِ آن بربیایم، ولی آنچه مسلّم است حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها شأنی از شئونِ پدرِ خود دارند که در بعضی از مواقف حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در اختیارِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بودند. لذا تعبیرِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام «سَیّدَتی» بود. حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها جانِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام هستند، تکیه‌گاهِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام هستند، چراغِ قلبِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و زندگیِ ایشان است.

رابطه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و عبادات

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و نمازِ ایشان؛ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و روزه‌ی ایشان، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و نمازهای در دلِ شب، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و کثرتِ صلاه ایشان که پاهای مبارکِ ایشان وَرَم کرده است، این نشانه‌ی عشقِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به نیایش و مناجات است، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و دعای ایشان، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها همانگونه که در مسئله‌ی غذا و امورِ مادّی اهلِ ایثار بودند… ایشان فدک را برای خودشان نمی‌خواستند، این غارتگران فدک را گرفتند و با فدک ظلمِ خود را آتشین‌تر کردند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها غذای خود و فرزندانِ خود را به مسکین و یتیم و اسیر ایثار می‌کردند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اهلِ ایثار بودند. در مقامِ دعا هم همینطور بودند که امام حسن مجتبی علیه السلام می‌فرمایند: مادرم از شب تا صبح دعا کردند، ان شاء الله نامِ ما را هم برده باشند… امام حسن مجتبی علیه السلام می‌فرمایند: دیدم مادرم مدام برای شیعیانِ خود دعا می‌کردند اما در موردِ خودشان یا فرزندان‌ دعا نکردند، صبح عرض کردم: مادر! مناجات و دعای شما را شاهد بودم، شما برای خودمان دعا نکردید، فرمودند: «الجارُ ثُمَّ الدّارُ»[۱۳]، ما اصلاً برای دیگران آمده‌ایم، آمده‌ایم که دستِ این و آن و افتاده‌ها را بگیریم و با خودمان بالا ببریم.

بهترین دعا… حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها که اهلِ دعا بودند و اوقاتِ دعا را رصد می‌کردند، آن اوقاتی که دعا رد نمی‌شود… از جمله زمانِ غروبِ روز جمعه وقتِ استجابتِ دعاست، بهترین عبادت دعاست، دعا را خیلی کمرنگ نکنید، «اَلدُّعَاءُ مُخُّ اَلْعِبَادَهِ»[۱۴]، دعا مغزِ عبادت است.

قرآن کریم فرمود: «قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ»[۱۵]، اگر دعای شما نبود خدا به شما اعتنائی نمی‌کرد، هر وقت خدای متعال را یاد می‌کنید و دستِ نیاز بلند می‌کنید معلوم می‌شود که فقرِ خودتان را می‌دانید، اگر اهلِ دعا نباشید حتّی اگر خدای متعال به شما بدهد هم قبول نمی‌کنید، اما وقتی خودتان را محتاج می‌بینید اگر خدای متعال به شما بدهد برای شما ارزش پیدا می‌کند.

بهترین عبادت دعاست، بهترین دعا دعای برای دیگران است، بهترین مال مالی است که حلال باشد و بهترین مالِ دیگران این است که ایثارگرانه صرفِ دیگران بشود.

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بهترین مال را داشتند و ایثار می‌کردند، بهترین عبادت که دعا باشد به شیعیانِ خود و دیگران ایثار می‌کردند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با اینکه حجّت بر حجج الهی هستند، با اینکه جزوِ مجاری بر عالَمِ فیض هستند، با اینکه یکّه‌تازِ صحنه‌ی محشر هستند، سفره‌ی شفاعتِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها پهن می‌کنند، با اینکه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اولین کسی هستند که به بهشت وارد می‌شوند مقابلِ بهشت می‌ایستند و وارد نمی‌شوند تا همه‌ی شیعیانِ خود را… همانگونه که پرنده دانه را جمع می‌کند حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها شیعیان را در میانِ اولین و آخرین جمع می‌کنند و با خود به بهشت می‌برند.

سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

این حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها که مقامِ ایشان در حدّی است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به ایشان «فِداها» می‌گویند و در برابرِ ایشان زانو می‌زنند و دستانِ مبارکِ ایشان را غرقِ در بوسه می‌کنند و هر زمانی که مشتاقِ بهشت می‌شوند حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را بو می‌کنند، این حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در برابرِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرمایند: «البَیتُ بَیتُکَ وَ الحُرَّهُ اَمَتُکَ»[۱۶]، خانه خانه‌ی شماست و من هم کنیزِ شما هستم.

این رابطه‌ای که زن با شوهر دارد… در روایت دارد اگر جایز بود کسی بغیر از به کسی سجده کند زن مجاز بود که به شوهرِ خود سجده کند، و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها این موضوع را در عمل به همه‌ی زنانِ عالَم نشان دادند.

مقامِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها کمتر از مقامِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیست، «لولا علی لم یکن لفاطمه کفوٌ»[۱۷]، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هم‌وزنِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام هستند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در تمامِ مقاماتِ قُربیِ خدای متعال از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام کمتر نیستند، ولی ببینید در خانه‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام چه قناعتی را اعمال می‌کنند، چه محبّتی به حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام دارند، در عمرِ خود حتّی یک مرتبه هم از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام خواسته‌ای نداشتند، یک زمان مریض شدند و حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام اصرار کردند که من دوست دارم چیزی از من بخواهید که یک ایشان یک انار از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام خواستند و داستانِ آن در تاریخ هست، وقتی هم که مشکلاتی در خانواده‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام پیش می‌آمد و علّتِ نگفتنِ آن‌ها را از حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها جویا می‌شدند ایشان می‌فرمودند: حیاء می‌کنم که بگویم و شما نداشته باشید و خجالت بکشید.

این سبکِ زندگیِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، این روشی است که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به خانواده‌ها آموزش می‌دهند، آن چیزی که امروز برای ما مهم است این است که زندگیِ خانوادگی را اصل بگیریم، این سلولِ اولیِ جامعه است، اگر ارتباطاتِ خانوادگی گرم بود، اگر بینِ زن و شوهر، پدر و مادر و فرزندان رابطه‌ی عاطفیِ اشباع‌شده بود دیگر فرزندان عقده‌ای بار نمی‌آیند، این همه گناه در خانه‌ها واقع نمی‌شود، این همه ظلم در خانه‌ها واقع نمی‌شود، آن هم ارحام به یکدیگر ظلم می‌کنند، اگر انسان مدّتی با کسی زندگی کند حکمِ صله‌ی‌ارحام پیدا می‌کند، زن و مرد با یکدیگر ارحام می‌شوند، فرزندانِ انسان نزدیک‌ترین ارحامِ انسان هستند، اخمی که پدر بطورِ بیجا می‌کند، یا عصبانیّتی که مادر در اثرِ سست‌عنصری زودرنج است و طاقتِ هیچ چیزی را ندارد و فوراً پرخاش می‌کند، این ظلمِ به فرزندان است، و این ظلم ظلمتِ قبر است، این ظلم بنیان‌کن است، این ظلم برکت را می‌برد.

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام قسم می‌خورند و می‌فرماند: در مدّتی که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها با من زندگی کرد حتّی یک مرتبه هم مرا نرنجانده است و من هم حتّی یک مرتبه مایه‌ی رنجشِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نشده‌ام.

قرآن کریم مودّت را بینِ زن مرد جعل کرده است، «جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً»[۱۸]، لذا اصلِ ایثار، اصلِ گذشت، اصلِ قناعت، اصلِ احترامِ متقابل بینِ اعضای خانواده، این‌ها جزوِ آموزه‌های حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است.

[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] سوره مبارکه حجر، آیه ۹

[۳] سوره مبارکه اسراء، آیه ۸۸

[۴] عیون أخبار الرضا علیه السلام، جلد ۲، صفحه ۱۳۰ (حَدَّثَنَا اَلْحَاکِمُ أَبُو عَلِیٍّ اَلْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْبَیْهَقِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى اَلصَّوْلِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى اَلرَّازِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی قَالَ: ذَکَرَ اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَوْماً اَلْقُرْآنَ فَعَظَّمَ اَلْحُجَّهَ فِیهِ وَ اَلْآیَهَ وَ اَلْمُعْجِزَهَ فِی نَظْمِهِ قَالَ هُوَ حَبْلُ اَللَّهِ اَلْمَتِینُ وَ عُرْوَتُهُ اَلْوُثْقَى وَ طَرِیقَتُهُ اَلْمُثْلَى اَلْمُؤَدِّی إِلَى اَلْجَنَّهِ وَ اَلْمُنْجِی مِنَ اَلنَّارِ لاَ یَخْلُقُ عَلَى اَلْأَزْمِنَهِ وَ لاَ یَغِثُّ عَلَى اَلْأَلْسِنَهِ لِأَنَّهُ لَمْ یُجْعَلْ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ بَلْ جُعِلَ دَلِیلَ اَلْبُرْهَانِ وَ اَلْحُجَّهَ عَلَى کُلِّ إِنْسَانٍ لاٰ یَأْتِیهِ اَلْبٰاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لاٰ مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ .)

[۵] عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، جلد ۱۱، صفحه ۱۰۳۰ (أطیب البیان: فی حدیث منسوب إلى العسکری علیه السّلام قال: نَحْنُ حُجَهُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمَهُ حُجَّهُ ‏اللّه‏ِ عَلیَنا .)

[۶] الغیبه شیخ طوسی، صفحه ۲۸۶

[۷] سوره مبارکه طه، آیه ۴۱

[۸] کلیات حدیث قدسی، جلد ۱، صفحه ۷۱۰ (قَالَ: وَ جَاءَ فِی اَلْأَحَادِیثِ اَلْقُدْسِیَّاتِ: إِنَّ اَللَّهَ یَقُولُ: عَبْدِی خَلَقْتُ اَلْأَشْیَاءَ لِأَجْلِکَ وَ خَلَقْتُکَ لِأَجْلِی، وَهَبْتُکَ اَلدُّنْیَا بِالْإِحْسَانِ وَ اَلْآخِرَهَ بِالْإِیمَانِ.)

[۹] سوره مبارکه انسان، آیه ۲۱ (عَالِیَهُمْ ثِیَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ ۖ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّهٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا)

[۱۰] بحارالانوار، جلد ۴۳، صفحه ۱۸ (سُمِّیَتْ فَاطِمَهَ فِی الْأَرْضِ لِأَنَّهُ فَطَمَتْ شِیعَتَهَا مِنَ النَّارِ وَ فُطِمُوا أَعْدَاؤُهَا عَنْ حُبِّهَا)

[۱۱] سوره مبارکه نور، آیه ۳۵ (اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاهٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَهٍ ۖ الزُّجَاجَهُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَهٍ مُبَارَکَهٍ زَیْتُونَهٍ لَا شَرْقِیَّهٍ وَلَا غَرْبِیَّهٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ)

[۱۲] حدیث کساء

[۱۳] عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، جلد ۱۱، صفحه ۹۱۵

[۱۴] إرشاد القلوب، جلد ۱ ، صفحه ۱۴۸

[۱۵] سوره مبارکه فرقان، آیه ۷۷ (قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ ۖ  فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزَامًا)

[۱۶] بحارالانوار، جلد ۲۸، صفحه ۳۰۳

[۱۷] مناقب آل ابیطالب، ابن شهرآشوب، جلد ۲، صفحه ۲۹

[۱۸] سوره مبارکه روم، آیه ۲۱ (وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ)