سوال –  خداوند متعال می فرماید : سنقرئک فلا تنسی ، الا ماشاء الله (اعلی : ۶ و ۷)
ما به زودی (آیات خود را) بر تو خواهیم خواند ، تا فراموش نکنی ، مگر اینکه خدا بخواهد .
آیا از این آیه شریفه بر نمی آید که اگر خدا بخواهد ، نسیان و فراموشی برای پیغمبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم امکان دارد ؟

نخست باید توجه کرد که آیه شریفه فوق در خصوص وحی است ، و همه علما به اتفاق معتقدند که رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم وحی را فراموش نمی کند . و علاوه بر این عده ای از علما بر این اعتقادند که آن حضرت گذشته از اینکه در وحی اشتباه نمی کند همچنان دانسته و به عمده از فرمان مولی مخالفت نمی نماید ، و این معنای عصمت است ؛ اما در رابطه با اشتباه و خطا در امور غیر وحی و غیر تکالیف می گویند : دلیلی بر نفی آن نداریم .
ولی حقیقت این است که خصوص نبی اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم و ائمه هدی علیهم السلام در این امور نیز خطا نمی کنند ، اما راجع به سایر انبیاء علیهم السلام ، از صریح قرآن بر می آید که خطا و نسیان از آنها واقع شده است .

اینک می گوییم : آیه شریفه فوق در مقام امتنان بر پیغمبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم و بیانگر آن است که خداوند به گونه ای این موهبت را به ایشان عطا فرموده و به گونه ای قرآن را به آن بزرگوار تعلیم نموده که هرگز آن را فراموش نخواهد کرد . و استثناء واقع در آیه (الا ماشاء اللّه ) نظیر استثنایی است که در گفتار دیگر خداوند متعال آمده است ، آنجا که می فرماید : و اما الذین سعدوا ففی الجنه خالدین فیها مادامت السموات و الارض ، الا ما شاء ربک عطاء غیر مجذود (هود : ۱۰۸)
و اما کسانی که نیکبخت شده اند ، تا آسمانها و زمین برجاست ، در بهشت جاودانند ، مگر اینکه پروردگارت بخواهد ، این بخششی است که هرگز بریده و گسسته نمی گردد .
و این نشان دهنده قدرت مطلقه حق سبحانه و تعالی است ، یعنی با وجود آنکه خداوند متعال این موهبت را به پیغمبر اکرم داده ولی همچنان قدرت خداوند مطلق است ، و این گونه نیست که با عطا کردن ، از دست قدرتش خارج شده و قادر بر رد آن نباشد ، بلکه هر وقت بخواهد می تواند این عطا را از او بگیرد ، گر چه هرگز نخواهد گرفت .

منبع: ۶۶۵ پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبایی قدس سره؛ نشر نهاوندی؛ مؤلف: محمدحسین رخ‌شادَ