اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمى شود به شرط این که شب ها یک مقدار زود بخوابد و شام را سبک تر میل کند. شام را هر چه سبک تر میل کنید بهتر است. شما مى دانید بدن دو وعده غذا بیشتر احتیاج ندارد. به ما گفته اند اگر سیر هستید غذا نخورید، در روایات آمده است در حال سیرى غذا خوردن استعداد را کم مى کند.

یکى از بیانات نورانى حضرت امیر این است که «لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطنَهُ و الْبِطْنَه؛ فطانت و هوشمندى با پُرخورى جمع نمى شود». پُرخور هرگز خردمند نمى شود، چرا؟ براى این که تمام تلاش و کوشش روح این است که این غذاها را هضم کند و دیگر فرصت اندیشیدن ندارد. درست مثل آن است که شما یک انسان متخصص دانشمند را رفتگر کوى و برزن کنید تا زباله ها را جمع کند.

اگر کسى بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگرى وادار کنیم. روح انسان مى تواند استاد و مربى خوبى باشد، حیف است او را رفتگر جسم کنیم، بگوییم زباله ها را جمع کن. غذایى که مى خوریم تا به مواد دفعى و زباله تبدیل شود طول مى کشد. این کار را که بدن انجام نمى دهد؛ این روح است که باواسطه بدن این کارها را انجام مى دهد.

روح یک سلسله قواى ادراکى دارد یک سلسه قواى تحریکى. قواى تحریکى روح نیز یک سرى ابزار فیزیکى دارد مثل معده و روده و ریه و قلب، ولى آن که غذا را به صورت خون در مى آورد و عادلانه بین مو و ناخن و گوش و چشم و مژه تقسیم مى کند، نفس انسان است، روح آدم است.

خلاصه حیف است انسان روح خود را به رفتگرى وادار کند. وجود مبارک امیرالمؤمنین (علیه السلام)  فرمود: «لا تَجْتَمِعُ عَزِیَمَهٌ وَ وَلیمَهٌ».[۱] یک وقت انسان اهل سورچرانى است، مى خواهد این جا سور بخورد و آنجا سور بخورد، هر روز یک جا میهمان باشد. آدم سورچران اهل عزم نیست.

انسان تا مى تواند بهتر است دستش کنار سفره خودش باشد. اگر کسى بخواهد اهل عزیمت و جزء وارثان اولولعزم باشد، در همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.

گاهى میهمانى هایى پیش مى آید که عیبى ندارد انسان برود، اما این که سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نیست. پس نماز شب انسان را از کار روز باز نمى دارد، به شرط آن که انسان مراقب مسائل جنبى باشد.

خیلى از برنامه هاى تلویزیون است که انسان مى تواند نگاه نکند، همه سریال ها که سودمند نیست. خیلى از جلسات و گفتن ها و شنیدن ها سودمند نیست. حضرت امیر (علیه السلام)  به فرزندش فرمود: جوان! مبادا کارى کنى یا حرفى بزنى که دیگران به تو بخندند. این کار، تو را کوچک مى کند. اگر نیم ساعت به اذان صبح بلند شوید هم به نماز شب مى رسید هم به نماز اول وقت؛ بعد هم کمى استراحت مى کنید و به درس روز هم لطمه اى وارد نمى شود.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – نهج البلاغه، خطبه ۲۴۱٫