آیا امام علی(ع) به شکل خلفاء قبل از خود نماز می خواند؟ اگر پاسخ مثبت است چرا؟ اگر منفی است ایشان چگونه این مسئله را برای مسلمانان توضیح داد؟(تغییر شکل نماز)
با سلام به شما دوست گرامی. در پاسخ به سوال شما باید گفت: امیرالمومنین علی علیهالسلام به همان شکلی نماز را به جای میآورد که رسول خدا صلی الله علیه و آله، نماز میخواند و امروزه شیعیان نیز به همان صورت نماز میخوانند. در توضیح سخن فوق باید گفت:
بنا بر شواهد تاریخی که در ادامه مطالب به آن اشاره می شود، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و حتی خلیفه اول اهل سنت (ابوبکر) در تمام طول عمرشان هرگز دست بسته نماز نخواندند و این عمل براساس سنت پیامبر(ص) نبوده بلکه از زمان خلیفه دوم (عمر) شروع شده است. و جالب است بدانید خود عمر نیز قسمت غالب عمرش را بدون بستن دستها نماز خوانده است!.
و اما درباره روش به جای آوردن این فریضه الهی (نماز)، باید دانست شخصیتی مانند پیامبر(ص) بهتر از دیگران می دانسته که چه روشی مناسب تر است. علاوه بر اینکه در این گونه موارد مهم، حتی خود پیامبر(ص) به تعلیم الهی و از طریق جبرئیل امین روش وضو و نماز را فرا می گرفته است و در حقیقت برای عبادت واقعی باید از جهت شکل و محتوا تابع بود.
درباره اختلاف شیعه و اهل سنت در مورد نماز توجهتان را به مطالب زیر جلب می نماییم:
به اعتقاد شیعه امامیه , هیچ کس جز نبی اکرم (ص ) حق تشریع , تفسیر و تبیین احکام الهی را ندارد. پیامبر اکرم (ص ) از طریق اتصال به منبع غیب , از احکام الهی مطلع می شدند و مأمور به تبلیغ این احکام بودند. پس از پیامبر اسلام طبق نص و تصریح ایشان , ائمه (ع ) برای تبیین احکام الهی منصوب شده اند. از جمله طبق حدیث مورد اتفاق جمیع فرقههای مسلمان : «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی ما ان تمسکتم بها لن تضلوا ابدا ; دو شیء گرانبها میان شما باقی می گذارم : کتاب خدا و اهل بیتم , مادامی که به این دو چنگ بزنید گمراه نخواهید شد».
اگر ائمه (ع ) حکمی یا کیفیت عملی را بیان می کنند, صرفا بیان حکم الهی و نحوه عمل و سیره رسول اکرم (ص ) است و از پیش خود چیزی را تشریع نمی کنند. منشأ پیدایش برخی تفاوت ها در کیفیت نماز به دو عامل اساسی برمی گردد:
۱ – دور شدن از عصر حضور پیامبر اکرم (ص ) و پیدایش سؤالات جدید:
با رحلت رسول اسلام , دوران دسترسی به کسی که مبین حکم الهی بود به سر رسید. با گذشت زمان و دور شدن از عصر نبی اکرم و پیدایش مسائل و سؤالات جدیدی در زمینه های مختلف (از جمله در زمینه مسائل مربوط به نماز و وضو) اهل سنت – که راه دسترسی به بیانگر حکم الهی را بسته می دیدند – برای یافتن پاسخ سؤالات خود, با اجتهاد و سلیقه خود به پاسخ آنها پرداختند.
اما از دیدگاه شیعه، ائمه معصومین , مفسر و بیانگر حکم الهی بعد از نبی اکرم و بنا به سفارش ایشان بودند. آنان تا حدود ۲۵۰ سال پس از رحلت نبی اکرم , نیز دسترسی به مبین و مفسر احکام الهی داشتند و ائمه (ع ), آنچه را که حکم الهی بود تبیین می کردند; مثلا در مسائلی چون : آیا می توان با کفش نماز خواند؟ آیا اگر بر روی زمین و محل سجده نمازگزار, چیزی غیر از اجزای زمین (مثل فرش ) فاصله شود, می توان بر آن سجده کرد یا نه ؟ آیا خواندن سوره هایی که سجده واجب دارد در قرائت نماز جایز است و…, در حالی که اهل سنت در این امور به فهم و رأی خود استناد کرده اند.
۲ – تغییرات و تشریعاتی که از سوی خلفا, پس از رحلت رسول اکرم (ص ) صورت گرفت – مانند دست بسته نماز خواندن عموما از زمان خلیفه دوم مرسوم شد. درباره علت این مسئله مورخان نوشتهاند: وقتی اسیران فارس را نزد وی آوردند, آنان مقابل عمر دست بسته ایستادند. وی علت این امر را جویا شد, گفتند ما مقابل امیران و بزرگان خود به جهت احترام این گونه می ایستیم . عمر از این نحوه اظهار ادب خوشش آمد و گفت خوب است ما هم در مقابل خداوند در نماز این گونه بایستیم!! (مستند العروه الوثقی , آیت الله خویی , ج ۴, ص ۴۴۵ – جواهرالکلام , ج ۱۱, ص ۱۹).
پاسخِ امیرالمومنین علی علیه السلام نیز به سوال مسلمانان روشن و واضح بود. ایشان میفرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله به تعلیم جیرائیل امین و دستور خداوند تبارک و تعالی اینگونه نماز میخواند.
منبع:پرسمان
پاسخ دهید