برای دوستان و دشمنان امیرالمومنین خصوصیات زیادی در روایات ذکر شده است .اما دشمنان اهل بیت علیهم السلام سه خصوصیت و ویژگی اصلی و عمده دارند ، که با دشمنی با اهل بیت علیهم السلام اشکار می شود . برای روشن شدن ویژگی های دشمنان امیرمومنان علی علیه السلام ، روایات را دسته بندی می کنیم و نتیجه گیری و مفهوم گیری را که مصداق روایات چه کسانی می توانند باشند را به مخاطب می سپاریم:

۱- دشمن امیرمومنان علی علیه السلام منافق است

اولین خصوصیت و نشان بارز دشمنی با امیرمومنان نفاق است که در منکر علی علیه السلام بروز می کند. یعنی اگر کسی با امیرمومنان مشکل داشت ،باید بدانیم که انسان منافقی است.
قال رسول الله صلی الله علیه و اله:
ان حب علی قذف فی قلوب المومنین. فلا یحبه الا مومن و لا یبغضه الا منافق.
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله فرمودند:
کسی علی علیه السلام را دوست ندارد مگر مومن و کسی بغض او را به دل ندارد مگر منافق.) المستدرک حاکم ۳/۱۲۷ — صحیح النسائی ۲/۲۷۱ — صحیح مسلم ۲/۲۷۱ — صحیح الترمذی ۲/۳۰۱ — صحیح ابن ماجه ۱۲ — مسند احمد ۱/۸۴ — الدر المنثور ۷/۵۰۴ — تفسیر الطبری ۱۳/۷۲
قال جابر بن عبدالله الانصاری و ابوسعید الخدری: کنا نعرف المنافقین علی عهد رسول الله ببغضهم علیا علیه السلام.
جابر بن عبدالله و ابوسعید خدری میگویند: در زمان رسول الله صلی الله علیه و اله ما منافقان را به سبب بغض شان به علی علیه السلام می شناختیم ! سنن الترمذی ۲/۲۹۹ — الحلیه ابو نعیم ۶/۲۹۴
روایات زیادی از عامه و خاصه با این مضمون وجود دارد که به همین چند مورد اکتفا می کنیم .
اما معنی این روایات چیست ؟ یعنی چه که دشمن علی علیه السلام منافق است؟
برای روشن شدن ان ، ابتدا باید معنی کلمه نفاق و منافق را بدانیم .
نفاق عبارت است از: اظهار خلاف باطن خویش . یعنی منافق غیر از ان چیزی که هست ، خود را نشان می دهد .
راحت تر و ملموس تر بیان کنیم : یعنی ممکن است که حافظ قران باشد و قران را با صوت زیبا بخواند و اشک بریزد ، تمام نمازها را اعم از واجب و مستحب بجا اورد ، شبی چند جزء قران بخواند ، شب تا به صبح در نماز تراویح اشک بریزد ، بر پیشانی اش اثر سجود نمایان باشد ، فقط از خدا دم بزند و …. اما درونش خبر دیگری است . به اینها که ایمان ندارد هیچ ؛ که دشمن خداست و دنبال راهی است که مردم را از در خانه خدا دور کند و بهترین روش برای جلب اعتماد مردم دم زدن از خداست . پس منافق از راه دینداری وارد می شود و تخم نفاق را بین مومنین می کارد و پایه های ایمان را سست می کند و با ایجاد بدعت و فکر فاسد راه را به بیراهه تبدیل می نماید.
با این توصیفات ، واضح و مبرهن است که خطر منافق و دشمن داخلی بسیار بیشتر است از دشمن خارجی . یعنی این گروه خطرناکتر از کفار و یهود هستند.
فکر می کنم اکنون بهتر معنای روایت را می فهمیم :
روایات می فرمانید: هر کس که دشمن امیرمومنان علی علیه السلام است ، مطمئنا منافق است و درونش با ظاهرش متفاوت است. بدانید که گمارده و گماشته دشمنان خداست و برای دشمنی با دین خدا تلاش می کند. فریب ظاهر زیبا و فریبنده او را نخورید و به او اعتماد نکنید و از او برحذر باشید.

۲- دشمن علی علیه السلام حرام زاده است !

قال رسول الله صلی الله علیه واله:
یا علی لا یحبک الا طاهر الولاده و لایبغضک الا خبیث الولاده.
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله:
ای علی دوست ندارد تو را مگر شخص طاهر الولاده حلال زاده و بغض و دشمنی با تو نداشته باشد مگر خبیث الولاده حرام زاده. ینابیع الموده باب ۴۴ ج۱ص۳۹۷
روی ابن عساکر عن النبی صلی الله علیه واله: ان ابن الزنا یعرف ببغضه علیا.
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله فرمودند: زنا زاده به سبب بغض او به علی علیه السلام شناخته میشود !
تاریخ دمشق ج۱۷ص۳۷۱
قال رسول الله صلی الله علیه واله: – ان الشیطان یزنی بامهات المبغضین لعلی.
همانا شیطان با مادران دشمنان علی علیه السلام زنا می کند. تاریخ دمشق ج ۱۷/ص۳۷۲
شافعی می گوید: سمعت مالک بن أنس رضی الله عنه یقول : قال أنس بن مالک :
«ما کنا نعرف الرجل لغیر أبیه إلا ببُغضه علی بن أبی طالب کرم الله وجهه»(
شنیدم که مالک بن انس می گوید انس بن مالک گفت : تشخیص نمی دادیم که شخصی از پدرش نیست مگر به بغضش نسبت به علی علیه السلام
فرائد السمطین» (ج۱ ص۳۶۵)
ابن اثیر در الکامل خود در ج۴ص۵۷ می گوید:
کان مروان بن الحکم ابن زنا من جدته الزرقاء بنت موهب فکان من المعادین لعلی علیه السلام.
مروان بن حکم ابن زنا بود. فلذا از دشمنان علی علیه السلام بود.
(در اینجا مناسب است نکته ای را متذکر شوم. عمر بن خطاب وقتی متعه <ازدواج موقت> را حرام کرد. امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند اگر عمر متعه را حرام نمی کرد هیچ کس در عالم زنا نمی کردمگر شقی. نکته اینجاست: عمر میدانست نهی از متعه موجب شیوع زنا میشود. و شیوع زنا و زنازاده موجب زیادشدن دشمنان علی علیه السلام میشود! دقت کنید! )
مرحوم صدوق رحمه الله با سند از طریق عامه نقل می کند که أبی الزبیر مکی گفت :
رأیت جابراً مُتوکئاً على عصاه وهو یدور فی سکک الأنصار ومجالسهم وهو یقول : علی خیرُ البشر فمن أبى فقد کفر ، یا معشر الأنصار أدِّبوا أولادکم على حُبَّ علی (علیه السلام) فمن أبى فانظروا فی شأن أمّه ؛
ابو زبیر می گوید : جابر را دیدم که بر عصایش تکیه کرده بود و میان اصحاب می گشت و می گفت : علی بهترین مردم است و هر کس این را قبول نداشته باشد کافر شده است . ای انصار پیامبر فرزندانتان را بر محبت علی علیه السلام تربیت نمایید . اگر محبت علی را نپذیرفتند از مادر بچه قضیه را جستجو کنید.
علل الشرائع : ص۵۸ . وأمالی الصدوق : ص۴۷ وفی ط : ص۷۱ ح۶ .
قال عباده بن الصامت : کنا نبور أولادنا بحب علی بن أبی طالب فاذا رأینا أحداً لا یحبه ، علمنا أنه لیس منا ، وأنه لغیر رشده ؛ أسنى المطالب للحافظ الجزری الشافعی (ص۵۸ )
عباده بن صامت می گوید: فرزندانمان را با محبت علی بن ابیطالب علیه السلام ازمایش می کردیم . اگر می دیدیم که یکی از انها ایشان را دوست ندارد می فهمیدیم که او از ما نیست و حلال زاده نمی باشد.
از پیامبر (صلى الله علیه وآله) روایت شده که به امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرمودند:
«اذا کان یوم القیامه دُعی الناس بأسمائهم وأسماء أمهاتهم ، ما خلا نحن وشیعتنا ومحبیّنا فإِنهم یُدعون بأسمائهم وأسماء آبائهم»( روز قیامت مردم را با نام خودشان و مادرانشان صدا می زنند غیر از ما و شیعیانمان و محبانمان که با نام پدرانشان صدا زده می شوند.
شبیه این روایت از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است .
روى عن الصادق (علیه السلام) قال :
«اذا کان یوم القیامه دُعی الخلائق بأسماء أمّهاتهم الا نحن وشیعتنا فانهم یُدعون باسماء آبائهم
روز قیامت انسانها با نام مادرانشان معرفی می شوند بجز ما و شیعیانمان که با نام پدرانمان نام برده می شویم . المحاسن: ۱۴۱.
قبلا مرسوم بوده که فرزندان زنا و حرام را با نام مادرانشان معرفی می نمودند و این در تاریخ ذکر شده است . مثلا عبید الله بن زیاد را ابن مرجانه خطاب می نمایند .
این مطلب بیان گر ان است که هر کس محبت اهل بیت علیهم السلام در دلش نباشد نشانه ان است که نطفه او از راه حلال منعقد نشده و باید از مادرش سراغ پدر واقعی اش را بگیرند.
البته جای سوال است که پس تکلیف بیشتر مردم دنیا که شناختی نسبت به اهل بیت علیهم السلام ندارند و در اصطلاح مستضعف هستند ، چیست ؟ یعنی انها همه چون محبت اهل بیت علیهم السلام را ندارند ، حرام زاده اند ؟
باید در جواب گفت خیر . سنگ محک برای ایشان به گونه دیگری است .اگر برای ایشان هم اهل بیت علیهم السلام معرفی شوند و ایشان در قلبشان خنکی محبت اهل بیت احساس کنند از این دسته اند و گرنه ایشان هم مادرانشان به خطا رفته اند.
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
اذا برد على قلب أحدکم حبّنا فلیحمد الله على أولی النعم ، قلت : على فطره الاسلام ؟ قال : لا ولکن على طیب المولد ، إنه لا یحبّنا إلا من طابت ولادته
اگر خنکی محبت ما بر دلهایتان احساس کردید خداوند را بر بهترین نعمتها شکر کنید . سوال شد : اولی النعم یعنی اسلام و بخاطر اسلام باید خداوند را شکر کنیم .
امام فرمودند : نه اولی النعم یعنی پاکی ولادت . تنها کسانی که ولادتشان پاک است ما را دوست دارند.
المحاسن : ص۱۳۸ ح۲۵ .

۳- دشمن علی علیه السلام ولد حیض است

علامه قندوزی در «ینابیع الموده»می نویسد : أبو رافع می گوید:
«من لم یعرف حق علی فهو أحد من الثلاث : إمّا أمُّهُ الزانیه ، أو حملته أمُّه من غیر طهر أو منافق»
ینابیع الموده : ص۲۵۲ ط اسلامبول .
هر کس حق علی را نشناسد از این سه حال خارج نیست : یا مادرش زنا کار است و او ولد زنا است و یا مادرش در زمان حیض او را حامله شده و یا منافق است.
با همین مضمون نیسابوری از پیامبر (صلى الله علیه وآله) نقل می کند که فرمودند :
«من لم یحب عترتی فهو لاحدى ثلاث : أما منافق وأما لزنیه وأما أمرؤ حملت به أمُّهُ فی غیر طهر»
روضه الواعظین: ۲۷۰
که پیامبر صلی الله علیه و اله در این روایت عدم محبت را نشانه این سه امر می دانند در اخر دو داستان از علامه حلی نقل می کنیم که ایشان ادعا می نمایند صحت این روایت برایشان ثابت شده است .
علامه حلی قدس سره در کتاب کشف الیقین می نویسد :
ابو دلف پسری داشت که با دوستانش در مورد محبت و دشمنی علی علیه السلام مشاجره می کرد . یکی از انها روایتی از پیامبر نقل نمود که پیامبر صلی الله علیه و اله فرمودند : ای علی فقط انسان مومن پاکدامن تو را دوست دارد و انسان زنا زاده و ولد حیض دشمن توست . ابن ابی دلف گفت : در مورد پدرم چه می گویید . نظرتان این است که کسی به همسرش نزدیک شده است . در جواب گفتند : نه
ابن ابی دلف گفت : به خدا قسم من بیشتر از همه مردم نسبت به علی بغض و دشمنی دارم.
در حالیکه در حال مشاجره و بگو مگو بودند ، پدرش وارد شد و گفت : به خدا سوگند این حدیث صحیح است . به خدا این پسر هم ولد الزناست و هم ولد الحیض . من مریض در خانه برادرم افتاده بودم که خادمه ای برای انجام کاری وارد شد . هوس کردم که با او نزدیکی کنم ولی او خودداری نمود و گفت : من حائض هستم . ولی من با او نزدیکی کردم و او به این پسر باردار شد . این پسر هم ولد الزناست و هم ولد الحیض و همچنین پدرم نقل می کند :
روزی به همراه دوستان به بغداد رفته بودیم . برای رفع تشنگی به دنبال اب در کوچه پس کوچه های بغداد می گشتیم تا به اب انبار رسیدیم و در صف اب ایستادیم . در این هنگام دو پسربچه که با هم بازی می کردند ، جلب توجه می کردند . یکی به دیگری به دیگری می گفت امام علی بن ابیطالب است و دیگر می گفت : نه خیر ابوبکر است.
گفتم : پیامبر می فرمایند : ای علی فقط دوستدار تو مومن است و دشمن تو ولد حیض است.
مادر بچه ها با ظرف آب از آب انبار بیرون امد . او که سخن من را شنیده بود، گفت : آقا من تو را قسم می دهم آن چه گفتی دوباره برایم تکرار کن . گفتم روایت پیامبر بود که نیازی به تکرار آن نیست.
دوباره اصرار کرد و من مجبور شدم روایت را دوباره نقل کردم . زن گفت : اقا به خدا سوگند این روایت صحیح است . این دو پسران من هستند . ان که علی را دوست دارد حلال زاده است و انکه دشمن علی است ولد حیض است . پدرش در حال حیض با من نزدیکی کرد و من به او حامله شدم.
کشف الیقین : ص۱۶۶ و۱۶۷
تمام انچه بیان شد ممکن است در شخصی جمع شود و اینها مانعه الجمع نیستند و با یکدیگر تباین ندارند. ممکن است کسی هم ولد زنا باشد و هم ولد حیض و هم منافق . و این مرتبه به این بلندی حتما نصیب بزرگترین دشمنان امیرالمومنین و اهل بیت علیهم السلام شده است که توانستند قطار هدایت بشری را از ریل خارج نموده و به پرتگاه های ضلالت و گمراهی سوق دهند .
ناسزا گو به علی ناسزا گو به خداست
قال رسول الله صلی الله علیه و اله:
من سب علیا فقد سبنی و من سبنی فقد سب الله تعالی.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله فرمودند: هر کس علی علیه السلام را فحش دهد من را فحش داده و هر کس من را فحش دهد به تحقیق خدا را فحش داده است. (المستدرک علی الصحیحین ج۳ ص۱۳۱)

منبع:پرسمان