در این‌باره باید دانست، در قرآن مجید، از غلامان به عنوان «عبد» یاد شده است:

«وَ أَنکِحُوا الَایامی مِنکُم وَ الصّالِحیِنَ مِن عِبادِکُم وَ إِمائِکُم»[۱]؛

«بی‌همسران خود و غلامان و کنیزان درست کارتان را همسر دهید».

«عبد» به معنای در اختیار بودن و اطاعت کردن از مولاست و به معنای شرک نیست. هدف از نام‌گذاری فرزندان به صورت «عبد النبی» یا «عبدالحسین» نیز تشبیه آنان به بندگان است و در حقیقت اشاره به رمز اطاعت است، یعنی همان‌طور که بندگان از مولای خود اطاعت می‌کنند صاحب این نام نیز پیرو و ارادتمند پیامبر و یا سالار شهیدان است و از آن‌ها اطاعت می‌کند.

در لغت عرب یکی از معنای «عبد» مطیع بودن است[۲] و مسلمانان به حکم آیه: «أَطِیعُوا اللهَ و أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الاَمرِ مِنکُم»[۳]؛ در حقیقت مطیعان خدا و پیامبر و صاحبان امرند. لذا کاربرد لفظ «عبد النبی» یا «غلام حسین» به عنوان ارادتمند آن بزرگواران و اطاعت‌کننده از آنان، اشکالی ندارد بلکه نشان دهنده شدّت محبت و پیروی می‌باشد.

نکته شایان ذکر آن‌که در زمان پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اسم‌های این چنینی وجود داشته است و ثابت نشده که پیامبر گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نام آن‌ها را به خاطر شرک بودن تغییر دهد. برخی از نام‌ها که در کتاب «الاصابه» ابن حجر عسقلانی آمده است: عبدرضا (ابو مکنف)، عبد شمس بن الحرث، عبد علیهم السلامرو بن عبدجبل الکلبی، عبد عوف الحرث، عبد قیس بن لای، عبدالمطلب بن ربیعه، عبد یزیدبن هاشم، عبد یا لیل بن علیهم السلامرو، عبدالجد بن عبدالعزیز، عبد خیرین یزید.

 

منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی شیعه و اهل سنت؛ دفتر نشر معارف تدوین و تألیف: علی اصغر رضوانی، مصطفی عزیزی


 

[۱]. نور،‌ آیه ۳۲٫

[۲]. لسان العرب، ج ۹، ص ۱۲٫

[۳]. نساء، آیه ۵۹٫