عبدالله بن مسلم، عماره بن عقبه و عمر بن سعد، به یزید نامه نوشتند که مسلم بن عقیل به کوفه آمده و پیروان حسین (ع) با او بیعت کرده‌اند. اگر کوفه را می‌خواهی، مردی قوی برای آن بفرست.

 ابن اعثم گوید:

به عبید الله بن زیاد چنین نوشت: پیروان من از اهل کوفه به من نوشته و خبر داده‌اند که مسلم بن عقیل مردم را دور خود جمع می‌کند و به تفرقه‌افکنی می‌پردازد. گروه بسیاری از پیروان علی (ع) هم بر او گرد آمده‌اند. به محض رسیدن نامه‌ام به کوفه می‌روی و آن‌جا را آرام می‌کنی. امارت کوفه را هم بر تو افزودم. مسلم بن عقیل را از هر سوراخ که بتوانی پیدا کن و اگر بر او دست یافتی او را بکش و سرش را برای من بفرست و بدان که اگر فرمانم را انجام ندهی پیش من هیچ عذری نداری. شتاب کن! شتاب کن! و السّلام.

نامه را به مسلم بن عمرو سپرد. او در بصره نزد عبیدالله آمد و فرمان و نامه را به او داد. عبیدالله همان لحظه دستور داد برای حرکت به کوفه، وسایل را آماده کنند. برادرش عثمان را به جای خود نهاد و فردا به کوفه رفت. مسلم بن عمرو و شریک بن اعور هم با او بودند، همراه خانواده و همراهانش؛ در حالی که عمامه‌ای سیاه بر سر داشت و چهره‌اش را پوشانده بود وارد کوفه شد. مردم که شنیده بودند حسین (ع) به سوی آنان می‌آید و منتظرش بودند، پنداشتند که او حسین (ع) است. بر هر گروهی که می‌گذشت، به او سلام و خوشامد می‌گفتند. از این همه اشتیاق مردم به حسین (ع) ناراحت شد. چون زیاد شدند، مسلم بن عمرو گفت: عقب بروید! این امیر شما عبیدالله زیاد است. نعمان بن بشیر، در به روی او و همراهانش بست. بعضی از همراهانش گفتند: با زکن. نعمان که می‌پنداشت او حسین (ع) است، گفت: تو را به خدا دور شو! من به تو امان نمی‌دهم. با تو نخواهم جنگید. عبیدالله سخنی نمی‌گفت. نزدیک شد و نعمان از بالکن قصر نگاه می‌کرد و با او سخن می‌گفت. عبیدالله از او خواست که در را بگشاید. رو به مردمی که به تصوّر آن‌که او حسین (ع) است در پی او بودند، گفت: پسر مرجانه‌ام به خدا قسم! نعمان در را گشود و او وارد شد و در را به روی مردم بستند و مردم پراکنده شدند. صبح، منادی، مردم را برای حضور در مسجد فراخواند. عبیدالله در حضور مردم بر منبر رفت و خطبه خواند و آنان را تهدید کرد و قول داد اگر اطاعت کنند، نیکی ببینند.


 

وَ کَتَبَ عَبْدُ اللَّهِ‏ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ وَ عُمَارَهُ بْنُ‏ عُقْبَهَ وَ عُمَرُ بْنُ‏ سَعْدِ بْنِ‏ أَبِی‏ وَقَّاصٍ‏ إِلَى یَزِیدَ أَنَّ مُسْلِمَ بْنَ عَقِیلٍ قَدْ قَدِمَ الْکُوفَهَ فَبَایَعَتْهُ‏ الشِّیعَهُ لِلْحُسَیْنِ‏ (ع)، فَإِنْ یَکُنْ لَکَ فِی الْکُوفَهِ حَاجَهٌ فَابْعَثْ إِلَیْهَا رَجُلًا قَوِیّاً، و لمّا قرأ یزید کتاب عبد الله بن مسلم و عماره بن عقبه و عمر بن سعد.

 قال ابن أعثم:

کتب إلى عبید الله بن زیاد: أمّا بعد فإنّ شیعتی من أهل الکوفه کتبوا إلیّ فخبّرونی أنّ مسلم بن عقیل یجمع الجموع و یشقّ عصا المسلمین، و قد اجتمع علیه خلق کثیر من شیعه أبی تراب، فإذا وصل إلیک کتابی هذا فسر حین تقرأه حتّى تقدم الکوفه فتکفینی أمرها، فقد جعلتها زیاده فی عملک و ضممتها إلیک فانظر أین تطلب مسلم بن عقیل بن أبی طالب بها فاطلبه طلب الخرزه، فإذا ظفرت به فاقتله، و نفّذ إلیّ رأسه، و أعلم أنّه لا عذر لک عندی دون ما أمرتک به، فالعجل العجل و الوحا الوحا- و السّلام.[۱]

ثُمَّ دَفَعَ مُسْلِمُ بْنُ عَمْرٍو فَخَرَجَ حَتَّى قَدِمَ عَلَى عُبَیْدِ اللَّهِ بِالْبَصْرَهِ وَ أَوْصَلَ إِلَیْهِ الْعَهْدَ وَ الْکِتَابَ فَأَمَرَ عُبَیْدُ اللَّهِ بِالْجِهَازِ مِنْ وَقْتِهِ وَ الْمَسِیرِ وَ التَّهَیُّؤِ إِلَى الْکُوفَهِ مِنَ الْغَدِ ثُمَّ خَرَجَ مِنَ

الْبَصْرَهِ فَاسْتَخْلَفَ أَخَاهُ عُثْمَانَ وَ أَقْبَلَ إِلَى الْکُوفَهِ وَ مَعَهُ مُسْلِمُ بْنُ عَمْرٍو الْبَاهِلِیُّ وَ شَرِیکُ بْنُ أَعْوَرَ الْحَارِثِیُّ وَ حَشَمُهُ وَ أَهْلُ بَیْتِهِ حَتَّى دَخَلَ الْکُوفَهَ وَ عَلَیْهِ عِمَامَهٌ سَوْدَاءُ وَ هُوَ مُتَلَثِّمٌ وَ النَّاسُ قَدْ بَلَغَهُمْ إِقْبَالُ الْحُسَیْنِ (ع) إِلَیْهِمْ فَهُمْ یَنْتَظِرُونَ قُدُومَهُ فَظَنُّوا حِینَ رَأَوْا عُبَیْدَ اللَّهِ أَنَّهُ الْحُسَیْنُ (ع) فَأَخَذَ لَا یَمُرُّ عَلَى جَمَاعَهٍ مِنَ النَّاسِ إِلَّا سَلَّمُوا عَلَیْهِ وَ قَالُوا مَرْحَباً بِکَ بِابْنِ رَسُولِ اللَّهِ قَدِمْتَ خَیْرَ مَقْدَمٍ فَرَأَى مِنْ تَبَاشُرِهِمْ بِالْحُسَیْنِ (ع) مَا سَاءَهُ، فَقَالَ مُسْلِمُ بْنُ عَمْرٍو لَمَّا أَکْثَرُوا تَأَخَّرُوا هَذَا الْأَمِیرُ عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ زِیَادٍ

وَ سَارَ حَتَّى وَافَى الْقَصْرَ بِاللَّیْلِ وَ مَعَهُ جَمَاعَهٌ قَدِ الْتَفُّوا بِهِ لَا یَشُکُّونَ أَنَّهُ الْحُسَیْنُ (ع) فَأَغْلَقَ النُّعْمَانُ بْنُ بَشِیرٍ عَلَیْهِ وَ عَلَى خَاصَّتِهِ فَنَادَاهُ بَعْضُ مَنْ کَانَ مَعَهُ لِیَفْتَحَ لَهُمُ الْبَابَ فَاطَّلَعَ عَلَیْهِ النُّعْمَانُ وَ هُوَ یَظُنُّهُ الْحُسَیْنَ (ع) فَقَالَ: أَنْشُدُکَ اللَّهَ إِلَّا تَنَحَّیْتَ وَ اللَّهِ مَا أَنَا بِمُسَلِّمٌ إِلَیْکَ أَمَانِی وَ مَا لِی فِی قِتَالِکَ مِنْ أَرَبٍ فَجَعَلَ لَا یُکَلِّمُهُ ثُمَّ إِنَّهُ دَنَی وَ تَدَلَّى‏ النُّعْمَانُ مِنْ شَرَفِ القصر فَجَعَلَ یُکَلِّمُهُ فَقَالَ: افْتَحْ لَا فَتَحْتَ‏ فَقَدْ طَالَ لَیْلُکَ وَ سَمِعَهَا إِنْسَانٌ خَلْفَهُ فَنَکَصَ إِلَى الْقَوْمِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ مِنْ أَهْلِ الْکُوفَهِ عَلَى أَنَّهُ الْحُسَیْنُ (ع)، فَقَالَ: یَا قَوْمِ ابْنُ مَرْجَانَهَ وَ الَّذِی لَا إِلَهَ غَیْرُهُ، فَفَتَحَ لَهُ النُّعْمَانُ فَدَخَلَ وَ ضَرَبُوا الْبَابَ فِی وُجُوهِ النَّاسِ وَ انْفَضُّوا، فَأَصْبَحَ فَنَادَى فِی النَّاسِ: الصَّلَاهَ جَامِعَهً، فَاجْتَمَعَ النَّاسُ فَخَرَجَ وَ صَعِدَ الْمِنْبَرَ وَ خَطَبَهُمْ‏ وَ تَوَعَّدَهُمْ عَلَى مَعْصِیَهِ السُّلْطَانِ وَ وَعَدَهُمْ مَعَ الطَّاعَهِ بِالْإِحْسَانِ.[۲]


[۱]– الفتوح ۵: ۴۱، الارشاد: ۲۰۶٫

[۲]– الارشاد: ۲۰۶، الفتوح لابن اعثم ۵: ۴۱ مختصراً.