اگرچه از زیارت نامه ها، دعای توسل، صلوات بر حجج طاهره، روایات و رجز نامه ای که از امام زین العابدین و علی اکبر، علیهما السلام، برجای است استفاده می شود که علی ابن الحسین نام مشترکی برای آن دو حضرت بوده است، امّا از شأن زمانی و مکانی زیارت عاشورا، که اشاره به روز عاشورا و سرزمین کربلا  و کشته شدگان در آن روز دارد، و همین طور از زیارت عاشورای غیر معروفه، زیارت وارث و زیارت مطلقه امام حسین(ع) که لقب شهید، پس از علی ابن الحسین دارد، می شود اطمینان حاصل کرد که مراد از علی ابن الحسین، در السلام علی الحسین و علی ابن الحسین، همان علی اکبر است که در روز عاشورا در سرزمین کربلا به شهادت رسیده است.

توجه به نکاتی می تواند ما را در دستیابی به جواب یاری رساند:

الف: در روایات، زیارت نامه ها، صلوات بر حجج طاهره(ع)، دعای توسل به ائمه(ع) از امام زین العابدین با نام علی بن الحسین یاد شده است مثلا:

السلام علی علیّ بن الحسین (زیارت امام حسین در روز عرفه)؛ اللهم صلّ علی علیّ بن الحسین (صلوات بر حجج طاهره(ع))؛ السلام علیک یا مولای یا ابا محمد علی بن الحسین (زیارت جامعه)؛ یا اباالحسن یا علی بن الحسین (دعای توسل به ائمه).

ب: در زیارت نامه ها و رجز نامه ای که از حضرت علی اکبر برجای است از آن حضرت این گونه یاد شده است: السلام علی علیّ بن الحسین الشهید (زیارت وارث) السلام علی علیّ بن الحسین الشهید (زیارت عاشورای غیر معروفه)؛ السلام علیک یابن الحسین الشهید (زیارت مطلقه امام حسین)[۱] و در رجز نامه آن حضرت آمده است: انا علیّ بن الحسین بن علی                نحن و بیت الله اولی بالنبی[۲].

ج: اگرچه “علی بن الحسین” در زیارت نامه ها، توسلات، صلوات، رجز نامه و روایات، نام مشترکی برای امام زین العابدین و علی اکبر علیهما السلام است، امّا به دلایل زیر مراد از علی بن الحسین در زیارت عاشورا، علی اکبر است:

۱ – از امام محمد باقر(ع) روایت شده است:

کسانی که در روز دهم محرم در سرزمین کربلا هستند، و کسانی که در آن روز مقدور نیست در سرزمین کربلا باشند، در صحرا یا بالای منزل، با اشاره به سرزمین کربلا، زیارت عاشورا را بخوانند[۳].

۲ – همانگونه که ملاحظه شد، در زیارت عاشورای غیر معروفه و زیارت وارث و زیارت مطلقه امام حسین(ع)، پس از علی ابن الحسین لقب شهید آمده است، و این لقب برای زین العابدین (ع) در زیارت نامه ها و توسّلات و ……. نیامده است.

۳ – این زیارت اختصاص به کشتگان دارد. لذا کسی احتمال نداده است که على بن الحسین مذکور در این زیارت، امام زین العابدین علیه السّلام باشد و قرینه بر این مدعا عبارت جابر بن عبد اللّه در زیارت اربعین است که در خطاب به اصحاب گفته است: ” السلام على الارواح المنیخه بقبر أبی عبد اللّه“[۴]لذا با این سه دلیل می توان اطمینان حاصل کرد که مراد از علی ابن الحسین، همان “علی اکبر” شهید در کربلا باشد.

منبع: اسلام کوئست

پی نوشت ها

[۱] برای آگاهی از زیارت نامه ها، نک: مفاتیح الجنان.

[۲] الإقبال، ص۵۷۴.

[۳] نک: شیخ طوسی ، مصباح المتهجّد ص ۵۴۳ – ۵۳۶.

[۴] بحارالأنوار، ج ۹۸ ، ص ۳۲۹ ؛ نک: طهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور،ص ۱۷۰.