منظور از «دون الله» چیست؟

پاسخ اجمالی

«دون» در لغت، دارای معانی متعددی است؛ مانند: غیر، حقیر، پائین، جلو و عقب –[۱]
در قرآن کریم حدود ۷۴ بار عبارت «دون الله» تکرار شده است که به معنای «غیر»، «به جُز» و نیز در مواردی «به جای خدا» است؛ یعنی هرچه غیر خداوند باشد – در این جا برخی از آیات قرآن را به عنوان نمونه ذکر می کنیم:
۱ – «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدادا»؛^[۲] بعضى از مردم، معبودهایى غیر از خداوند براى خود انتخاب می کنند –
۲ – «وَ إِنْ کُنْتُمْ فی‏ رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى‏ عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ»؛[۳]و اگر درباره آنچه بر بنده خود (پیامبر) نازل کرده ایم شک و تردید دارید، [دست کم] یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را – غیر خدا- براى این کار، فرا خوانید اگر راست می گویید!
۳ – «أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ»؛[۴] آیا نمی دانستى که حکومت آسمان ها و زمین، از آن خداست؟! [و حق دارد هر گونه تغییر و تبدیلى در احکام خود طبق مصالح بدهد؟!] و غیر خدا، ولى و یاورى براى شما نیست – [و اوست که مصلحت شما را می داند و تعیین می کند] –
۴ – «وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبیناً»؛[۵] و هر کس، شیطان را بجاى خدا ولىّ خود برگزیند، زیانِ آشکارى کرده است –

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱] – ر -ک:  فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهیم، ج ۸، ص ۷۲، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق؛ ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، ج ۱۴، ص ۱۲۷، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، ۱۴۲۱ق –

[۲] – بقره، ۱۶۵ –

[۳] – بقره، ۲۳ –

[۴] – بقره، ۱۰۷ –

[۵] – نساء، ۱۱۹ –