پادشاهان مختلف ایران پس از اسلام، با توجه به ارادت و علاقه‏ى شدید مردم ایران به امامان شیعه و حرم‏هاى شریف ایشان در عتبات عالیات و بنا به برخى اعتقادات و ملاحظات عقیدتى و سیاسى، توجه ویژه‏اى به آبادى، توسعه و تکریم این اماکن و شهرهاى مقدس مبذول داشتند، از جمله اقدامات آن‏ها اهداى چهل‏چراغ‏ها، قندیل‏ها و شمعدان‏هاى گرانبها بود. براى روشن نگاه‏داشتن و حفاظت یک یا چند چهل‏چراغ و شمعدان، یک متولى از طرف دولت ایران تعیین مى‏شد که به وى چراغچى مى‏گفتند.
در این مقاله پس از مقدمه‏اى کوتاه، با استفاده از کتاب‏هاى مربوط و اسناد وزارت خارجه، اقدامات پادشاهان ایران نسبت به عتبات عالیات، منصب چراغچى‏باشى و وظایف و مسائل مرتبط بدان مورد بررسى قرار مى‏گیرد.