اعراب در این آیه منظور عرب‌ها نیستند، منظور این‌هایی هستند که نمی‌شود به آن‌ها گفت متمدّن هستند. اگر در شهر هم باشد، منتظر یک بهانه‌ای است جزو ارذل و اشرار است، برود آدم بکشد، حسینه آتش بزند، امامزاده‌ها را بسوزاند و ایجاد آشوب کند، او اگر از قلب اروپا و آمریکا هم آمده باشد، او وحشی است، او هیچ زمانی شهری نمی‌شود، هیچ زمانی متمّدن نمی‌شود، حقیقت او روح و گوهر او تاریک است، توحّش دارد، وحشی‌گری می‌کند، دنبال یک زمینه است، هر جا می‌خواهد باشد. اعراب یعنی این‌هایی که هنوز به نور اسلام و فرهنگ اسلام، به اخلاقیّات اسلام، به سبک زندگی و روابط نورانی گرم اسلامی دست پیدا نکرده است، این‌ها گفتند که «آمَنَّا»؛ گفتند: ما ایمان آوردیم. خدا به پیغمبر خود می‌گوید: این‌ها را از خواب غفلت بیدار کنید، آن‌ها چه بسا فکر می‌کنند که مؤمن هستند، به آن‌ها بگوید که «لَمْ تُؤْمِنُوا» شما ایمان ندارید، «وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا» ولی شما تسلیم شدید. شما مسلمان هستید، تسلیم هستید، ولی مؤمن نیستید.
«وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ» این‌هایی که ایمان نیاورند دو گروه هستند. یک گروه آن‌هایی هستند که تا آخر هم ایمان نمی‌آورند، فرمود: «وَ سَواءٌ عَلَیْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ»[۱] پیغمبر هر قدر در گوش آن‌ها بخوانی، معجزه به آن‌ها نشان بدهی، موعظه کنی و همه‌ی جلوه‌های الهی را در وجود تو ببینند آن‌ها سنخیّت ندارند، دل آن‌ها دیگر هیچ جایی خالی ندارد، آن‌ها مسخ شدند، آن‌ها ایمان نمی‌آورند. امّا گروهی نه، گروهی هنوز ایمان نیاوردند؛ این «لَمَّا»[۲] یعنی هنوز، هنوز ایمان نیاورند امّا باید ایمان بیاورند، سعی کنند که این‌ها هم از چشم ایمان جام‌هایی بگیرند، نوش جان کنند تا قلب آن‌ها زنده شود، روح آن‌ها شاداب شود. «وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً».
[۱]ـ سوره‌ی یس، آیه ۱۰٫
[۲]ـ سوره‌ی حجرات، آیه ۱۴٫
پاسخ دهید