معنای شاطئ الواد الایمن، در کتاب های لغت،[۱] با اندک تفاوتی در الفاظ، بسیار نزدیک و شبیه به هم می باشد. «شاطئ» به معنای رودخانه، و وادی به معنای محلی است که سیلاب از آن جا می گذرد؛ و به همین اعتبار شکاف میان دو کوه را نیز وادی می گویند، و جمع این کلمه اودیه می آید.[۲] شاطئ الواد به معنای کنار وادی است،[۳] و کلمه «بقعه» به معنای قطعه ای از زمین است که به شکل زمین های اطرافش نباشد.[۴]

مفسّران، در معنای شاطئ الواد الایمن می گویند؛ مراد از کلمه «ایمن» جانب راست است که مراد، جانب راست وادی است.[۵] و بقعه مبارکه قطعه و نقطه مخصوصی است از کناره سمت راست وادی که در آن درختی قرار داشته که آن درخت بعد از طوفان نوح به دست یافث ابن نوح در کنار چشمه ای کاشته شده بود.[۶] و ندای یا موسی از آن درخت برخاست. مبارک بودنش هم به این دلیل است که ندای الاهی و تکلم او با موسی در آن جا واقع شد،[۷] و از این راه شرافتی یافت و موسی به سبب همین شرافت و قداست مأمور شد کفش خود را در بیاورد.[۸]

با عنایت به این که قرآن مجید علاوه بر معنای ظاهری دارای بطون و معناهای متعدّد می باشد، معنای دیگری نسبت به شاطئ الواد الایمن…، از امام صادق(ع) ذکر شده است که حضرت فرمودند: شاطئ الواد الایمن… که خداوند در قرآن ذکر کرده، مراد از شاطئ، شطّ و رودخانه فرات است، و وادى بیابانی است که آب از بالا سراشیب می شود، ایمن یعنی طرف راست شط که طرف چپ موسی می شود،[۹] و مراد از بقعه مبارکه، کربلا است.[۱۰]تعبیر به مبارکه براى این است که بدن پاک و مطهر ابى عبد اللَّه را در بر دارد،[۱۱] و مراد از شجره، شجره محمّد (ص) است،[۱۲] یعنی نور محمّد (ص) و حقیقت محمّدیّه از آن درخت، ظهور و بروز نموده است.

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱] مجمع البحرین؛ مفردات الفاظ قرآن؛ لسان العرب؛ التحقیق فی کلمات القرآن.

[۲] راغب اصفهانی، مفردات، ج ۱، ص ۸۶۲٫ ذیل واژه “شطأ“.

[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ، ج ۱ ، ص ۲۴۶.

[۴] ابن منظور، لسان العرب ، ج ۸ ، ص ۱۷،۱۸.

[۵] طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمّد باقر، ج ۱۶، ص ۴۴، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۳۷۴ش.

[۶] مکارم شیرازی، ناصر، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، ج ۸ ، ص ۲۹۲، مدرسه امام علی بن ابی طالب، قم، چاپ اوّل، ۱۴۲۱ ق.

[۷] ترجمه المیزان، ج ۱۶، ص ۴۴.

[۸] “فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً”، طه، ۱۲.

[۹] طیّب، سید عبدالحسین، اطیب البیان، ج ۱۰، ص ۲۲۹، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوّم، ۱۳۷۸ ش.

[۱۰] فیض کاشانی، ملّا محسن، الاصفی فی تفسیر القرآن، تحقیق، درایتی، محمّدحسین، نعمتی، محمّدرضا، ج ۲، ص۹۲۷، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.

[۱۱] اطیب البیان، ج ۱۰، ص ۲۳۰.

[۱۲] ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص ۴۸- ۴۹، دار المرتضویه، نجف اشرف، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.