باورداشت ظهور یک نجات دهنده بزرگ و رفع کاستى‏ها و مشکلات جامعه بشرى و برچیده شدن بساط ظلم و تبه‏کارى از میان انسان‏ها، منحصر به شرقى‏ها و یا ادیان نیست ؛ بلکه این یک اعتقاد عمومى و جهانى است که به شکل‏هاى مختلف، در عقاید و اندیشه‏هاى اقوام گوناگون دیده مى‏شود. این حکایت از ریشه‏دار بودن و فراگیرى اندیشه «منجى گرایى» در کلّ جهان است. البته باید خاطر نشان ساخت، این اعتقاد – چنان که در میان شیعه بسیار عمیق، عینى و راهبردى است – در بین بیشتر مکاتب و اقوام به عنوان آموزه‏اى اصیل و بنیادین مطرح نیست و به عنوان باورى فرعى و احتمالى تلقّى مى‏شود. در واقع شیعه با اندیشه «مهدویت» زنده و پویا است و با آن زندگى مى‏کند و نفس مى‏کشد و آن را رکن اساسى، اعتقاداتش مى‏داند ؛ امّا در میراث مکتوب و شفاهى بیشتر ملل و ادیان، تنها اشاراتى گذرا به آن شده و مطالبى اجمالى درباره آن طرح گشته است. این اعتقاد، هنوز به عنوان باورى اثرگذار و یقینى تبدیل نشده و جایگاه استراتژیک خود را نیافته است! با این حال همین اشارات و بیانات نیز، نشانگر فراگیرى و ریشه دار بودن اندیشه «ظهور رهایى بخش بزرگ» و حقانیت و درستى آن است.

منجى گرایى در غرب‏

یکى از اعتقادات غربیان مسیحى، باور به بازگشت عیسى مسیح – به عنوان نجات دهنده مسیحیان و تحقق بخش ملکوت و سلطنت الهى – است. با این حال در میان اقوام مختلف غربى نیز سخن از یک منجى بزرگ مطرح بوده و پاره‏اى از افراد از چنین انتظارى بهره‏بردارى کرده‏اند.
نام پنج تن از مدعیان که از انگلستان برخاسته‏اند، جیمزنا یلور، یوحنا سوثکات، ریچارد برادرز، جان نیکولز و هنرى جیمز پرینس ذکر شده است حکومت جهانى مهدى، ص ۵۹٫.

برخى از فیلسوفان و دانشمندان غربى نیز آشکارا اعلام کرده‏اند که جهان در انتظار مصلحى بزرگ است که زمام امور جهان را به دست گرفته، همه انسان‏ها را زیر یک پرچم و یک شعار گرد مى‏آورد ؛ به عنوان نمونه : دانشمند بزرگ انیشتین مى‏گوید : «روزى که سراسر جهان را صلح و صفا فرا گیرد و مردم با یکدیگر دوست و برادر باشند، دور نیست» همان، ص ۷٫.

به طور فهرست‏وار مى‏توان به بعضى از اقوام و نژادهاى غربى اشاره داشت :

۱ – نژاد اسلاو بر این عقیده بودند که از مشرق زمین، یک نفر برخیزد و تمام قبایل اسلاو را متّحد سازد و آنها را بر دنیا مسلّط گرداند.

۲ – نژاد ژرمن معتقد بودند : یک نفر فاتح از طوایف آنان قیام مى‏کند و «ژرمن» را بر دنیا حاکم مى‏گرداند.

۳ – اهالى صربستان، انتظار ظهور «مارکوکر الیویچ» را داشتند.

۴ – ساکنان جزایر انگلستان، از چندین قرن پیش آرزومند و منتظرند که : آرتور از جزیره آلون، ظهور کند و نژاد ساکسون را در دنیا غالب گرداند و سعادت جهان نصیب آنها گردد.

۵ – اسن‏ها معتقدند : پیشوایى در آخرالزمان ظهور کرده، دروازه‏هاى ملکوت آسمان را براى آدمیان خواهد گشود.

۶ – اقوام اسکاندیناوى بر این باورند که : براى مردم دنیا بلاهایى مى‏رسد و جنگ‏هاى جهانى اقوام را نابود مى‏سازد ؛ آن گاه «اودین» با نیروى الهى ظهور کرده و بر همه چیره مى‏شود.

۷ – اقوام اروپاى مرکزى، در انتظار ظهور «بوخص» مى‏باشند.

۸ – یونانیان مى‏گویند : «کالویبرگ» نجات دهنده بزرگ ظهور خواهد کرد و جهان را نجات خواهد داد و… .

منجى گرایى در آمریکا، آسیا و آفریقا

بر اساس تحقیقات و بررسى‏هاى صورت گرفته، اعتقاد به ظهور یک منجى در میان چینى‏ها، مصریان و سایر ملل و تمدن‏ها و نحله‏هاى فکرى رایج بوده است.

در میان قبایل سرخ پوست آمریکایى این عقیده رایج است که روزى «گرد» سرخپوستان، ظهور خواهد کرد و آنها را به بهشت زمین رهنمون خواهد ساخت.
ایرانیان باستان معتقد بودند : «گرزاسپه» قهرمان تاریخى آنان، زنده است و در کابل خوابیده و صد هزار فرشته او را پاسبانى مى‏کنند تا روزى که بیدار شود و قیام کند و جهان را اصلاح نماید.
چینى‏ها باور داشتند که : «کرشنا» ظهور کرده، جهان را نجات مى‏دهد.

گروهى از مصریان (که در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در شهر «ممفیس» زندگى مى‏کردند)، معتقد بودند : سلطانى در آخرالزمان با نیروى غیبى بر جهان مسلّط مى‏شود ؛ اختلاف طبقاتى را از بین مى‏برد و مردم را به آرامش و آسایش مى‏رساند.
گروهى دیگر از مصریان باستان معتقد بودند که فرستاده خدا در آخرالزمان، در کنار خانه خدا پدیدار گشته، جهان را تسخیر مى‏کند.
ملل و اقوام مختلف هند، در انتظار مصلحى هستند که ظهور کرده، حکومت واحد جهانى تشکیل خواهد داد.
برهمائیان از دیر زمان بر این عقیده بودند که در آخرالزمان، «ویشنو» ظهور مى‏کند و بر اسب سفیدى سوار مى‏شود. شمشیر آتشین در دست گرفته و مخالفان را خواهد کشت و تمام دنیا برهمن گردیده و به این سعادت برسد.
اعتقاد به منجى هستى در میان بومیان مکزیک نیز وجود داشته است و… او خواهد آمد، ص ۸۷و۸۸ ؛ ظهور حضرت مهدى از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، ص ۴۴و۴۵٫.

از مجموع آنچه گفته شده، این نتیجه به دست مى‏آید که انتظار ظهور یک مصلح آسمانى و نجات دهنده بزرگ، منحصر در ادیان نیست و جنبه منطقه‏اى ندارد ؛ بلکه گسترده، فراگیر و جهانى است و ریشه در فطرت انسان‏ها و نیازمندى آنان به رفع مشکلات و دشوارى‏هایشان به دست یک انسان برتر دارد. (مهدویت۱، رحیم کارگر، کد: ۳/۵۰۰۰۲۷)

منبع:پرسمان