در آیات سوره‌ی مبارکه‌ی حجرات «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ»[۱] امتیازاتی که بشر برای خود ارزش به حساب می‌آورد و به آن افتخار می‌کند، در آن تنافس دارند، رقابت دارند، این آیه در مقام القاء همه‌ی امتیازات موهومی است که در طول تاریخ سر این امتیازات جنگ‌ها اتّفاق می‌افتد، جنایت‌ها واقع می‌شود. نژاد یکی از این مسائلی بوده است که در جاهلیّت خیلی روی آن تعصّب بوده است، وابستگی بوده است. وجود نازنین پیغمبر خدا آمدند برای این‌که نژادی بر نژادی دیگر افتخار نکند، گفتند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ»[۲] مؤمن همین که ایمان دارد، برادر مؤمن است، نژاد نیست آدم را به هم وصل می‌کند؛ ایمان است.

در این آیه‌ی کریمه خدای متعال فلسفه‌ی تنوّع نژادی را بیان کردند که مسئله‌ی تعارف است، می‌تواند بستر فرهنگ باشد. در پایان فرمودند: کریم‌ترین شما، با ارزش‌ترین شما، محترم‌ترین شما پیش شما اتقای شما است. هر کسی تقوای بیشتری داشته باشد. خدا او را بیشتر احترام می‌کند. بیشتر تحویل می‌گیرد. در زمان ما امتیازاتی که دنیا امروز گرفتار آن است و در جاهلیّت عصر اتم منشأ رقابت‌ها قرار داده است، یکی مسئله‌ی غربی بودن است که غربی‌ها خود را نژاد برتر می‌دانند و طی قرن‌ها شرقی‌ها را تحقیر کردند تا آن‌جایی که مردم مشرق زمین باور کردند که باید تسلیم بشوند. این‌ها نمی‌توانند در قافله‌ی علم با آن‌ها رقابت بکنند، پیشرفت برای آن‌ها است، علم برای آن‌ها است، سیادت برای آن‌ها است، فرهنگ برای آن‌ها است. لعنت بر کسانی که چنین بنایی را گذاشتند و چنین بیماری را در جامعه‌ی شرقی و میان مسلمان‌ها رسوخ دادند و این روح خودباوری را از آدمیان گرفتند. قرآن رسماً دارد با این مقابله می‌کند. شرقی بودن هیچ اشکالی نیست. غربی بودن هم به ما هو غربی بودن هیچ نوع امتیازی نیست.

[۱]– سوره‌ی حجرات، آیه ۱۳٫

[۲]– همان، آیه ۱۰٫