سؤال: وقتی به فرزندم پول توجیبی می دهم، مدام به ما می گوید کم است و باید پول بیشتری را به من بدهید! در واقع می خواستم بدانم حدّ متعارف پول توجیبی چقدر است؛ لطفاً من را راهنمایی بفرمایید.

جواب:

حدّ متعارف پول توجیبی بستگی به محیط زندگی و محیط رفت و آمد بچّه ها دارد و ما نمی توانیم مثلاً بگوییم که روزانه به بچّه ها دویست تومان بدهیم کافی است؛ چراکه ممکن است بچّه مثلاً در محیطی باشد که بوفه مدرسه ی آن ها به قیمت کمتر از سیصد تومان خوراکی ندارد. پس نمی توانیم مبلغ مشخصی بیان کنیم؛ بلکه این حدّ متعارف را باید والدین مشخص کنند.

توجّه به چند نکته

در این جا باید به چند پارامتر دقّت کرد. یکی این که بچّه به چه مدرسه ای می رود؛ آیا در نقاط شهری زندگی می کنند یا روستایی؟ آیا شهری که در آن زندگی می کنند جزء شهرهای کوچک است یا بزرگ. تمام این موارد باید در دادن پول جیبی به فرزندمان نقش داشته باشد. مثلاً اگر فرزند در مقطع ابتدایی تحصیل می کند و خانواده در شهری کوچک زندگی می کند که قرار است فرزند ایشان روزی یک خوراکی بخورد، اوّل ما باید قیمت این نوع خوراکی را برآورد کنیم؛ مثلاً اگر قرار است بستنی یا کیک و یا یک شیر پاکتی بخورد، دقیقاً ما همان مقدار پول را به او می دهیم.

تعیین و مدیریت خرج کردن

حتّی ما در رابطه با بچّه های مقطع ابتدایی می گوییم که تعیین نوع خرج کردن پول هم مهم است؛ مثلاً ما به او بگوییم که این سیصد تومان برای این است که تو یک بستنی بخوری، و برای فرزندمان مشخص کنیم که باید کجا و چطور آن را هزینه کند؛ خصوصاً در بچّه هایی که کوچکتر هستند و دلیلش هم این است که اگر فقط ما پول را در اختیار بچّه ها قرار بدهیم، ممکن است یک سری آسیب ها در خرج کردن وجود داشته باشد و حتّی در بزرگترها نیز همین طور است.

زمان بندی متناسب با سنّ فرزندان

نکته بعد این است که آیا ما این پول تو جیبی را باید به صورت روزانه به فرزندمان بدهیم یا هفتگی و ماهیانه؟ در مقطع پیش دبستانی تا سال سوّم ابتدایی باید به صورت روزانه باشد؛ امّا از سال سوّم تا پایان مقطع ابتدایی، ما باید یک روز درمیان پول را در اختیار آنها قرار بدهیم؛ مثلا اگر سیصد تومان را محور قرار داده یم، به او بگوییم که این ششصد تومان برای امروز و فردای تو است.

شاید بپرسید که چرا ما باید به این صورت بیان کنیم؟ دلیلش این است که ما باید راهبرد بلند مدتی را مدّ نظر داشته باشیم؛ یعنی باید یک مقدار به دور دست ها هم نگاه کنیم؛ چراکه قرار است فرزند ما در آینده مدیریّت مالی پیدا کند و از همین زمان که زمان شکل گیری شخصیتّی او است، ما باید زمینه ی این مدیرت مالی را در او ایجاد کنیم.

تاثیر رفتار فرزند

در مقطع راهنمایی، این موضوع بستگی به شناختی که ما از فرزندمان داریم. معمولاً می گوییم پولی را که به عنوان پول تو جیبی به فرزندمان می دهیم، در طول هفته دو بار در اختیارشان می گذاریم؛ یعنی یک بار اوّل هفته و یک بار هم تقریباً وسط هفته به او پول تو جیبی می دهیم. امّا اگر دیدیم که فرزندمان مدیریت بهتری دارد و آسیبی هم نمی بیند، می توانیم این پول را هفتگی در اختیار او قرار بدهیم.

نحوه برخورد با فرزندان ولخرج

توصیه من این است که در مقطع دبیرستان هم هفتگی این پول داده شود و این مسأله باز هم بستگی به فرزندمان دارد. توضیح بیشتر این است که چون بعضی از بچّه ها به نوعی ولخرج هستند، ما نمی توانیم پول را یک جا به او بدهیم؛ مثلاً اگر در اوّل هفته دو هزار و صد تومان را یکباره به او بدهیم و بگوییم که این پول برای این هفته شما است، می بینیم که او در همان روز اوّل هفته، در مدرسه همه ی دوستانش را میهمان می کند و برای فردا دیگر پولی ندارد و بعد به مادرش می گوید: به من پول می دهی؟ مادرش هم می گوید: من به تو پول دادم؛ می خواستی همه را یک دفعه خرج نکنی! در این صورت این بچّه ی ولخرج به ناچار، شش روز هفته را پول ندارد.

یک آسیب

از جمله آسیب هایی که در این شرایط وجود دارد، این است که شاید خدایی ناکرده بچّه ها به سمت دست اندازی به اموال دیگران بروند و بی اجازه پول کسی را بردارند؛ لذا اگر دیدیم که فرزند ما واقعاً ولخرج است و نمی تواند پول خودش را مدیریت کند، دوباره از کم شروع می کنیم؛ هر چند که او در مقطع دبیرستان باشد؛ تا به این ترتیب بتواند به آن مدیریت لازم دست پیدا کند.

برخورد منطقی

اگر مدیریّت بچه ها خیلی خوب است، در این صورت هم حدّ اکثر پانزده روز یک بار این پول را در اختیار آنها قرار دهیم و بهتر است که فاصله ی زمانی از این بیشتر نشود؛ چراکه گاهی اوقات برای حقوق بگیرهایی مثل ما که بزرگسال هم هستیم، مدیریت کردن پول به مدّت یک ماه سخت است؛ یعنی هر چقدر سعی می کنیم این پول را مدیریت کنیم، بعضی از مواقع پیش می آید که بی پول می شویم؛ لذا بچه ها هم همین طور هستند و باید با این موضوع منطقی برخورد کرد.