تحصیل و آموزش و کارکردن در یک محیط خصوصی بیمارستان یا اداره و حتی فعالیت های فرهنگی و سیاسی در قالب انجمن ها و تشکل ها، گاهی مشکلاتی را برای دختران به دنبال دارد. ملاک داشتن یک رابطه صحیح و سالم در محیط کاری و تحصیلی چیست؟
علاوه بر دستورات خداوند و پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و آموزه های دینی که تا حدودی با آن آشنایی داریم، در تک تک ما آدمیان پیام آوری به نام عقل وجود دارد که در مراحل مختلف زندگی خوب و بد بودن اعمال مان را به ما یادآوری می کند. همین که نمی توانیم به راحتی در مورد برخی از رفتارهایمان در جمع صحبت کنیم، دیدارهای پنهانی، پیامک هایی که نمی شود آن ها را به همه نشان داد، تغییر لحن صدا یا نوع عبارات و کلماتی که به کار می بریم در حضور دیگری، همه و همه از یک فیلتر می گذرد: عقل!؛ در واقع خود ما می دانیم که این رفتارها، دوستی ها و رابطه ها چه مقدارش صحیح و چه مقدارش ناصحیح است.
بنابراین اگر لازمه فعالیت در محیط کاری، تحصیلی، خیریه، سیاسی، فرهنگی و… ارتباط با نامحرم است، بهترین ملاک برای این که بدانید در محدوده شرع و اخلاق عمل می کنید یا خیر، این است که عقلای جامعه رفتار شما را تأیید کنند. اگر برای برپایی نمایشگاه حجاب یا خیریه، تغییر زمان آزمون یا تحویل پروژه با نامحرم باید هماهنگ کنید، اگر عبارات پیامک تان به گونه ای است که می توانید با خیال راحت آن را به پدرتان (منظور دقیقاً پدر است و نه مادر!) نشان دهید و لحن و عبارات شما در تماس تلفنی، در حضور پدر تغییر نمی کند، تقریباً می توانید مطمئن باشید که در دایره شرع و اخلاق هستید.
مهم ترین نکته این است که خود شما تقوای درونی را برای مدیریت امور زندگی تان رعایت کنید. این که بر شخص پدر تأکید شده هم بدین علت است که می توان یک پدر عاقل و منطقی را نماینده عقلای جامعه دانست و بر رأی و نظر او تکیه کرد. البته اگر پدری فوق العاده سخت گیری دارد، نمی تواند معیار مناسبی برای تشخیص صحت رفتار جوان باشد.
از سوی دیگر مراقب باشید که در برخورد با نامحرم حریم ادب و احترام را نیز رعایت کنید. متأسفانه برخی از دختران و پسران جوان و دین دار ما تصور می کنند که لازمه برخورد با نامحرم، تندی و بی ادبی است پس بدون رعایت عرف معمول جامعه با نامحرم برخورد می کنند: بدون سلام کردن درخواست خود را مطرح می کنند، با جنس مخالف به گونه ای برخورد می کنند که گویی با گناه یا پلیدی مواجه شده اند! خانم یا آقای همکار یا همکلاسی شما، انسانی از جنس شماست و دارای اراده و اختیار و ادب است. این چنین نیست که همه تنها با نگاه غریزه جنسی برخورد کنند. اگر شما شرط ادب و اخلاق اسلامی را رعایت کنید به طور قطع دیگران نیز حریم ها را رعایت خواهند کرد.
نکته دیگر این است که برخی دخترهای مذهبی در برخوردهای روزمره با همکلاسی و همکار، تند و تیز و خارج از ادب و احترام عمل می کنند، بعد شاکی می شوند که «آنان که رعایت دستورات دینی را نمی کنند و در روابط خود آزاد عمل می کنند از نظر اجتماعی موفق تر هستند و راحت تر و زودتر ازدواج می کنند!» مسئله اصلی اینجا همان رعایت حریم شرع از یک‌سو و رعایت حدود ادب و احترام از سوی دیگر است.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز ائمه معصومین(علیهم السلام) در برخورد با نامحرم ضمن رعایت حریم شرع، اخلاق و ادب اسلامی و انسانی داشتند. پرخاشگری، تندی بی جا و بی مورد، برخوردهای سرد و توهین آمیز در سیره این بزرگواران با نامحرم نیامده، از این‌رو محبوب قلوب مردم اعم از مسلمان و غیرمسلمان بودند. الگوی رفتاری این بزرگواران می تواند راهنمای ما باشد. بنابراین لازم نیست در یک خیابان شلوغ و پر رفت و آمد در مواجهه با همکلاسی نامحرم خود، حتماً از مقابلش رد شویم و به وی سلام کنیم اما اگر شرایطی برای حضور در جمع هم گروهی ها پیش آمد و با یکی از هم کلاسی ها، کاری مربوط به درس و پروژه داشتیم، با حفظ متانت و وقار سلام کردن نشانه ادب و شخصیت است.
ممکن است سؤال شود علیرغم این که ما تمامی این نکات را رعایت می کنیم باز هم برای همکلاسی یا همکار من سوءتفاهم ایجاد شده و به گونه ای که مناسب نیست با من برخورد می کند! در این صورت دقت در موارد زیر شایان توجه است:
– به محض این که در غیر موضوعات کاری و تحصیلی نشانه و پیامی از وی دریافت کردید، رابطه را قطع کنید. نیازی نیست که در مقابل عذرخواهی طرف مقابل انعطاف نشان دهید. قطع رابطه به او و دیگران می فهماند که برای داشتن یک رابطه سالم و شرعی با شما، باید دقیقاً حدود را رعایت کنند و به همین لحاظ با دقت و احتیاط بیشتری با شما برخورد خواهند کرد. حتی اگر پسری بنا داشته باشد که با شما ازدواج کند، این رفتار شما باعث می شود تا وی به پاک دامنی و عفت شما اطمینان بیشتری پیدا کند.
– یادتان باشد رفتار شما در مجموع باید حکایت از ادب و احترام به نوع انسان ها باشد. در این صورت شما را فردی خوش اخلاق و با روابط عمومی مناسب ارزیابی می کنند و متوجه می شوند که برای به دست آوردن شما از هر راه و مسیری نمی توان وارد شد و این بسیار ارزشمند است.
– به اصول خود پایبند باشید. ممکن است عده ای چون روش و باورهای شما را مانع رفتار خود می بینند به روش های مختلف با شما برخورد کنند و اعتراض کنند چرا با همه سلام و احوالپرسی ندارید یا موقع صحبت با نامحرم به صورت او نگاه نمی کنید؟ رفتار شما را در شأن دانشجو نمی دانند و برای شما و این که رفتارتان اشتباه است شاهد مثال بیاورند. نگران نباشید اگر به درستی رفتار خود ایمان دارید از سر و صدای این نوع افراد نترسید.
– سعی کنید با کسانی که در روابط خود اصول مورد نظر شما را رعایت نمی کنند، روابط مشخص و تعریف شده داشته باشید.
– در بازار کار یا تحصیل هر انسانی ناگزیر است با عده زیادی از افراد در تماس باشد ولی نیاز نیست با آنها صمیمی باشد، اما دوستان صمیمی و هم اتاقی های خود را از میان کسانی انتخاب کنید که حداکثر اتفاق نظر را در باورها و اعتقادات و رفتارها دارید تا مجبور نشوید برای هر رفتاری به آنها توضیح دهید و دلیل بیاورید.
پاسخ دهید