امام علی (ع) در مدت حکومت کوتاه خویش، برای بر پایی عدالت و رهنمون کردن مردم به سمت اسلام راستین، مورد هجوم سخت منافقان و دشمنان اسلام قرار گرفت؛ و حضرت در مقابل همه آنان ایستادگی کرد و عده زیادی از آنان، در زمان زندگی حضرتشان و نیز بعد از شهادت، به فکر انتقام از ایشان بودند؛ از این رو بنا بر وصیت آن امام مظلوم، ایشان را مخفیانه به خاک سپردند که همین مسئله سبب اختلاف در محل مزارشان شد و تا سالیان دراز این امر بر مردم پوشیده بود تا این که در زمان هارون – خلیفه عباسی –  قبر ایشان آشکار شد.

البته ممکن است مصالح دیگری چون حفظ شیعیان نیز در نظر آن بزرگوار بوده زیرا در صورت آشکار شدن قبر حضرتشان، شیعیان و ارادتمندان، شناسایی شده و مورد اذیت و آزار قرار می گرفتند.

از آنجا که برخی از دشمنان اهل بیت (ع) با هدف ایجاد شبهه و جو روانی علیه شیعیان، در صدد انکار دفن حضرت علی (ع) در مکان فعلی بر آمدند عده ای از دانشمندان اسلامی، با نوشتن کتاب هایی، مستندات دفن امام علی(ع) در نجف را ارائه داده اند.

یکی از عواملی که سبب ایجاد اختلاف در مورد محل دقیق دفن پیکر مطهر امام علی(ع) شده است،مخفی بودن مزار ایشان برای سالیانی نسبتاً طولانی بوده است. دوران حکومت امام علی(ع) را می‏توان پر آشوب‏ ترین دوران تاریخ اسلام نام نهاد و می‏توان گفت که در زمان هیچ یک از حاکمان قبل و بعد از ایشان فتنه و آشوب‏های خانگی تا این حد برپا نشده است و صاحبان زر و زور و تزویر به این اندازه فعال نبوده اند.

مشخص بود که این دشمنی‏ها با شهادت ایشان پایان نمی یافت و کینه ورزان همواره در صدد انتقام جویی بر می آمدند.

ریشه اصلی اختفای مزار آن حضرت را باید در فراوانی و شدّت دشمنی‏ها نسبت به ایشان جستجو کرد. معاویه بن ابی سفیان دشمنی را با امام علی (ع) به آن مرحله رسانید که سب و لعن علی(ع) را بر منابر رایج نمود و در قنوت نماز خود، امیر مؤمنان (ع) را لعن می‏کرد!این دشمنی‏ها و کینه‏توزی‏ها باعث شد تا فرزندان امام علی(ع) از بیم دشمنی‏های بنی‏امیه و وصیت خود آن حضرت، ایشان را مخفیانه  دفن کنند و طی سال‏های متمادی قبر آن حضرت را پوشیده نگه دارند زیرا چه بسا ممکن بود مرقد ایشان را نیز مورد جسارت و بی حرمتی قرار دهند.

البته شاید مصالح دیگری نیز در نظر آن بزرگوار بوده باشد مانند آنکه جان شیعیانشان حفظ شود زیرا به دلیل ارادت شدید دوستان و شیعیان، در صورت آشکار بودن مرقد مبارک، آنان برای زیارت به بارگاه ملکوتی آن امام مشرّف شده و مورد شناسایی دشمنان قرار گیرند. بر این اساس مخفی بودن مرقد مبارک در دوران بنی امیّه و اوائل دوران بنی عباس ممکن است باعث حفظ جان بسیاری از شیعیان شده باشد.

البته اخباری که از اهل بیت (ع) در موضع دفن حضرت در مکان فعلی است به حد تواتر است[۱] و به این جهت مورد اجماع علمای شیعه و بسیاری از عامه قرار گرفته است.

در پایان متذکر می شویم از آنجا که عده ای از مخالفان جوی روانی علیه شیعه به راه انداختند و با شبهاتی در صدد انکار دفن حضرت علی (ع) در مکان فعلی بر آمدند، دانشمندان شیعه با تألیف کتاب هایی در این زمینه به این شبهات پاسخ گفته اند.[۲]

منبع: اسلام کوئست

پی نوشت ها

[۱] ر.ک: سید بن طاوس، فرحه الغری بصرحه الغری، انتشارات رضی، قم.

[۲] همان