در تاریخ شیعه، فرقه‌هایی پدید آمده است، که بسیاری از آن‌ها منقرض شده‌اند، و بحث درباره‌ آن‌ها فایده‌ چندانی ندارد. فرقه‌های اصلی شیعه که هم اکنون نیز موجودند عبارتند از: شیعه‌ اثنا عشریه، شیعه‌ زیدیه، و شیعه‌ اسماعیلیه.

اکثریت شیعه، را شیعه‌ امامیه یا اثنا عشریه تشکیل می‌دهد، ‌از آن‌جا که آنان جانشینان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را دوازده نفر می‌دانند، اثنا عشریه (دوازده امامی) نامیده شده‌اند.

شیعه‌ اثنا عشریه بر مسئله‌ امامت تأکید خاصّی داشته و عصمت امام و افضیلت او را بر دیگر افراد امت اسلامی بسیار مهم و اساسی می‌داند. و از طرفی، امامت را، پس از سه امام نخست، منحصر در فرزندان امام حسین(علیه السلام) می‌داند. با توجه به این عقاید ویژه درباره‌ امامت، شیعه اثنا عشریه به «امامیه» شهرت یافته است.

شیخ مفید، پس از تعریف شیعه به کسانی که به امامت بلافصل علی(علیه السلام) عقیده دارند درباره‌ شیعه‌ گفته است: «این عنوان، مخصوص آن دسته از شیعه است که به وجود امام در هر زمان، و وجوب نصّ جلیّ، و عصمت و کمال برای هر امامی معتقد است، و امامت را (غیر از سه امام نخست) منحصر در فرزندان امام حسین(علیه السلام) می‌داند…».[۱]

نام ائمه شیعه:

نام و خصوصیات امامان دوازده‌گانه شیعه در احادیثی که از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده، بیان گردیده است آنان عبارتند از:

۱ – علیّ بن ابی‌طالب(علیه السلام) ۲ – حسن بن علی(علیه السلام) ۳ – حسین بن علی(علیه السلام) ۴ – علیّ بن حسین(علیه السلام) (امام سجاد) ۵ – محمد بن علی(علیه السلام) (امام باقر) ۶ – جعفر بن محمد(علیه السلام)  (امام صادق) ۷ – موسی بن جعفر(علیه السلام) (امام کاظم) ۸ – علی بن موسی(علیه السلام) (امام رضا) ۹ – محمد بن علی(علیه السلام) (امام جواد) ۱۰ – علی بن محمد(علیه السلام) (امام هادی) ۱۱ – حسن بن علی(علیه السلام) (امام عسکری) ۱۲ – حجه بن الحسن (مهدی موعود(عجل الله تعالی فرجه الشریف)).

پی نوشت

[۱] – اوائل المقالات، ص۳۸.