حدیث «علی منی و انا من علی»

یکی از احادیثی که دلالت بر فضیلت عظیم و برتری حضرت علی‏علیه السلام بر سایر صحابه دارد، حدیثی است از پیامبرصلی الله علیه وآله که در آن حضرت، امام علی‏علیه السلام را از خود و خود را از او می‏داند. این حدیث به تعبیرهای گوناگون از رسول خداصلی الله علیه وآله رسیده است، گاهی به صورت خطاب «انت منّی و انا منک»، و گاهی به صورت ضمیر غایب «هو منّی و أنا منه»، و هنگامی نیز به صورت اسم ظاهر «علیّ منّی و انا من علی».

موارد کاربرد حدیث

این مضمون با عبارات مختلف در مورد جنگ احد از تعدادی راویان نقل شده است. اینک به بررسی این موارد می‏پردازیم:
ابن عساکر به سندش از جابر بن عبداللَّه نقل کرده که در روز احد، علی‏علیه السلام نزد پیامبرصلی الله علیه وآله آمد. حضرت به او فرمود: حرکت کن. جبرئیل عرض کرد: ای محمّد! به خدا سوگند! این یاری و مواسات است. رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: ای جبرئیل! همانا او از من و من از اویم. جبرئیل عرض کرد: و من از شما دو نفرم.[۱]

ابورافع می‏گوید: چون روز احد فرا رسید، پیامبرصلی الله علیه وآله به جماعتی از قریش نظر کرد و به علی‏علیه السلام فرمود: بر آنان حمله کن. حضرت علی‏علیه السلام بر آنان حمله نمود و در این میان هاشم بن امیه مخزومی را کشته و جماعت آنان را متفرّق کرد. باز حضرت رسول خداصلی الله علیه وآله به چند نفر از قریش نظر افکند و به حضرت علی‏علیه السلام فرمود: به آنان حمله کن. حضرت بر آنان حمله‏ور شد و جماعتشان را متفرّق ساخت و فلان شخص جمحی را به قتل رسانید، باز رسول خداصلی الله علیه وآله به چند نفر دیگر از قریش نظر کرد و به علی‏علیه السلام فرمود: بر آنان حمله کن. حضرت بر آنان حمله کرده و جماعتشان را متفرّق ساخت و یکی از قبیله بنی عامر بن لؤی را به قتل رسانید. جبرئیل به حضرت رسول‏صلی الله علیه وآله عرض کرد: این همان مواسات و یاری رساندن است. پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: همانا او از من و من از اویم. جبرئیل عرض کرد: و من از شما دو نفرم ای رسول خدا.[۲]

طبرانی و دیگران نقل کرده‏اند: «چون علی‏علیه السلام سرکردگان قریش را در روز احد به قتل رسانید جبرئیل عرض کرد: ای محمّد! همانا این نهایت یاری و مواسات است. پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: همانا او از من و من از اویم. جبرئیل عرض کرد: و من از شما دو نفرم ای رسول خداصلی الله علیه وآله».[۳]

منبع:پرسمان

[۱] . تاریخ دمشق، ترجمه امام علی‏علیه السلام، ج ۱، ص ۱۴۸
[۲] . پیشین، ص ۱۵۰
[۳] . المعجم الکبیر، ج ۱، ص ۳۱۸؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۱۴