قبل از هر چیز شایسته است به این نکته اشاره نماییم که هیچ یک از رفتارهاى انسان بدون علّت نیست و تنها با شناخت صحیح دلایل هر رفتار است که مى توان از بروز و ظهور آن با خبر شده و با بررسى علل آن براى حلّش اقدام کرد.

چه بسا تجارب همسرتان از دوران قبل از ازدواج در منزل پدرى، مشاهداتى که از نحوه برخورد پدر و مادر خود داشته و نوع رابطه والدینش با خودش و بقیه فرزندان، کمبودها و تنگناهایى که وجود داشته و یا دارد و… در شخصیت وى تأثیر گذاشته باشد که در هر صورت رابطه شما و وى داراى ظرفیتى است که مى توان امیدوار بود از طریق راهکارهایى که در ادامه بدان اشاره خواهد شد، بتوانید در بهتر شدن اخلاق وى اقدامات موثرى انجام دهید. سعى نمایید:

۱ – با صبر و تحمّل و به کار گرفتن روش هاى مناسب سعى در اصلاح وضعیت موجود داشته باشید. سه گروه از زنانند که خداوند عذاب قبر را از آنان برطرف کرده و با فاطمه زهرا علیهاالسلام در قیامت محشور خواهند شد؛ یکى از آن سه گروه زنانى هستند که بر بداخلاقى همسرشان صبر مى کنند.[۱]

۲ – با شناخت بیشتر از روحیات، احساس ها، ویژگى ها، توانایى ها، عدم توانایى ها، نقاط مثبت و نقاط منفى همسر خود بزرگترین گام را به سوى روابطى بهتر و صمیمانه تر با او بردارید.

۳ – خوبى هاى همسرتان را براى خود برجسته نمایید؛ زیرا از این طریق انگیزه شما براى تحمّل بدخلقى هاى او بیشتر خواهد شد. در حقیقت با تفکّر روى خوبى هاى وى آستانه تحمّلتان در برابر رفتار ناصحیح وى بالا میرود.

۴ – از طرح موضوعاتى که باعث عصبانیت وى میشود، اجتناب نموده و در عوض سعى کنید راه هایى براى درک و حمایت او بیابید.

۵ – در هنگام عصبانیت به او تذکّر ندهید؛ زیرا وى در هنگام عصبانیت نمى تواند منطقى فکر کرده و تذکّر شما را تحلیل نمایید. امیرالموثنین على علیه السلام در این زمینه مى فرمایند: «شدّت خشم، نحوه سخن گفتن را تغییر داده، ریشه برهان و دلیل را قطع نموده و فهم را از هم مى گسلد»[۲]

۶ – آرامش خود را حفظ نموده و از مقابله به مثل بپرهیزید؛ زیرا انسان عصبانى آتشدانى برافروخته است[۳]که عصبانیت شما مى تواند آتش غضب وى را فروزانتر سازد؛ بنابراین شجاعت خود را با خویشتن دارى از خشم ثابت نمایید.[۴]

۷ – شنونده خوبى براى همسرتان باشید. علّت عصبانیت بسیارى از افراد عموماً آن است که احساس مى کنند اطرافیان، احساسات و صحبتهاى آنها را درک نمى کنند و یا جدى نمى گیرند؛ بنابراین نشان دهید که شنونده خوبى براى صحبت هاى همسرتان هستید. به عنوان نمونه در هنگام گفتگو با وى تماس چشمى برقرار کرده و به چشمهاى او نگاه کنید. با تکان دادن سر نشان دهید که متوجه گفتار او هستید و حتّى بعضى کلمات او را تکرار کنید تا متوجه شود که به او توجّه دارید.

۸ – به او محبّت کنید؛ زیرا برقرارى رابطه محبّت آمیز با چنین همسرانى تا حدّ زیادى از عصبانیت آنان پیشگیرى مى کند.

۹ – عزّت نفس خود را حفظ کنید. زندگى با همسرى که همیشه عصبانى است، با فریاد شما را صدا مى زند، زود تحریک مى شود و… ممکن است خود کارآمدى شما را زیر سؤال ببرد؛ بنابراین لازم است تکنیک هاى حفظ آرامش و استرس را بیاموزید.

۱۰ – عصبانیت تنها یک مشکل اخلاقى نیست؛ زیرا گاهى یک بیمارى جسمانى مثل پرکارى یا کمکارى تیروئید یا کمبود برخى ویتامین ها عامل عصبانیت فرد است که با درمان جسمانى، درمان روحى نیز حاصل مى شود.

۱۱ – عصبانیت یک احساس پیچیده است؛ بنابراین در مواردى که عصبانیت هاى مکرر موجب اذیت و آزار اطرافیان مى شود و نمى توان علّت واقعى آن را بررسى کرد و یا اینکه علّت عصبانیت از حادثه اى است که مدت ها قبل اتفاق افتاده صحبت با یک مشاور مفید است؛ زیرا انسان را سریع تر به نتیجه نزدیک مى سازد.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:علی احمد پناهی/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – «ثَلَاثٌ مِنَ النِّسَاءِ یَرْفَعُ اللَّهُ عَنْهُنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ وَ یَکُونُ مَحْشَرُهُنَّ مَعَ فَاطِمَهَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ ص امْرَأَهٌصَبَرَتْ عَلَى غَیْرَهِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَهٌ صَبَرَتْ عَلَى سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا؛ وسائل الشیعه، ج ۲۱، ص ۲۸۵٫

[۲] – «شِدَّهُ الْغَضَبِ تُغَیِّرُ الْمَنْطِقَ وَ تَقْطَعُ مَادَّهَ الْحُجَّهِ وَ تُفَرِّقُ الْفَهْمَ؛ بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۴۲۸٫

[۳] – رسولُ اللّه صلى الله علیه و آله: الغَضَبُ جَمرَهٌ مِن الشیطانِ؛ میزان الحکمه، ص ۴۲۱٫

[۴] – الإمامُ عَلِىٌّ علیه السلام: الصَّبرُ عَنِ الشَّهوَهِ عِفَّهٌ، و عَنِ الغَضَبِ نَجدَهٌ؛ میزان الحکمه، ص ۴۴۴٫