با سلام؛ اگر فردی نتواند آن ‌طور که خدا می ‌خواهد نماز بخواند، اما سعیش را بکند، مثلا نتواند هنگام نماز خواندن کاملاً پاک باشد، ولی نهایت سعیش را بکند که تا جایی که می ‌تواند پاک باشد، آیا خداوند دیگر نمازهایش را قبول نمی ‌کند؟

پاسخ اجمالی

این پرسش می ‌تواند از دو جنبه مورد نظر باشد؛ طهارت ظاهری و طهارت باطنی و معنوی.
الف. از نظر لباس و بدن نمازگزار، دستورات اسلام به دو بخش واجبات و مستحبات تقسیم می ‌شود.
۱٫ برخی از شرایط، رعایت آنها در نماز (در صورت امکان) واجب است که باید در نماز انجام شود.
مثلاً لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: آن که پاک باشد. دوّم: آن که مباح باشد. سوم: آن که از اجزاء مردار نباشد. چهارم: آن که از حیوان حرام گوشت نباشد. پنجم و ششم: آن که اگر نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد.[۱]
در بخش واجبات اگر رعایت یکی از موارد، عرفاً امکان ‌پذیر نباشد، رعایت نکردن آن اشکال ندارد.
به همین دلیل و به عنوان نمونه، اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، در سه صورت، نماز او صحیح است: اول: به واسطۀ زخم و دُمَلى که در بدن او است لباس یا بدنش خون ‌آلود شده باشد. دوم: بدن یا لباسش به مقدار کمتر از درهم خون ‌آلود باشد. سوم: آن که ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.[۲]
۲٫ مراعات برخی امور در نماز استحباب دارد؛ مانند پوشیدن عبا، لباس سفید و پاکیزه ‌ ‌ترین لباس ‌ ‌ها، استفاده از بوى خوش؛ و به دست نمودن انگشتر عقیق[۳] و …
همه اینها نوعی زیبایی و طهارت ظاهری است که در صورت امکان، رعایت آنها می ‌تواند، طهارت باطنی را نیز در انسان تقویت کند، اما همانگونه که طهارت ‌های واجب در شرایطی قابل ترک بود، مستحبات طهارت نیز در صورت امکان باید مراعات شود.
ب. اما از نظر پاکی و طهارت باطنی باید گفت اگر انسان واقعاً تلاش کند که اهل تقوا بوده و به آموزه ‌های دین پایبند باشد، اما چه در نماز و چه در هر عبادت دیگری به هدف آرمانی نرسد، همان اندازه تلاش و مجاهدت وی بدون  ‌پاداش نخواهد بود:
«عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ یُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنْه‏»،[۴]
خدا می ‌داند که برخی از شما بیمارید، برخی برای کسب روزی در حال سفرند و برخی نیز در راه خدا مشغول نبرد! پس در اندازه توانتان قرآن بخوانید.
«فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطیعُوا وَ أَنْفِقُوا خَیْراً لِأَنْفُسِکُمْ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون»،[۵]
«پس تا می ‌توانید تقواى الهى پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که براى شما بهتر است و کسانى که از بخل و حرص خویشتن مصون بمانند رستگارانند».

 منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج ‌۱، ص ۴۴۷٫

[۲]. توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج ‌۱، ص ۴۶۹٫

[۳]. منتظری، حسینعلی، معارف و احکام نوجوانان، محقق، مصحح و گردآورنده: مکاریان، ناصر ‌، ص ۲۱۵ ‌، قم، نشر سرایى ‌، چاپ اول ‌ ۱۴۲۳ق ‌.

[۴]. مزمل، ۲۰٫

[۵]. تغابن، ۱۶٫