درود و صلوات فرستادن بر پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(ع) و ائمه اطهار(ع) آثار معنوی و مادّی فراوانی دارد؛[۱] که هم در روایات و زیارت‌ها و دعاها غالب مواقع وقتی نام آن بزرگواران آمده، صلوات و سلام و درود هم با عبارت‌های گوناگون ذکر شده است.
درود و صلوات فرستادن بر حضرت زهرا(س) و پدر، همسر و فرزندان ایشان نیز به عبارت‌های گوناگونی در دعاها و زیارت‌هایی که از معصومان(ع) نقل شده، آمده است؛ مانند: «الصَّلَاهَ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا»،[۲] «صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا».[۳] و پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «…إِنَّ اللَّهَ قَدْ وَکَّلَ بِهَا رَعِیلًا مِنَ الْمَلَائِکَهِ یَحْفَظُونَهَا مِنْ بَیْنِ یَدَیْهَا وَ مِنْ خَلْفِهَا وَ عَنْ یَمِینِهَا وَ عَنْ شِمَالِهَا وَ هُمْ مَعَهَا فِی حَیَاتِهَا وَ عِنْدَ قَبْرِهَا بَعْدَ مَوْتِهَا یُکْثِرُونَ الصَّلَاهَ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا»؛[۴] خداى مهربان گروهى از ملائکه را مأمور نموده که فاطمه را از همه طرف محافظت کنند، این ملائکه که در زمان حیات فاطمه(س) و نزد قبر او و موقع رحلت وى با او می‌باشند صلوات فراوانى به حضرت فاطمه و پدر و شوهر و فرزندانش می‌فرستند.
پیامبر اکرم(ص) در فضیلت و ثواب درود بر حضرت زهرا(س) فرموده است: «ای فاطمه! هرکس بر تو درود و صلوات بفرستد خداوند او را می‏‌آمرزد و در هر جای بهشت که باشم وی را به من ملحق سازد».[۵]
پس اصل صلوات و درود بر آن بزرگواران دارای آثار نیک است؛ از این‌رو، صلوات به الفاظی مانند عبارت مطرح شده در پرسش که محتوای آن در برخی روایات آمده اشکال ندارد. و سیره علمای بزرگوار هم این‌گونه بوده است که در کتاب‌های خود هنگام ذکر روایتی از آن‌حضرت یا در وصف آن‌حضرت با عبارت دعایی «اللهمّ صلّ علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها» نسبت به آن‌حضرت، پیامبر، امام علی و امام حسین و امام حسن(ع) ادای احترام می‌کردند.
اما بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ در روایتی به چند مرتبه گفتن این صلوات –مانند صلوات بر پیامبر اسلام(ص) که برای آن مثلاً صد مرتبه ذکر شده- اشاره‌ای نشده است، و تنها چیزی که در برخی کتاب‌ها نقل شده سفارش برخی علما بوده است که انجام آنها به قصد امید ثواب اشکال ندارد؛ مانند این‌که آقای موحد ابطحی اصفهانی در حاشیه خود بر کتاب «عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال(مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)» آورده است: برای توسل به حضرت زهرا(س) پانصد و سی مرتبه «اللهمّ صلّ على فاطمه و أبیها و بعلها و بنیها بعدد ما أحاط به علمک» گفته شود.[۶]

 

منبع: اسلام کوئست


پی نوشت ها

[۱]. ر.ک«صلوات بر پیامبر و آل او هنگام شنیدن نام آن حضرت»، سؤال ۲۸۴۸؛ «اعتبار صلوات مخصوصه»، سؤال ۱۸۰۲۱؛«صلوات بر غیر پیامبر»، سؤال ۲۵۶۲۹.

[۲]. طبری آملی، عماد الدین محمد، بشاره المصطفی لشیعه المرتضی، ج ‏۲، ص ۱۳۹، المکتبه الحیدریه، نجف، چاپ دوم، ۱۳۸۳ق.

[۳]. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص ۲۹۶، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق؛ حلی، رضی الدین علی بن یوسف، العدد القویه لدفع المخاوف الیومیه، محقق و مصحح: رجائی، مهدی، مرعشی، ص ۲۲۴، محمود، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.

[۴]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۴۳، ص ۵۸، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. معنای این صلوات چنین است: «خدایا! درود فرست بر فاطمه و پدر، شوهر و فرزندان فاطمه و ودیعه‌ای که در درون خود به امانت گذاشته شده (حضرت محسن  که در حادثه فشار درب خانه حضرت زهرا(ع) به شهادت رسید) به عدد آنچه علم تو بر آن احاطه دارد. همچنین ر.ک:‌ «حضرت محسن (ع) و چگونگی شهادت او»، سؤال ۱۲۰۴۷.

[۵]. «یَا فَاطِمَهُ مَنْ صَلَّى عَلَیْکِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ أَلْحَقَهُ بِی حَیْثُ کُنْتَ مِنَ الْجَنَّه»؛ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، محقق و مصحح: رسولی محلاتی، هاشم، ج ‏۱، ص ۴۷۲، نشر بنی هاشمی، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق؛

[۶]. بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد)، محقق و مصحح: موحد ابطحى اصفهانى، محمد باقر،  ج ۱۱، ص ۱۱۴۶، مؤسسه الإمام المهدى(عج)، قم، بی‌تا.