بر اساس تعدادی از روایات، از نشانه‌هاى ظهور امام مهدی(عج) نداهایى آسمانى است. یکی از این نداها، ندایی است که با نمایان شدن تصویری در قرص خورشید همراه است. و یکی از روایاتی که بر این مطلب دلالت دارد، روایتی است که گاه ترجمه‌های نادرستی از آن ارائه شده است. ترجمه‌ای که صحیح به نظر می‌رسد این است: «مردم، جسم نیرومند و تنومندی که تنومندیش، نمایان و آشکار است را در قرص خورشید می‌بینند که ندا می‌دهد: این امیر المؤمنین است که برگشته است تا ظالمان را هلاک کند».    
 

براى ظهور حضرت امام مهدى(عج) در احادیث پیشوایان معصوم(ع)، نشانه‌هایى ذکر شده است. این نشانه‌ها در مدت زمانى طولانى به تدریج به وقوع می‌پیوندد.[۱] در این میان برخى از نشانه‌ها نزدیک ظهور حضرت مهدى(ع) تحقق می‌یابد و برخى دیگر ممکن است سال‌ها پیش از ظهور آن‌حضرت اتفاق بیافتد. بر طبق روایات، از نشانه‌هایى که نزدیک و متصل به ظهور امام مهدی(عج) تحقق می‌یابد، نداى آسمانى است،[۲] که در مراحل مختلف ظهور حضرت مهدى(ع) نداهاى گوناگونى شنیده خواهد شد. یکی از این نداها، ندایی است که با نمایان شدن تصویری در قرص خورشید همراه است. و یکی از روایاتی که بر این مطلب دلالت دارد، روایتی است که گاه ترجمه‌های نادرستی از آن ارائه شده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
امام رضا(ع) می‌فرماید: «… وَ الصَّوْتُ الثَّالِثُ یَرَوْنَ بَدَناً بَارِزاً نَحْوَ عَیْنِ الشَّمْسِ هَذَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ قَدْ کَرَّ فِی هَلَاکِ الظَّالِمِین».[۳]
اگر به متن عربی این حدیث بنگریم؛ آنچه باید به ترجمه آن دقت شود، عبارت «بدناً بارزاً» است که به اشتباه «بدن عریان و برهنه» معنا شده است. برای این‌که بیشتر این مطلب روشن شود، معنای لغوی «بدن» و «بارز» بیان می‌شود. 

«بدن» به معناى جسد و جسم است، نامیدن جسم به بدن به جهت بزرگى جثّه است، امّا نامیدن جسد به اعتبار رنگ بدن است؛ مانند این‌که گفته شده است: «ثَوْبٌ مُجَسَّدٌ وَ امَرأَهٌ بادِنٌ و بَدینٌ» یعنى لباس رنگ شده و زن تنومند. شتر قربانى را به جهت‏ فربه و تنومند بودنش «بَدَنه» گفته‌اند.[۴] همچنین «بدن» به معنای تنومند و نیرومند بودن آمده است.[۵]
«بارز» از ریشه «برز»؛ به معنای نمایان شونده، ظاهر و پیدا شونده و آشکارا است.[۶] اما باید توجه داشت که؛ بروز و آشکار شدن در مقابل مطلق بطون و هر آنچه در باطن پنهان است، نمی‌باشد و نیز به معنای ظهور و آشکار شدن بیّن و از همه جهت نیست، بلکه به معنای ظهور و آشکار شدنی است که بر کیفیّت مخصوص و بی‌سابقه صورت بگیرد.[۷] اگر به قرآن و کلام مفسّران مراجعه کنیم این نکته بهتر روشن می‌شود؛ مانند آیات زیر:
«یَوْمَ هُمْ بارِزُونَ لا یَخْفى‏ عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْ‏ءٌ»؛[۸] ظاهر و آشکار شدن مردم در روز قیامت به گونه مخصوصى است که از قبور خارج گشته، و به حالت خالص و بدون قیود و توجّه به چیز دیگر، در پیشگاه عظمت پروردگار متعال ظاهر و حاضر گردند.[۹] در دنیا، انسان می‌کوشد که نقاط منفى و تجاوزهاى خود را از حقوق دیگران بپوشاند و، مکتوم سازد، و حتى می‌کوشد که خود را نیز بفریبد، و پنهان کردن بزهکاری‌هایش از ضمیر و وجدان خویش با توجیهات و بهانه‌هایى صورت می‌گیرد، و می‌تواند از چنگ عدالت بگریزد، امّا اعتقادات و گفته‌ها و کارهاى انسان در آن روز به تمامى ظاهر و آشکار می‌شود و هرگز هیچ پنهان شده‌اى از آنها پنهان نمی‌ماند.[۱۰]

«وَ تَرَى الْأَرْضَ بارِزَهً وَ حَشَرْناهُمْ»؛[۱۱] روزى که دارای ویژگی خاص است از این جهت که؛ کوه‌ها از محل‌هاى خود حرکت داده می‌شوند، و زمین، صاف و ساده قرار می‌گیرد، و بلندی‌ها و پستی‌ها برطرف شده، و زمین هموار می‌گردد، و در آن روز کسى قدرت تصرّف و مداخله در خصوصیّات زمین را ندارد.[۱۲]
بنابراین با توجه به معنای لغوی دو کلمه «بدن» و «بارز» و مطالبی که گفته شد؛ ترجمه‌ای که برای «بدناً بارزاً» صحیح به نظر می‌رسد این است: «مردم، جسم نیرومند و تنومندی – که تنومندیش نمایان و آشکار است – را در قرص خورشید می‌بینند که ندا می‌دهد: این امیر المؤمنین است که برگشته است تا ظالمان را هلاک کند».  

گفتنی است؛ در روایت دیگری کلمه «بارزاً» نیامده است: «وَ الصَّوْتُ بَدَنٌ یُرَى فِی قَرْنِ الشَّمْسِ یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ بَعَثَ فُلَاناً فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوا وَ قَالا جَمِیعاً فَعِنْدَ ذَلِکَ یَأْتِی‏ النَّاسَ الْفَرَجُ وَ تَوَدُّ النَّاسُ لَوْ کَانُوا أَحْیَاءً وَ یَشْفِی اللَّهُ‏ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِینَ»؛[۱۳] صدای [فرد] تنومندی در تابش نخستین شعاع خورشید دیده می‌شود که می‌گوید: خداوند فلانی را برانگیخته است، شنوای [فرمان] او باشید و طاعتش را گردن نهید. در آن هنگام مردم را گشایش فرا می‌رسد و مردم آرزو می‌کنند کاش زنده باشند. خداوند سینه‌های اهل ایمان را شفا می‌بخشد.
بر این اساس، ترجمه‌ای از این روایت که در پرسش بدان اشاره شده، چندان صحیح به نظر نمی‌رسد.

منبع: اسلام کوئست

[۱]. ر.ک: «علایم ظهور حضرت مهدى (عج)»، سؤال ۴۹؛ «وقوع صیحه آسمانی برای ظهور حضرت مهدی(عج)»، سؤال ۲۸۶۸۱.

[۲]. ر.ک: «ظهور امام زمان(عج) و ندای آسمانی»، سؤال۲۹۳۳۱.

[۳]. شیخ طوسی، کتاب الغیبه، محقق و مصحح: تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص ۴۴۰، دار المعارف الإسلامیه، قم، چاپ اول، ۱۴۱۱ق؛ قطب الدین راوندی، سعید بن عبد اللّٰه، الخرائج و الجرائح، ج ‏۳، ص ۱۱۶۹، مؤسسه امام مهدی (عج)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق؛ شیخ حر عاملی، اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ‏۵، ص ۳۵۵،اعلمی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ق.

[۴]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن‏، ص ۱۱۲، دارالقلم‏، بیروت، چاپ اول.

[۵]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ‏۱۳، ص ۴۸، دار صادر، بیروت، چاپ سوم؛ بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص ۱۷۹، انتشارات اسلامی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.

[۶]. ابن فارس، أحمد، معجم مقاییس اللغه، محقق و مصحح: هارون، عبدالسلام محمد، ج ۱، ص ۲۱۸، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق؛ طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، محقق: حسینى اشکورى، احمد، ج ۴، ص ۷ – ۸، کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش؛ لغت نامه دهخدا، واژه «بارز».

[۷]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ‏۱، ص ۲۵۱، دار الکتب العلمیه، مرکز نشر اثار علامه مصطفوی‏، بیروت، قاهره، لندن‏، چاپ سوم.

[۸]. غافر، ۱۶: «روزى که آنها (حاضرین در محشر) ظاهر و آشکارند، چیزى از آنها بر خدا پنهان نمی‌ماند».

[۹].التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج ‏۱، ص ۲۵۱؛ مصطفوی، حسن، تفسیر روشن، ج ‏۱۲، ص ۲۴۴، مرکز نشر کتاب، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.

[۱۰]. مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج ‏۱۲، ص ۳۹ – ۴۰، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.

[۱۱]. کهف، ۴۷: «و زمین را آشکار [و مسطح] می‌بینى و همه آنان (انسان‌ها) را برمی‌انگیزیم».

[۱۲].التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج ‏۱، ص ۲۵۱ – ۲۵۲؛ تفسیر روشن، ج ‏۱۳، ص ۲۶۹٫

[۱۳]. کتاب الغیبه، ص ۴۴۰؛ الخرائج و الجرائح، ج ‏۳، ص ۱۱۶۹؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏۵۲، ص ۲۸۹ – ۲۹۰، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.