منظور از این حدیث که خداوند به دو شیطان امر می کند که از وساوس شیطان بد محافظت کنند؟ شیطان، شیطان است چه فرقی می کند: « امام صادق(ع) فرمود: هر کس قبل از خوبیدن سه بار آیه الکرسی را بخواند و آیه ای در سوه آل عمران «شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِکَهُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ» و آیه سجده؛ خداوند دو شیطان را مأمور می کند که از وسوس شیطان بد محافظت کنند.(الکافی ۲/۳۹۲)

پاسخ اجمالی

بر اساس مباحث فلسفی همان گونه که در کل هستی نظام سلسله مراتب وجود دارد، در میان هر دسته از موجودات نیز این سلسله مراتب موجود است. بنابراین شیاطین نیز دارای مراتب مختلف هستند و ممکن است شیطنت برخی از شیاطین از دیگر همنوعان خود کمتر باشد؛ به همین جهت خداوند گاه این نوع شیاطین را به خدمت اولیای الهی در می آورد؛ چنانچه در ماجرای سلیمان(ع) اتفاق افتاده است: «و نیز شیطان‏ ها را از هر بنّا و غوّاصى (براى احداث بنا و استخراج جواهر از دریا) مسخر او (سلیمان) کردیم».[۱] چنان که آیه شریفه «و نیز شیاطین دیگر را (براى آن که در کشورش فساد نکنند) با هم در غل و زنجیر کردیم»،[۲] به خوبی دلالت بر تفاوت میان شیاطین دارد که برخی بدون غل و زنجیر در خدمت حضرت سلیمان هستند و برخی دیگر که از شیاطین سرکش هستند در غل و زنجیر هستند.
از این رو، مانعی ندارد خواندن آیه ای از قرآن باعث شود، برخی از شیاطین مانع از رسیدن شر شیاطین دیگر گردند. چنان که در این روایت چنین آمده است: حضرت صادق(ع) فرمود: هر کس هنگام خوابیدنش سه بار آیه الکرسى را بخواند، و همچنین آیه‏اى که در سوره آل عمران است: «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَهُ …»[۳] و آیه سخره[۴] و آیه سجده[۵] پس دو شیطان بر او گمارده شود که او را از مرده شیاطین محافظت کنند چه بخواهند و چه نخواهند، و با آن دو سى نفر فرشته باشند که خداى را حمد کنند و تسبیح و تهلیل و تکبیر گویند، و براى آن بنده آمرزش خواهند تا از خواب بیدار شود، و ثواب آنها همه از آن او است.[۶]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. «وَ الشَّیاطینَ کُلَّ بَنَّاءٍ وَ غَوَّاصٍ»، ص، ۳۷.

[۲]. «وَ آخَرینَ مُقَرَّنینَ فِی الْأَصْفادِ»، ص، ۳۸.

[۳]. آل عمران، ۱۸.

[۴]. اعراف، ۵۴.

[۵]. که مشهور بنا به گفته مرحوم مجلسى دو آیه آخر سوره «حم سجده» است، و برخى گفته ‏اند آیه چسبیده به آیه سجده ‏اى است که در سوره «الم سجده» است؛ یعنى آیه ۱۶ را و احتیاط جمع است.

[۶]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏۲، ص ۵۳۹، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.