مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام از روز شنبه مورخ ۰۱/مهر/۹۶ در مسجد امام بازار تهران با سخنرانی حضرت «آیت الله صدیقی» برگزار می شود که مشروح آن تقدیم می گردد.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی».[۱]
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبِیبَ قُلُوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحْبَتَهُ وَ نُصرَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أعْدائِهِمْ أَجْمَعِینَ إلَی یَومِ الدّینِ».
اثرات گناه در هنگام جان دادن
حضرت سیّد الشّهداء علیه الصّلاه و السّلام مأمور نجات بشریّت تا دامنهی قیامت است. گاهی در جریان مباهله در دوران کودکی خود به مصاف با باطل آمده است و خدا او را حجّت معرّفی کرده است و جریان باطل را با حضور امام حسین علیه السّلام و دعا و نیایش او به عالمیان ثابت کرده است. گاهی با نزول آیهی تطهیر «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً»[۲] نشان داده است که امام حسین علیه السّلام گناه جوارحی ندارد. گناه به هر عضوی که بنشیند، آن عضو آلوده میشود، طهارت خود را از دست میدهد. امروز که إنشاءالله به برکت عزاداری امام حسین علیه السّلام گناهان شما بخشیده میشود، یک قرار مردانهای با خود بگذارید که وقتی از دنیا میروید اعضا و جوارح شما نجس نباشد؛ فرشتگان قبض روح وقتی میآیند میبینند کسی غرق در لجن گناه است، نفرت پیدا میکنند و به او سخت میگیرند. جان دادن او توأم با شکنجههای روحی میشود.
مرحوم شهید دستغیب اعلی الله مقامه از یک اهل باطنی نقل میکند، میگوید: کنار محتضر نشسته بودم، دیدم تمام وجود او لجن است. این گناهانی که در طول عمر انجام داده است، تمام اعضا و جوارح او نجاست باطنی پیدا کرده است، موقع مردن بروز پیدا کرد. متعفّن، لجن، ملک آمده است، آدم را ببرد، میببیند یک پارچه لجن است. خوب سخت میگیرد. امّا حالا توبه بکنیم، بعد از این هم گناه نکنیم؛ چشم ما، زبان ما، گوش ما، شکم خود را با غذای حرام آلوده نکنیم؛ اینها حق است، مرگ حق است، این حرفها هم حق است.
اتمام حجّت امام حسین علیه السّلام در روز عاشورا
خدا که امام حسین علیه السّلام را در آیهی تطهیر تک ستاره معرّفی کرده است، معنی آن این است که امام حسین علیه السّلام در طول زندگی خود گناهی نکرده است؛ از این جهت سیّد الشّهداء علیه السّلام امروز با امور مختلفی با این مردمی که کمر به قتل امام حسین علیه السّلام بسته بودند احتجاج میکرد؛ امام حسین علیه السّلام چند نوع اتمام حجّت کرد. یکی از آنها این بود پرسید: چرا میخواهید من را بکشید؟ «فَبِمَ تَسْتَحِلُّونَ دَمِی»[۳] گناه من چیست، چه جرمی از من سراغ دارید، کدام پرونده از من سراغ دارید؟ «فَبِمَ تَسْتَحِلُّونَ دَمِی» هیچ کسی هیچ بهانهای پیدا نکرد، بگوید. بعضیها گفتند: «بُعضاً لِأبیک» گفتند: کینههای علی علیه السّلام است، از خود تو چیزی سراغ نداریم ولی کینههای علی علیه السّلام در دل ما است. هیچ دشمنی، هیچ گناهی از امام حسین علیه السّلام سراغ ندارد. حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام به حکم آیهی تطهیر هیچ رذیلت اخلاقی هم ندارد.
رذایل اخلاقی نجاست روح انسان
بعضیها گناه نمیکنند ولی حسود است. اگر فامیل او یک مالی به دست آورده باشد، یک جایی رسیده باشد، یک جایی احترام بشود، این را دوست ندارد، حسد دارد، این حسد نجاست باطن است، مرحوم آقا میرزا جواد آقای ملکی تبریزی، استاد اخلاق حضرت امام رضوان الله تعال علیهما است. این بزرگوار در کتاب اخلاقی خود نوشتند: بدن ما لباس ما است. موقع مردن این لباس را از ما میگیرند. اگر با بدن نجس بخواهی نماز بخوانی، نماز تو باطل است، با اینکه بدن لباس است. هم با لباس نجس نماز باطل است، هم با بدن نجس نماز باطل است ولو یک گوشهای از بدن تو یک ذره نجاست باشد حقّ نماز نداری، باید بروی بدن خود را بشویی بعد بیایی نماز بخوانی. آقا میرزا جواد آقا میگویند: با لباس نجس و با بدن نجس که آن هم لباس روح ما است، نماز قبول نیست. آن وقت اگر خود ما نجس باشیم چه؟ آن وقت ایشان میگوید: نجاست روح این رذایل اخلاقی است. آدمهایی که روحاً متکبّر هستند، خود بزرگ بین هستند، نجاست روحی دارند. حسود نجاست روحی دارد، حریص نجاست روحی دارد، حقود کسی که نسبت به فامیل، نسبت به دوست، نسبت به همسایه، نسبت به همکار کینه در وجود خود دارد؛ چند سال قبل یک اختلافی پیش آمده است، کینهی این از بین نمیرود، نجاست روحی دارد. قذارت روحی دارد. اینها را تعمّد دارم روز عاشورا خدمت شما بگویم. چون همیشه که اینطور جمع شما جمع نیست، امروز هم مهمان امام حسین علیه السّلام هستید. هم شاگرد امام حسین علیه السّلام، هم عاشق امام حسین علیه السّلام هستید، میخواهید امام حسین علیه السّلام را از خود راضی بکنید. این آخوند به خودش هم میگوید، میگوید: نکند نجس از دنیا بروی، سر سوزنی حسد همکار داشته باشی، موقع مردن پاک نمیمیری، نجس میمیری.
حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام از همهی صفات رذیله دور بود و همهی صفات حمیده در وجود امام حسین علیه السّلام موج میزد. تعلّقات به غیر خدا قذارت روح است. انسان موقع مردن سر سوزنی وابستگی به یک مالی داشته باشد یا به یک فردی داشته باشد، مرگ او سخت میشود، باید او را بکنند. این دلبستگی که پیدا کرد، آدم راحت جان نمیدهد. راحت جان دادن به این است که آدم محبّت دنیا را از دل خود بیرون بکند. آیهی تطهیر میگوید هیچ حبّی از دنیا در قلب مبارک امام حسین علیه السّلام نبوده است. امام حسین علیه السّلام تمام زنجیرهای دنیا را کنار گذاشته بود و قلب مبارک امام حسین علیه السّلام همیشه در حال معراج بود و هیچ زنجیری از غیر خدا امام حسین علیه السّلام را به این عالم نبسته بود. تعلّقات. امام حسین علیه السّلام خود را هم نمیدید، خودبینی با خدابینی منافات دارد. هر کسی نماز خود را خیلی مهم میداند، احسانی که کرده است، کار خیری که کرده است، آدم خیّری است، یتیمخانه ساخته است، جهیزیه میدهد، جوانهایی که قدرت ازدواج ندارند، به آنها کمک میکند تا ازدواج بکنند امّا اینها را بزرگ میبیند، فکر میکند خیلی آدم مهمّی است، کارهای خیر کرده است، خود این حجاب روح است، پاکیزگی نیست. آدم باید هر کار خیری میکند… فرمود: «لَا یَتِمُّ الْمَعْرُوفُ إِلَّا بِثَلَاثِ»[۴] کار خیر تمام نیست، نمره نمیآورد مگر به سه چیز اوّلی آن «تَصْغِیرِهِ» باید کار خیر خود را بزرگ نبینی. این را باید از کربلا یاد بگیریم از امام حسین علیه السّلام یاد بگیریم.
چهار عمل مورد سفارش امام حسین علیه السّلام در شب عاشورا
امام حسین علیه السّلام دیشب را مهلت گرفت تا چهار عمل را تابلو بکند، شیعیان او غفلت نکنند از این چهار پایگاه، چهار پناهگاه، چهار وسیلهی نجات. یکی اینکه فرمود: من نماز را دوست دارم. نماز مایهی نجات ما است. «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ»[۵] نماز را احترام بکنید، نماز تکیهگاه زندگی شما است. عمود دین شما است. نماز اوّل وقت مایهی عاقبت بخیری است. هم آیت حق مرحوم آقا سیّد علی قاضی فرمودند: نماز اوّل وقت بخوانید، اگر درست نشدید به من لعن بکنید. هم آقا شیخ حسنعلی نخودکی فرموده است: نماز اوّل وقت موجب عاقبت به خیری میشود. خدا به شما خیر بدهد روز عاشورا خیلی از هیئتها و دستهها -دو سه سالی است- نماز را موقع ظهر در خیابان هم است آنجا عزاداری را فدای امام حسین علیه السّلام میکنند، به یاد ظهر عاشورای امام حسین علیه السّلام همه نماز را به جماعت میخوانند. امّا «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» همه روز را عاشورا بدانید و به عشق امام حسین علیه السّلام نمازهای خود را اوّل وقت بخوانید.
دوم امام حسین علیه السّلام فرمودند: من عشق به تلاوت قرآن دارم. این بچّههایی که گاهی پیش ما میآیند برای آنها عقد ازدواج میخوانیم، یک قرآن هم به آنها میدهیم، از آنها خواهش میکنیم امام صادق علیه السّلام فرموده است: روزی ۵۰ آیه قرآن بخوانید. این قرآن عهد نامه است که خدا به شما داده است. ببینید خدا چه عهدهایی با شما دارد، ۵۰ آیه قرآن بخوانید. امّا از آنها درخواست میکنم زن و مرد، عروس و داماد روزی یک آیه را بفهمید. این نسخهی الهی است، شما را شفا میدهد، دردهای ظاهری و باطنی شما را درمان میکند. قرآن پناهگاه مسلمان است. قرآن را جدّی بگیرید، به فرزندان خود قرآن بیاموزید. نوههای خود را در مهد کودکهایی که قرآن یاد میدهند بگذارید، نه آنجاهایی که موسیقی یاد میدهند، خانمهای لاک زده میآیند از اوّل ذهن او را با این شکلها پر میکنند. قرآن را به فرزندان خود یاد بدهید.
سوم فرمود: من استغفار را دوست دارم. امام حسین علیه السّلام چه گناهی کرده است که استغفار بکند؟ امام حسین علیه السّلام نماز خود را در پیش خدا کم میبیند، عذرخواهی میکند. از خوبیهایی که امام حسین علیه السّلام دارد میگوید: لایق بارگاه دوست نیست. هر عاشقی خود را بدهکار معشوق میداند. شما در عالم سراغ ندارید یک عاشقی طلبکار دربیاید. هر خوش خدمتی میکند، هر فداکاری که در مورد معشوق خود میکند، باز هم خود را بدهکار میداند. کم میآورد، زبان به عذرخواهی باز میکند. همهی وجود امام حسین علیه السّلام برای خدا است؛ شب و روز عبادت میکند. این دعای عرفهی او آن اشکهای او، آن همه احسان او امّا کم آورده است، عذرخواهی میکند شب آخر را مهلت گرفته است که استغفار بکند. من و شما باید از کارهای خوب استغفار بکنیم تا چه برسد به کارهای بد خود.
«دَاؤُکُمُ الذُّنُوبُ وَ دَوَاؤُکُمُ الِاسْتِغْفَارُ»[۶] درد شما گناه شما است، بدبختیهای شما برای گناه شما است. درمان شما هم استغفار و توبه است اگر امروز استغفار و توبه نکنیم چه زمانی میخواهیم توبه بکنیم؟ از این غیبتهای خود توبه بکنیم. کاسبی که به مشتری خود دروغ میگوید باید امروز توبه بکند، چه وقت میخواهی توبه بکنی؟ امّا توبه نشکنی، بدعهدی نکنی. توبه شکستی مردم باش
من نمیگویم سمندر باش یا پروانه باش گربه عشق سوختن افتادهای مردانه باش
حضرت زینب کنار جنازهی برادر خود آمد، برادری که سر نداشت، برادری که جای سالم برای بوسیدن نداشت، یک نگاهی به این بدن عزیز کرد دست خود را به سمت آسمان بلند کرد و گفت: «اللّهُمَّ تَقبَّل مِنَّا هَذا القَلیل»[۷] خدایا این کم ما را قبول بکن. بزرگتر از امام حسین علیه السّلام دیگر قربانی بالاتر از امام حسین علیه السّلام نیست. در جریان حضرت ابراهیم علیه السّلام قرآن میگوید: «وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظیمٍ»[۸] این ذبح عظیم است امّا حضرت زینب در پیشگاه خدا میگوید: خدایا این کم را قبول بکن. هر کار بکنیم بدهکار خدا هستیم، طلبکار خدا نیستیم. امام حسین علیه السّلام خود را بدهکار میداند. شهدا خود را بدهکار میدانند، خانوادههای شهدا خود را بدهکار میدانند. امّا این مدّعیها خود را طلبکار ولایت و امام حسین علیه السّلام و دین میدانند؛ اعتنایی به دین ندارند، خیال میکنند خیلی کارها کردند.
شرایط قبولی احسان و عبادت انسان
اوّلین چیزی که موجب قبولی احسان شما عبادت شما میشد «تَصْغِیرِهِ»[۹] دوم «تَعْجِیلِه» میخواهی کار خیر بکنی، به فردا نینداز، شیطان نمیگذارد انجام بدهی، همین الآن انجام بده. در دل تو افتاد، توبه بکنی همین الآن. در دل تو افتاد بلند بشوی یک نماز امام زمان علیه السّلام بخوانی همین الآن. بگذاری برای بعد دیگر نمیگذارد «تَعْجِیلِه» یکی هم «تَسْتِیرِهِ» بپوشاند. در ویترین نگذار، به این و آن نگو من به فلانی کمک کردم، من چقدر عبادت کردم، من چه عبادتهای سحر دارم، اینها را نگویید، اینها را بپوشانید. حضرت سیدالشهداء علیه السّلام به حکم آیهی تطهیر از این عوارض پاک است، خود را نمیبیند، عمل خود را نمیبیند، قربانیان خود را نمیبیند، در گودی قتلهگاه مناجات با خدا میکند. حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام مشمول آیهی تطهیر است.
تلاش امام حسین علیه السّلام در جهت هدایت مردم در روز عاشورا
امروز که روز عاشورای حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام است، امام حسین علیه السّلام شب را نخوابیده بود تمام شب را بیدار بود، چون اصلاً فرصت گرفته بود یک شب دیگر با خدا عشقبازی بکند امّا تنها این نبود امام حسین معطّل حر بود. معطّل ۳۰ نفری بود که امشب آمدند با شنیدن مناجات حضرت امام حسین علیه السّلام و یاران امام حسین علیه السلام… جناب حبیب حافظ قرآن بود، بریر قاری قرآن بود، نوای اینها ملکها را مدهوش میکرد. این مأمورین ابن زیاد و عمرسعد که دور حرم حضرت سیّد الشّهداء علیه السّلام شب میگشتند و دوست داشتند شبیخون بزنند با اینکه آتش بس را قبول کرده بودند و حضرت سیّد الشّهداء علیه الصّلاه و السّلام از اینها یک شب مهلت گرفته بود که این چهار پناهگاه را به شیعیان خود نشان بدهد، بعضی از اراذل حرام زاده شب خواستند حمله بکنند، آمدند دیدند امام حسین علیه السّلام دستور داده است دور خیمهها را خندق کندند در خندق هم آتش پر کردند. امام حسین علیه السّلام چند روزی بیشتر اینجا نیست ولی به ما برنامهریزی یاد میدهد، آیندهنگری یاد میدهد، هر کاری میکنید ولو یک روزه است، گویا همیشه میخواهید اینجا باشید. فردا بنا است شهید بشود ولی این یک شب برای اینکه زن و فرزند او، این یک شب را که در پناه حسین هستند آرام باشند اطراف خیمهها خندق کرد این را پر آتش کرده بود که نامردها آمدند متعرّض بشوند دیدند خندق است، آتش در خندق است، جسارت به حضرت سیّد الشّهداء علیه الصّلاه و السّلام کردند. آقا امام حسین علیه السّلام همین امشب با این مناجاتها که دل سنگ را آب میکرد، دل ۳۰ نفر شکار شد آمدند تسلیم امام حسین علیه السّلام شدند و امروز با لشکر عمرسعد جنگ کردند و هر ۳۰ نفر آنها به شهادت رسیدند. شما هم ولع داشته باشید یک کسی را هدایت بکنید، یک کسی را مسجدی بکنید، یک کسی را حلالخور بکنید. یک کسی را پاک چشم بکنید. یک کسی را با دیگران آشتی بدهید. این عشق امام حسین علیه السلام است یک شب مانده است منتظر است که یک عدّهای را هدایت بکند.
علامت قساوت قلب
امّا آن کسانی که گرفتار قساوت قلب شدند فرمود که: «مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَهِ الْقُلُوبِ»[۱۰]اینها که گریه ندارند، بعضی از جوانهای عزیز به من مراجعه میکنند این مجالس امام حسین علیه السّلام خیلی حال دارد، ما با شما حال میکنیم صفا میکنیم؛ خدا میداند من از خدا خواستهام خدا من را با پا منبریهایم محشور بکند. شما که نیامدید اینجا خود را نشان بدهید؛ من این بالا نشستم خود را نشان میدهم. خدا کند حسین را نشان بدهم، خود من یک آدم ورشکستهی روسیاه هستم، چرا بخواهم خود را نشان بدهم. من همین که هنر داشته باشم تابلوی امام حسین علیه السّلام را در دل تو بزنم، عشق تو بیشتر بشود. من هم همراه با شما میشوم. شما آمدید بر امام حسین علیه السّلام گریه بکنید، بر امام حسین علیه السّلام عز اداری بکنید. شما رونق بازار امام حسین علیه الصّلاه و السّلام هستید. بعضیها به من مراجعه میکنند، میگویند: میدیدند همه داشتند گریه میکردند ولی من نمیتوانستم گریه بکنم. من چه کار بکنم؟ این حدیث میگوید: «مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَهِ الْقُلُوبِ»[۱۱]، جوان عزیز اگر چشم خود را مواظبت بکنی آرام آرام تو هم به گریه میافتی. امّا چشم آلوده کم میتواند گریه بکند. فرمود: «مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَهِ الْقُلُوبِ»، اگر چشم کسی نمیبارد، اشک ندارد برای این است که دل سخت شده است. چرا دل سخت شده است؟ «وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَهِ الذُّنُوبِ» این قساوت قلب، سنگ دلی که دل نمیسوزد تا چشم اشک ببارد، علّت این گناه زیاد است. «وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَهِ الذُّنُوبِ» قساوت قلب از زیادی گناه است.
سه علّت قساوت قلب
فرمود: سه چیز دل را قسی میکند. یکی گوش کردن لهو و لعب. اینها که پای ماهوارهها مینشینند، اینها که CDهای گناه تهیه میکنند، از این خوانندههایی که غنا میخوانند، موسیقی گوش میکنند اینها قساوت قلب میگیرند. یکی هم شکار است. بعضیها میروند حیوان شکار میکنند، بعضیها شکارچی ناموس هستند خدا دل اینها را خراب میکند. دل اینها ویران است، دیگر جایی برای امام حسین علیه السّلام نمیماند. این کسی که به دنبال فساد است، دل او قساوت میگیرد. یکی از اموری که دل را سنگ میکند «ذنب علی ذنب» گناه کرده است، هنوز توبه نکرده است، گناه دوم را روی گناه اوّل میآورد. این دل را سیاه میکند. این دل را قسی میکند. باید گناه را کنار گذاشت تا خدای متعال رقّت به ما بدهد.
یکی از امور دیگری که امام حسین علیه السّلام امروز روی آن انگشت گذاشتند سیّد الشّهداء علیه السّلام امروز یک بار با عمامهی پیغمبر آمد، شتر پیغمبر را سوار شد، کلاهخود را کنار گذاشت عمامهی پیغمبر، ردای پیغمبر، مرکب پیغمبر را سوار شد مقابل لشکر امد. فرمود: لشکر به من نگاه بکنید. اگر نمیشناسید من خود را معرّفی بکنم. فردا عذری نداشته باشید نگویید با چه کسی میجنگیدند. من حسین هستم مادر من فاطمه است جدّ من رسول الله است «أ لَیسَ هَذهِ عَمامهُ رَسول الله وَ هِیَ بَرأسی» این عمامهای که بر سر من میبینید، این عمامهی جدّ من رسول خدا است که من بر سر گذاشتم. لشکر شروع کردند هلهله کردند که صدای امام حسین علیه السّلام را نشنوند، اتمام حجّت را نشنوند. بعضیها اینطور هستند تا یک آخوندی میآید به سرعت خاموش میکند. چرا؟ مشکل تو کجا است؟ هر چیزی را گوش میکنی امّا نمیخواهی یک آیه بشنوی، یک حدیث بشنوی. این مشکل دارد باید به خود برسد معالجه بکند و الّا با این وضع عاقبت به خیری ندارد، نکبت میآید زندگی او را هم خراب میکند. نور دین از زندگی میرود، همهی آنها نکبت است. دارایی او هم وزر و وبال او میشود. باید دنبال دختر خود بگردد که کجا او را پیدا بکند. به دنبال پسر خود باشد که کجا دارد با مال او فساد میکند. این زحمت میکند، او هم دارد میرود چموشی میکند؛ اینها عذاب الهی است اینها اثر گناهان خود ما است. امام حسین علیه السّلام پسر پیغمبر، خامس آل عبا، جزء آیهی مباهله، آیهی تطهیر، آیهی مؤدّت، سورهی هل اتی آمده است برای اینها صحبت بکند، هلهله میکنند صدای امام حسین علیه السّلام را نشنوند. فرمودند: میدانید چرا نمیخواهید صدای حسین را بشنوید؟ «فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ»[۱۲] حرامخوری، اینقدر حرام خوردید؛ حالا دیگر دل شما پر از لجن است، نور در آن نمیرود. در دل شما بسته شده است.
(روضهخوانی)
[۱]– سورهی طه، آیه ۲۵ تا ۲۸٫
[۲]– سورهی احزاب، آیه ۳۳٫
[۳]– بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۴۴، ص ۳۱۸٫
[۴]– مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۲، ص ۳۶۲٫
[۵]– سورهی عنکبوت، آیه ۴۵٫
[۶]– مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۱، ص ۳۳۳٫
[۷]– غرر الأخبار، ص ۲۶٫
[۸]– سورهی صافات، آیه ۱۰۷٫
[۹]– الکافی (ط – الإسلامیه)، ج ۴، ص ۳۰٫
[۱۰]– وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۴۵٫
[۱۱]– وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۴۵٫
[۱۲]– بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۴۵، ص ۸٫
پاسخ دهید