در ابتدا لازم است به این نکته مهم توجه شود که میان مطلوبیت زیبایی و نکوهش خودنمایی در آرایش مرزشناسی شود و آن‌چه در قرآن مجید نکوهش شده است، خودآرایی و تبرج می‌باشد:

«وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّهِ الْأُولی »؛[۱] «همچون دوران جاهلیّت نخستین(در میان مردم) ظاهر نشوید»

چنان‌که نشان دادن زینت و آرایش خود به نامحرمان نهی شده است:

«وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ …»؛[۲] «و زینت خویش نمایان نکنند…»

همچنین در ادامه آیه خداوند به زنان مؤمن سفارش می کند هنگام راه رفتن پاهایشان را به زمین نکوبند تا زینت مخفی آنان که همان خلخال پا است آشکار نشود و یا صدای آن شنیده شود و موجب جلب توجه نا محرمان گردد.

در حالی که، استفاده کردن از زیبایی های طبیعت، لباس های زیبا و متناسب، به کار بردن انواع عطرها و امثال آن، نه تنها جایز شمرده شده، بلکه در روایات زیادی به آن سفارش شده است.

چنان که خداوند می‌فرماید:

«خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کلِّ مَسْجِدٍ»؛[۳] «زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود بردارید»

همچنین درباره آرایش و آراستگی زن برای شوهر تاکید و سفارش شده و از حقوق شرعی و اخلاقی شوهر به شمار رفته است.

پیامبر خد(ص) در این باره فرموده اند:

«علیها اَن تَطَیبَ بِاَطیبِ طیبِهَا وَ تَلبَسَ اَحسَنَ ثیابِها وَ تَزَینَ بِاَحسَنِ زینَتِها»؛[۴] «بر زن لازم است که به بهترین عطرها خود را معطر کند و بهترین لباس های خود را بپوشد و به بهترین زیورآلات خود را زینت دهد»

رسول ‌خد(ص) در فرازی از روایتی می‌فرماید:

«اِنَّ مِن خَیرِ نِسَائَکُم… اَلمُتَبَرَّجَهَ مِن زَوجِها الحصَانَ عَن غَیرِه»؛[۵] «بهترین زنان شما، زنی است که… برای شوهرش آرایش و خودنمایی کند، ولی خود را از نامحرمان بپوشاند.»

بنابراین، اسلام طرفدار زینت و آرایش زنان در حریم خانواده بوده و بر آراستگی آنان تأکید دارد، اما حضور زن در جامعه و محیط کار، از نظر اسلام حدودی دارد که باید رعایت شود؛ برای مثال زن از نظر شرع مقدّس اسلام، حق ندارد با آرایش در اجتماع و محل کار حضور یابد.

در حدیث معروف مناهی نیز آمده است:

«وَ نَهَی اِن تَتَزَینَ لِغَیرِ زَوجِها، فَاِن فَعَلَت کانَ‌ حَقّاً عَلَی اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَن یحرِقَها بِالنَّارِ»؛[۶] «پیامبر از این‌که زن برای غیرشوهرش آرایش کند، نهی کرد. اگر زن چنین کند، بر خداوند حق است که او را با آتش بسوزاند»

رسول خد(ص) در جای دیگری از این که زنان در اجتماع خود را خوشبو کنند، نهی می فرمایند:

«اَی اْمراءَهٍ تطیبَ ثمَّ خرَجتْ مِنْ بَیتِها فَهِی تُلْعَنُ حَتّی تَرْجِعَ اَلی بَیتِها مَتی ما رَجَعَتْ»؛ «هر زنی که خود را خوشبو و معطر سازد و از خانه بیرون رود گرفتار لعن است تا وقتی که به خانه برگردد»

و یا در روایت دیگری خطاب به زنی به نام حَوْلَاءُ فرموده اند:

«یَا حَوْلَاءُ مَنْ کَانَتْ مِنْکُنَّ تُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ لَا تَجْعَلُ زِینَتَهَا لِغَیْرِ زَوْجِهَا وَ لَا تُبْدِی خِمَارَهَا وَ مِعْصَمَهَا وَ أَیُّمَا امْرَأَهٍ جَعَلَتْ شَیْئاً مِنْ ذَلِکَ لِغَیْرِ زَوْجِهَا فَقَدْ أَفْسَدَتْ دِینَهَا وَ أَسْخَطَتْ رَبَّهَا عَلَیْهَا»؛[۷] «ای حولاء! هر زنی که به خداوند سبحان و روز قیامت، ایمان دارد، زینتش را برای غیر شوهرش، آشکار نمی کند و هم چنین موی سر و مچ خود را نمایان نمی سازد و هر زنی که این کارها را برای غیر شوهرش انجام دهد، دین خود را فاسد کرده و خداوند را نسبت به خود خشمگین کرده است»[۸]

پی نوشت ها

[۱] – احزاب (۳۳)، آیه ۳۳٫

[۲] – نور (۲۴)، آیه ۳۱٫

[۳] – اعراف (۷)، آیه ۳۱٫

[۴] – وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۱۵۸٫

[۵] – بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۱۰۰، ص ۲۳۵٫

[۶] – من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص۳٫

[۷] – مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۴٫

[۸] – معین الاسلام، مریم، پوشش و آرایش از دیدگاه پیامبر اعظم(ص)، قم، دفتر عقل، ۱۳۸۶، دوم،ص ۵۳ – ۶۳ و صفی یاری، مسعود، راز حجاب،قم، نور السجاد، ۱۳۸۹ ش، دوم،ص ۴۶- ۴۹٫