گفته شده است در اسلام مرد حق ندارد زن خود را به خدمت در خانه مجبور کند، از طرفی نیز گفته شده که پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) برای امام علی (علیه السّلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) تقسیم کار کرده است و فرموده کارهای بیرون خانه بر عهدهی امام علی (علیه السّلام) و کارهای درون خانه بر عهدهی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) باشد. این دو گفته چگونه با یکدیگر سازگارند؟!
بدیهی است ازدواج، ماهیتی جدا از استخدام دارد بلکه در ازدواج هر کدام برای خود مونس، مایهی آرامش، همدم، شریک زندگی و همسر بر میگزیند. زن و شوهر مکمّل یکدیگر و شریک زندگی هم هستند لذا برای آنکه بتوانند کانون خانه و خانواده را گرم نگه دارند از نظر اخلاقی (نه به صورت الزام حقوقی) مقیّد به تقسیم کار براساس رضایتمندی و مهر و عطوفت و بر مبنای توانمندیها و استعدادهای فطری و اکتسابی خویش خواهند بود.
کانون خانواده جای علاقه و عشق و اخلاق انسانی است نه جای حقوق و قانون، البتّه قانون در انتهاب مرز قرار دارد. آری، اگر مردانی قدر ناشناس در صدد سوء استفاده برآیند و از فعّالیّتهای رایگان خانمها بهره ببرند بدون آنکه به نحوی در صدد جبران آن باشند، زنان حقّ قانونی برای مطالبهی مالی دارند، و در سندهای ازدواج کنونی در کشور ما، یکی از تعهّدات آن است که اگر زن و مرد پس از چند سال به هر دلیلی از همدیگر جدا شدند، حقوقی به نفع زنان در راستای جبران اُجرت کارهای خانگی زنان خانهدار در نظر گرفته شده است. البتّه در صورتی که آن کارها تبرّعی و رایگان و بدون قصد اجری نباشد.
در هر صورت آموزههای اسلام آمیزهای از اخلاق و احکام قانون است. با این تفاوت که بر رعایت اخلاق نگاه حدّاکثری و تأکید بیشتر است و رعایت حقوقی قانونی با نگاه حدّاقلّی به منظور حلّ اختلاف و یا جلوگیری از سوء استفادهی طرفین میباشد.
در نتیجه توصیهی پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به تقسیم کار نوعی سفارش اخلاقی جهت ادارهی زندگی همراه با محبّت و رشد روحیهی همکاری است. البتّه تأکید بر کار زن در خانه و کار مرد در بیرون و رشد روحیهی همکاری است. البتّه تأکید بر کار زن در خانه و کار مرد در بیرون خانه، با ملاحظهی روحیات زن و مرد و حفظ سلامتی کانون خانواده و دوری از ناهنجاری در جامعه است. امّا در صورت اختیار زن و یا سوء استفادهی مردان، زن حقّ قانونی دارد از کار در خانه خودداری کند و یا در برابر کار از مرد اجرت بگیرد. از مجموع آنچه گفته شد از یک سو حفظ استقلال زن و حفظ شخصیت او رعایت میشود و از سوی دیگر به رشد عاطفه و محبّت در کانون خانواده تأکید میگردد.
منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی حقوق خانوادگی زن؛ دفتر نشر معارف – مؤلف: سید ابراهیم حسینی
پاسخ دهید