در این مقاله تلاش گردیده با استفاده از مدارک و نوشته هاى جغرافى دانان و مورخان اسلامى, جغرافیاى تاریخى زرنگ (مرکز حکومتى سیستان) که هم اکنون یک شهر مدفون شده ایرانى ـ اسلامى است روشن گردد, به نحوى که باستان شناسان قبل از حفارى بتوانند نقشه شهر و هر یک از تإسیسات مهم و حدود آنها را به خوبى تشخیص دهند.
سوابق تاریخى شهر و سیماى آن چون تعداد حصار و دروازه, مسجد, آتشگاه, مدارس علمیه, قصرها, ضرابخانه, خزائن, زندان, بازار, کاروانسرا, کوىها و سراها شناسایى و توصیف شده اند. روستاهاى پیرامون شهر و سیستم آب رسانى آن و انهار و باغ ها مورد توجه قرار گرفته اند. در بخشى از مقاله به علل تباهى زرنگ چون عوامل طبیعى و انسانى پرداخته شده و در پایان به موقعیت جغرافیایى آن بر اساس نقشه هاى جغرافیا نگاران اشاره شده است.