امام: نماز شکسته است و روزه صحیح نیست.

آیات عظام بهجت، صافى، فاضل و نورى: اساتید و دانشجویان، اگر در کمتر از ده روز، حداقل یک بار، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند و این وضعیت، تا مدتى ادامه داشته باشد – به طورى که نزد عرف «سفر» کار آنان شمرده شود – نماز ایشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه صحیح است.

 تبصره ۱ – آیه اللّه  صافى مدت لازم براى صدق شغل سفر را حداقل چهار ماه رفت و آمد مى داند.

 تبصره ۲ (سفر اول) – تمامى دانشجویان و اساتید مذکور، هرگاه بیش از ده روز در وطن خود بمانند، در اولین مسافرت به محل درس و تدریس، باید نماز را شکسته بخوانند و روزه نگیرند. اما پس از یک رفت و برگشت میان وطن و محل تحصیل، به وظیفه خود، مانند کثیرالسفر عمل کنند و نماز را کامل بخوانند و روزه را بگیرند.

تبصره ۳ – به فتواى آیه اللّه  بهجت، سفر اول با طى مسیر هشت فرسخ، تحقق مى یابد. از این رو اگر فاصله محل درس و تدریس از وطن، بیش از هشت فرسخ باشد، در همان اولین مسافرت نیز نمازشان در محل تحصیل، کامل و روزه صحیح است.

آیه اللّه  تبریزى: دانشجو اگر در مدت کمتر از ده روز، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد کند، باید احتیاط کند ؛ یعنى، نماز را تمام و شکسته بخواند و اگر روزه گرفت، صحیح است و قضا ندارد. استاد اگر هر هفته، براى تدریس، به حدّ مسافت شرعى مسافرت مى کند – چنانچه مدت تدریس، دو ماه یا زیادتر باشد – باید نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد.

 تبصره. با توجه به اینکه آیت اللّه  تبریزى در این مسئله احتیاط واجب دارند، مقلدان ایشان مى توانند در این مسئله به فتواى مرجع تقلید مساوى و یا اعلم بعدى رجوع کنند و نمازشان را تمام بخوانند و روزه بگیرند.

آیه اللّه  سیستانى: ۱ – کسانى که حداقل سه روز در هفته و یا ده روز در ماه [اگرچه به طور پراکنده] در رفت و آمد باشند و این برنامه براى مدتى [به طور مثال شش ماه در یک سال و یا حداقل سه ماه در چندسال تحصیلى] ادامه یابد، کثیرالسفر محسوب مى شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه شان صحیح است.

۲ – کسانى که سه سال یا بیشتر و هر سال حداقل ۱۵ روز در ماه و یا ۶ ماه در سال [اگرچه به طور پراکنده] در محل تحصیل و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حکم وطن آنهاست و تا ادامه این وضعیت همواره در محل تحصیل، نمازشان کامل و روزه شان صحیح است [در بین راه نماز شکسته است] .

 تبصره ۱ – در هر دو صورت اگر در دو هفته اول، قصد اقامت ده روز نکنند، باید احتیاط نمایند ؛ یعنى، نمازشان را هم تمام و هم شکسته بخوانند و روزه را هم بگیرند و هم قضا نمایند.

 تبصره ۲ – با توجه به اینکه آیه اللّه  سیستانى، رجوع به مرجع تقلید مساوى را جایز مى داند، مقلدان ایشان مى توانند در این مسئله به مرجع مساوى دیگر، مراجعه کنند که نماز را کامل و روزه را صحیح مى داند.

آیه اللّه  خامنه اى: اساتید و دانشجویان بورسیه و مأمور به تحصیل، اگر در کمتر از ده روز، حداقل یک بار بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند، نماز آنان تمام و روزه ایشان صحیح است ؛ اما دیگر دانشجویان، نمازشان شکسته و روزه آنها صحیح نیست.

 تبصره. با توجه به اینکه آیه اللّه  خامنه اى در مسئله رجوع به مرجع مساوى، احتیاط واجب دارند، دانشجویان مى توانند در این مسئله به مرجع تقلید مساوى دیگر، مراجعه کنند ؛ [به شرط اینکه مرجع تقلید جدید] رجوع به مرجع مساوى را جایز دانسته باشد و نماز دانشجوى مسافر را تمام و روزه او را صحیح بداند (مانند آیه اللّه  بهجت).

آیه اللّه  مکارم: ۱ – کسانى که حداقل سه روز در هفته در رفت و آمد باشند و این برنامه حداقل دو ماه ادامه مى یابد، کثیرالسفر محسوب مى شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه شان صحیح است.

۲ – کسانى که دو سال یا بیشتر و هر سال حدود سه – چهارماه [اگرچه به طور پراکنده] در محل تحصیل یا تدریس و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حکم وطن آنهاست و تا ادامه این وضعیت همواره نمازشان کامل و روزه شان صحیح است [در بین راه نماز شکسته است] .

آیه اللّه  وحید: اگر در هفته حداقل چهار روز بین وطن و دانشگاه رفت و آمد کند و این کار براى مدت یک سال یا بیشتر ادامه داشته باشد، آنجا در حکم وطن است. نماز در آنجا تمام و روزه صحیح است و در بین راه باید احتیاط کند ؛ یعنى، نماز را تمام و شکسته بخواند و روزه بگیرد و قضاى آن را نیز به جا آورد و اگر رفت و آمد سه روز باشد، در این مورد نیز باید احتیاط کند.[۱]

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی

[۱] – دفتر: همه مراجع.