آیا روایتی وجود دارد که در آن آمده باشد؛ نوع خاص فرق باز کردن موی سر در قیامت تازیانه دارد؟

پاسخ اجمالی

۱ – آنچه در روایات در ارتباط با بهداشت و نظافت موی سر آمده این است که: «وَ مَنِ اتَّخَذَ شَعْراً فَلْیُحْسِنْ إِلَیْهِ، وَ مَنِ اتَّخَذَ شَعْراً فَلَمْ یَفْرُقْهُ فَرَقَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ بِمِنْشَارٍ مِنْ نَار»؛[۱] هر کس مو بگذارد و آن را شانه نزند خداوند در قیامت با شانه آتشین آن را شانه می کند.
بدیهی است منظور از فرق در این جا شانه زدن و مرتب کردن موی سر است نه فرق باز کردن؛ چرا که در لغت «فرق» به معنای جدا افکندن و فاصله انداختن میان اجزای یک چیز است و وقتی به مو نسبت داده می شود، به معنای شانه زدن و منظم کردن موها از یکدیگر است،[۲] همان طور که خود شانه نیز دارای دندانه است تا بدین وسیله میان موها به طور منظم جدایی بیندازد. بر این اساس، روایت بالا در صدد بیان این مطلب است که انسان در بهداشت و نظافت موی سر باید مراقبت داشته باشد که یکی از این موارد شانه کردن مو است و گرنه در قیامت به جهت مراعات نکردن این مسئله مورد مؤاخذه قرار خواهد گرفت.
۲ – اما در ارتباط با فرق باز کردن برای موی سر، باید گفت؛ آنچه مسلم است این است که سیره پیامبر(ص) این نبود که موی سرش را بلند کند تا فرق باز کند: «وَ مِنْ کِتَابِ اللِّبَاسِ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ هَارُونَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) یُفَرِّقُ شَعْرَهُ قَالَ لَا وَ کَانَ شَعْرُ رَسُولِ اللَّهِ (ص) إِذَا طَالَ طَالَ إِلَى شَحْمَهِ أُذُنَیْهِ‏»؛[۳] ایوب بن هارون می گوید: از امام صادق(ع)، پرسیدم آیا پیامبر(ص) در موی هاى سر، فرق باز مى ‏نمود؟ امام فرمود پیامبر اگر مو مى‏ گذاشت حد اکثر تا نرمى گوش مى ‏رسید.
«عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنِ الصَّادِقِ (ع) قَالَ إِنَّهُمْ یَرْوُونَ أَنَّ الْفَرْقَ مِنَ السُّنَّهِ وَ مَا هُوَ مِنَ السُّنَّهِ قُلْتُ یَزْعُمُونَ أَنَّ النَّبِیَّ (ص) فَرَقَ قَالَ وَ مَا فَرَقَ النَّبِیُّ (ص) وَ مَا کَانَتِ الْأَنْبِیَاءُ تُمْسِکُ الشَّعْر»؛[۴] عمرو بن ثابت می گوید، امام صادق(ع) فرمود: مردم گمان مى ‏کنند که فرق باز کردن در موى سر از سنت پیامبر(ص) است، و حال این که سنت نیست. گفتم مردم گمان مى ‏کنند که پیامبر(ص) فرق مى‏ گذاشت، فرمودند نمی گذاشت و پیامبران مو را بسیار بلند نگه نمى ‏داشتند.

 

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص ۷۰، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.

[۲]. ر.ک: بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص ۶۶۱، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش؛ واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق، مصحح، شیری، علی، ج  ۱۳، ص ۳۹۱ – ۳۹۲، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.   

[۳]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص ۷۰، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.

[۴]. همان، ص ۷۱٫