سیّد بن طاووس از علی بن اسباط از امام رضا (ع) روایت کرده که:
مردی از برمکیها به علی بن موسی الرضا (ع) عرض کرد: دربارهی ابوبکر چه میفرمایی؟ حضرت پاسخ داد: سبحان الله و الحمدالله و الاله الا الله و الله اکبر، پرسشگر، پافشاری کرد تا مامام پاسخ دهد آن حضرت فرمود: مادر درستکار و صالحی داشتیم. او در حالی درگذشت که بر آن دو تن ـ ابوبکر و عمرـ، خشمگین بود و پس از مرگ آن حضرت، خبری به ما نرسیده که از آن دو، خشنود شده باشد.
ابن ابی الحدید میافزاید: این خبر، درست است که حضرت فاطمه (ع) در حالی از دنیا رفت که بر ابوبکر و عمر، خشمگین بود و حتّی سفارش کرد که آن دو در نمازش حاضر نشوند ولی از دیدگاه اصحاب ما معتزلیها اهل سنّت، این مسأله از امور قابل گذشت است بهتر آن بود که آن دو نفر، او را گرامی بدارند.
این فتوی و داوری ابن ابی الحدید است امّا با توجّه به روایتهایی که در آینده، پیش رو داریم، میتوان در درستی این داوریف خدشه وارد ساخت.
روی السیّد طاووس:
عَنْ عَلِیُّ بْنُ أَسْبَاطٍ رَفَعَهُ إِلَى الرِّضَا (ع) أَنَّ رَجُلًا مِنْ أَوْلَادِ الْبَرَامِکَهِ عَرَضَ لِعَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا (ع) فَقَالَ لَهُ: مَا تَقُولُ فِی أَبِیبَکْرٍ؟ قَالَ لَهُ: سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ فَأَلَحَّ السَّائِلُ عَلَیْهِ فِی کَشْفِ الْجَوَابِ، فَقَالَ (ع): کَانَتْ لَنَا أُمٌّ صَالِحَهٌ مَاتَتْ وَ هِیَ عَلَیْهِمَا سَاخِطَهٌ وَ لَمْ یَأْتِنَا بَعْدَ مَوْتِهَا خَبَرٌ أَنَّهَا رَضِیَتْ عَنْهُمَا.[۱]
قال ابن أبی الحدید: و الصّحیح عندی أنّها ماتت و هی واجده على أبیبکر و عمر. و أنها أوصت ألا یصلّیا علیها؛ و ذلک عند أصحابنا من الأمور المغفوره لهما، و کان الأولى بهما إکرامها… .[۲]
هذا ما حکم بن ابن أبی الحدید و علیک:
[۱]ـ الطرائف: ۲۵۲٫
[۲]ـ شرح النهج البلاغه: ۶: ۵۰٫
پاسخ دهید