رباط­ها پادگان‌هایی مرزی بودند که غازیان و مجاهدان اسلام در پناه آنها در برابر حملات دشمنان و کفار ایستادگی می­کردند. ماوراءالنهر، یکی از مهم­ترین ثغور شرقی جهان اسلام در برابر ترکان محسوب می­شد و این امر سبب بنای رباط­های فراوانی در این منطقه گردید. از اواسط سده چهارم هجری با گرایش ترکان به دین اسلام، رباط­های منطقۀ ماوراءالنهر، کاربری نظامی خود را از دست دادند و به مکانی برای استراحت قافله­های تجاری تبدیل شدند. این نوشتار، پس از توضیحی کوتاه درباره رباط، به بررسی رباط­های ماوراءالنهر و چگونگی تغییر کاربری آنها می­پردازد و نمونه­هایی از این رباط­ها را معرفی می‌کند.