عبدالرحمن‏بن خلدون به عنوان پدر فلسفه تاریخ شناخته شده است. براى بیش‏تر پژوهشگرانى که به بررسى اندیشه‏هاى ابن خلدون پرداخته‏اند، دیدگاه‏هاى او در عرصه فلسفه نظرى تاریخ جاذبه بیش‏ترى داشته است. بررسى دقیق مقدمه نشان مى‏دهد که ابن خلدون افزون بر ارایه یک نظام نظرى براى بررسى چگونگى تحول جوامع انسانى، دیدگاه‏هایى را مطرح مى‏کند که در چارچوب فلسفه علم تاریخ یا فلسفه انتقادى تاریخ در خور بررسى است. این نوشتار بر آن است که نخستین بارقه‏هاى مباحثى چون تاریخ انتقادى، جامعه‏شناسى تاریخى و روان‏شناسى تاریخى در مقدمه قابل جستجو و شناسایى است.