به دلیل کدام خصیصه؛ خدا، حضرت موسی(ع) را به پیامبری برگزید؟

پاسخ اجمالی

در این باره لازم است که به آیاتی از قرآن مجید و گفته های مفسّران، ذیل این آیات مراجعه شود. یکی از آیاتی که در ذیل آن، ویژگی های حضرت موسی(ع) مورد بررسی قرار گرفته است؛ آیه شریفه «وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحی»؛[۱]است؛ یعنی «و من تو را [براى مقام رسالت] برگزیدم اکنون به آنچه بر تو وحى می شود، گوش فرا ده!»
مفسّران اسلامی درباره دلیل برگزیده شدن حضرت موسی(ع) به مقام نبوت، به مواردی اشاره کرده اند:
۱ – با توجه به مفهوم «اختیار(انتخاب)» که در عبارت «اخترتک» وجود دارد؛ خداى تعالى به سبب صفات و سجایاى عالیه اى که در موسى بود، او را شایسته مقام رسالت دانست. البته این صفات در همه پیامبران وجود داشت؛ زیرا اختیار(انتخاب)، گزینش چیزى است به سبب صفت ممتازى که دارد.[۲] بنابر این دیدگاه؛ مقام نبوت و رسالت، زمانی به دست می آید که شخص، استحقاق آن را داشته باشد.
در همین راستا باید گفت؛ خدا موسى(ع) را به دلیل تحمل مسئولیت نبوت و رسالت، به سخن گفتن با خویشتن مخصوص نمود و شاهد این معنا، جمله «فَاسْتَمِعْ لِما یُوحى‏» است که «فاء» تفریع، نتیجه آن اختیار و انتخاب قلمداد شده، و فهمانده که مشیّت و خواست الهى بدین تعلق گرفته که فردى از انسان را وا بدارد، تا مشقت حمل نبوت و رسالت را تحمل کند، و چون در علم خدا موسى بهتر از دیگران بود بدین جهت او را اختیار کرده است.[۳]
۲ – در مقابل، برخی معتقدند؛ بر اساس این آیه شریفه، مقام نبوت به استحقاق حاصل نمی گردد، هر چند شخص کامل و داراى ملکات فاضله باشد(و بر این اساس، نباید به دنبال ویژگی خاصی در موسی ع و دیگر پیامبران باشیم که با آن ویژگی، استحقاق نبوت را یافته باشند). بلکه اعطای مقام نبوت تنها با انتخاب و صلاحدید خداوند است و فرمایش «وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ» صریح است بر این که به موسى(ع) منصب نبوت داده شد تنها به جهت آن که حق تعالى او را برگزید.[۴]
به هر حال،با توجه به آیه «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسی»؛[۵] ‏خداوند، حضرت موسی(ع) را برای خود خالص گردانید، و همه نعمت هایى که در اختیار او گذاشت، همه از احسان خداوند بود.[۶]

 منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. طه، ۱۳٫

[۲]. مدرسى، سید محمد تقى، من هدى القرآن، ج ‏۷، ص ۱۳۷، تهران، دار محبى الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق؛ طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۹، ص ۱۴، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.

[۳]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏۱۴، ص ۱۳۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.

[۴]. حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، ج ‏۸، ص ۲۵۰ – ۲۵۱، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش؛ نیز ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏۷، ص ۱۰، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

[۵]. «و من تو را براى خودم ساختم [و پرورش دادم]»؛ طه، ۴۱٫

[۶]. المیزان فى تفسیر القرآن، ج ‏۱۴، ص ۱۵۳٫