معاویه گفت: خوب است که این پیرمرد را به حرف بگیریم و اندکی تفریح کنیم.
معاویه: ای شیخ! از کجا می آیی و به کجا می روی؟
پیرمرد: پاسخی نداد.
عمرو بن العاص: ای پیرمرد! چرا به سؤال امیرالمؤمنین پاسخ نگفتی؟
پیرمرد: خداوند ما را پس از بیرون آمدن از جاهلیت تحیت و درودی غیر از آنچه معاویه گفت قرار داده است.
معاویه: ای شیخ! راست گفتی و من خطا کردم. السلام علیک یا شیخ!
شیخ: علیکم السلام.
معاویه: از کجا می آیی و به کجا می روی؟
شیخ: از عراق می آیم و به بیت المقدس می روم.
معاویه: چه خبر از عراق؟
شیخ: به خیر و برکت.
معاویه: گفتی که از کوفه و از ارض غری می آیی؟
شیخ: «غری» کدام است؟!
معاویه: جایگاه ابوتراب.
شیخ: ابوتراب کیست؟!
معاویه: علی بن ابیطالب است.
شیخ: ای معاویه! خداوند دماغ تو را به خاک بمالد و دهانت را بشکند و پدر و مادرت را لعنت کند چرا نمی گویی: امام عادل و پناه مردم و سلطان دین و کشنده مشرکین و شمشیرِ کشیده خدا و پسر عمّ رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ و شوهر بتول و تاج فقهاء و کنز فقراء و پنجمین از اصحاب کساء و شیر غالب و پدر حسن ـ علیه السلام ـ و حسین ـ علیه السلام ـ امیر المؤمنین علی بن ابیطالب ـ علیه السلام ـ ؟[۱]
معاویه: ای شیخ! چنان می بینم که خون و گوشت تو، با گوشت و خون علی آمیخته است اگر او بمیرد تو فاعل امری نباشی و کاری نتوانی کنی.
شیخ: خداوند مرا به حرمان او مبتلا نکند و حزن مرا بعد ازاو بزرگ دارد و لکن دانسته باش که خداوند سید و آقای مرا نمیراند تا از فرزندان او یکی را برپا نکند و حجت جهانیان نفرماید.
معاویه: ای شیخ! هیچ چیز از بهر خویش به جای گذاشته ای.
شیخ: راه راست را نشان داده ام از برای کسی که خواهد.
عمر بن عاص: ای معاویه! گویا این مرد تو را نمی شناسد که این گونه سخن می گوید و جسارت روا می دارد.
معاویه: ای شیخ! مرا می شناسی؟ شیخ: نه.
معاویه: من پسر ابوسفیان، شجره زکیّه و شاخه های علیّه و سیّد و آقای بنی امیه هستم.
شیخ: ای معاویه! بلکه تو همان کسی هستی که در زبان خدا و رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ به «لعین» نامیده شده ای و مقصود از شجره ملعونه در قرآن توئی و عروق خسیسه توئی و توئی که ظلم کردی بر نفس خود و خدایت را کفران ورزیدی.
توئی آن کسی که رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ در مورد تو فرمود: «خلافت حرام است بر پسر ابوسفیان» و تویی گناه کار و پسر گناه کار و پسر هند جگر خوار و آن گردن کش طاغی که ظلم و ستم او بندگان خدا را فراگرفت.

معاویه از شدت عصبانیت سرخ شد و رگهای گردنش معلوم گشت و دست به قبضه شمشیر برد و آهنگ او کرد ولی خشم خود را کنترل کرد و گفت: اگر نه این بود که عفو خوب و ستوده بود سرت را بر می گرفتم. هان ای شیخ! چه می بینی اگر سر از بدنت بردارم؟
شیخ با کمال آرامش جواب داد: آن وقت به کمال سعادت می رسم و تو غایت شقاوت را درک خواهی کرد.
معاویه نگریست که در قتل پیر فرتوت که امروز و یا فردا بدرود جهان خواهد گفت فائده ای نیست، لذا سخن خود را گردانید و گفت: ای شیخ! روزی که علی عثمان را کشت کجا بودی؟
شیخ: به خدا قسم علی ـ علیه السلام ـ عثمان را نکشت. اگر علی قصد کشتن او را داشت هرگز به مکر و حیله متوسل نمی شد بلکه با شمشیر برنده و بازوهای نیرومندش او را تباه می ساخت ولی علی ـ علیه السلام ـ در آن هنگام به حکم وصیت رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ خاموش بود.
معاویه: ای شیخ! آیا در صفین حاضر بودی تا خون ریزیهای علی را ببینی؟
شیخ: حاضر بودم و چه بسیار کودکان را از سپاه تو یتیم کردم و چه بسیار زنان را بیوه نمودم و مانند شمشیر غضبناکی گاهی با تیر و گاهی با نیزه رزم می کردم و هفتاد و سه تیر به سوی تو رها کردم. دو تیر به سپر تو فرود آمد و دو تیر بر سجده گاهت و دوتیر بر بازوی تو که اگر جامه باز کنی نشان آن دیده می شود.
معاویه: آیا در جنگ جمل حاضر بودی هنگامی که علی با عایشه، همسر محترم رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ جنگ می کرد؟ راستی در جمل حق با که بود؟
شیخ: حق با علی بود.
معاویه: مگر خداوند نفرموده بود: «اَزواجُهُ اُمَّهاتُهُم»[۲] زنان پیغمبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ مادرهای این امت اند و پیغمبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ عایشه را ام المؤمنین می فرمود. پس چرا علی با عایشه جنگ کرد؟
شیخ: مگر خدا به عایشه و دیگر زنان پیغمبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ نفرمود: «وَ قَرْنَ فی بُیُوتِکُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبرُّجَ الجَاهِلِیَّهِ الاُولَی»[۳] ای زنان پیامبر! در خانه هایتان بمانید و تبرّج و خودنمائی زنان زمان جاهلیت را مرتکب نشوید.

ولی از بین زنان پیغمبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فقط عایشه بود که فرمان خدا را نپذیرفت و خانه را رها کرد و با عده فراوانی از نامحرمان به قانون جاهلیت بیرون شد و بر امیر المؤمنین علی ـ علیه السلام ـ خروج کرد.
مگر پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ نفرموده بود: «أنتَ یا عَلِیُّ خَلیفَتی عَلی نِسوانی وَ طَلاقُهُن بِیَدِکَ» یا علی! تو پس از من خلیفه من و سرپرست زنان من هستی و مختاری که آنان را از طرف من (وکالتاً) طلاق دهی. با این وجود عایشه چندین مرتبه فتنه بر پا کرد تا خون مسلمانان ریخته شود و اموال آنان پایمال گشت.
لعنت خدا بر ستمکاران. همانا عایشه ستمگر بود و او مانند زن نوح است و در آتش جهنم جای دارد.
معاویه: از برای ما جای سخن باقی نگذاشتی. آیا می خواهی به تو جایزه بدهم. بیست شتر سرخ موی که عسل و روغن و گندم أعلی بار شده باشند؟
شیخ: نمی پذیرم. معاویه: چرا؟
شیخ: برای اینکه رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: یک درهم حلال بهتر از فراوان درهم حرام است.
معاویه: ای شیخ چه وقت تاریک شد روزگار امت و فرو نشست انوار رحمت؟
شیخ: وقتی که تو امیر امت شدی و عمرو بن العاص وزیر امت گشت.
معاویه: ای شیخ! سریع از نزد من دور شو. اگر بار دیگر تو را در دمشق ببینم حتماً سر از بدنت جدا می کنم.
شیخ: هرگز در جائی که تو باشی من در آنجا اقامت نمی کنم چرا که خداوند فرموده است: «وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ مَا لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ.»[۴] به ستمکاران مایل نشوید تا از آتش دوزخ زیان نبینید و جز به رحمت خدا ظفرمند نمی شوید.
پیرمرد با ایمان که دلش از مهر علی ـ علیه السلام ـ مالامال بود نگاهی به قیافه احمقانه معاویه و اطرافیانش نمود و طریق بیت المقدس را پیش گرفت.

منبع:پرسمان

[۱] . قال له الشیخ: اَرغَمُ اللهُ اَنفَکُ وُ فَض الله فاکُ وُ لعن اللهُ امکُ و اَباکُ لِمُ لا تَقول الإمامْ العادِلِ وُ الغیث الهاطل، یعسوبْ الدین و قاتِلُ المشرکینُ وُ القاسطینُ و المارِقینُ، سُیفْ اللهِ المُسلولِ، ابنُ عم الرسولِ و زوجُ البتولِ. تاجْ الفقهاء و کَنزُ الفقراء و خامِسْ اهل الغباءِ و اللیثُ الغالِبِ، ابو الحُسُنینِ علی بنِ ابیطالب ـ علیه السلام ـ .
[۲] . سوره احزاب/ آیه ۶.
[۳] . سوره احزاب/ آیه ۳۳.
[۴] . هود، ۱۱۳.
ناسخ التواریخ، جلد مربوط به امام حسن ـ ع ـ ص ۱۲۴